benim speedfight 100'ümde önde 120/70x12" arkada 140/70x"12 lastikler var, benimkinden daha iri, motorları daha güçlü motorsikletlerde (scooterlarda) benimkinden daha dar lastikler var (örneğin burgman 400'de arkada 130/70x12" var)
arabalarda taban genişliği fazla olan lastik daha iyi yol tutar, motorsikletlerde tam olarak böyle değil mi?
Geniş lastik daha iyi yol tutsun diye üretilmez. Motorun aktardığı güç ile de alakası var. 2 teker de zaten yola basan 3 aşağı 5 yukarı hep aynıdır. Lastik genişliği yol tutuşu demek değildir.Ve 130/70 ne demek biliyorsun sanırım. Genişliği 130mm ve yüksekliği 130*0,70=91mm
diğerinde ise 140*0,70=98mm
Şimdi hangisi daha iyi yol tutar sence?
![Predator[23rd] - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)](https://www.motosiklet.net/forum/customavatars/avatar26195_8.gif "Predator[23rd] - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)"){kind=avatar}
buna da bir HOOOOORT, ancak önemli konu ve gördügüm kadariyla pek saglikli bilgiler de yok. isleyelim biraz ...
yol tutusu: lastik ile yol arasindaki sürtünmeye baglidir, yani sürtünme katsayisina. sürtünme katsayisi yolun ve lastigin özelligine göre degisir, yani ayni lastik farkli asfaltlarda farki tutunur, farkli lastikler ayni asfaltta yine farkli tutunur. ayni zamanda sürtünme katsayisi sürtünme yüzeyinin büyüklügüne bagli degildir. yani ayni lastik karisimina sahip 2mm² yere basan lastigin yol tutusu ile 200mm² yere basan lastigin yol tutusu bu acidan AYNI olacaktir.
madem yol tutusu ince ve genis lastikte ayni, niye genis lastik kullanilir o zaman? lastigin üzerine etki eden kuvvetler ince ve genis lastikte ayni olacak ancak farkli alanlara dagilacaklar. yani birim yüzey üstüne düsen kuvvet birinde cok digerine az olacak ve bu da bir lastigin cabuk digerinin gec "tükenmesine" neden olacak. tahmin edeceginiz gibi ince lastik ayni sartlar altina genis lastikten daha cabuk yipranir.
lastiklerin yanaklari neden farkli yapilir ve yol tutusuna nasil bir etkisi vardir? lastiklerin yanaklari yol tutusunu etkilemez, ha ince ha kalin yanak lastik olmus hepsi ayni sekilde yol tutar. ancak dolayli olarak konforu ve bazi sürüs özelliklerini etkiler. daha genis yanakli lastikler daha cok esner, yani yük altinda (mesela yolda gelen bir darbe) bu yükü daha iyi yutarlar (yani darbe emilir ve yolcuya daha az aktarilir) - konforu daha yüksektir. viraj icinde ise kalin yanakli lastik ince yanakli lastige göre daha cok esner ve lastigin jant üstüne daha cok hareket etmesine neden olur (yakin cekimlerde sanki lastik her an jantin üstünden firlayip gidecekmis gibi görünür). kalin yanakli lastikli arabalarda viraj icindeki lastigin alt kismi "uzarken", viraj disindaki lastigin alt kismi "ezilir" ve arabanin ince yanakli arabaya göre daha cok yana yatmasina neden olur - bunun agirlik merkezine göre olumsuz etkileri olabilir ama en basta kullanan kisiyi rahatsiz eder. spor arabalarda ince yanagin kullanilis nedeni konfor beklentisinin düsük ama sportif sürüc özelliklerinin beklentisini yüksek olmasindadir. ayni sekilde otobüslerde arabalardan cok daha kalin yanakli lastikler kullanilir cünkü sportif sürüs beklenilmedigi gibi yolcu konforu en ön plandadir.
motosikletlerde ise lastiklerin yanaklari neredeyese hep aynidir, degisik ebatlar sadece ayni yanak yüksekligini elde etmek icin var gibi. motosiklet lastiginin viraj dönmesi icin en önemli özelligi sekli - bundan dolayi da lastik basinci (seklin korunmasi icin) cok önemlidir.
haydi hayirli hortlamalar!
Bunda bir çelişki yok çünkü lastiğin şekli ve yapısı tamamen farklı zaten. F1 normal yollrdaki kuralların geçerli olmadığı kendine has bir dünya. F1 arabalarında çok sınırlı süspansiyon olduğunu ve arabnın yerden yüksekliğinin ideal mesafe olan 6cm.de tutlmaya çalışıldığını da unutmayalım. Süspansiyonun eksiklerini kapatıyo olabilirler. Hatta lastik yanak kalınlığıyla ilgili kurallar olabilir ve dışına çıkamıyo olabilirler.barisozcetin adlı üyeden alıntı
arkadaşlar bir örnek vermek istiyorum kar kayağı yapılışını düşünün taban alanı ne kadar geniş olursa kayma okadar rahat oluyor asfaltta giden bir aracın altındaki lastikler nekadar geniş olursa yere tutuşu zayıflar çünkü ağrlık aynı zaten kar lastikleride ince yapılışı yere fazla baskı yapıp kar tabakasını ezmektir spor araçların yapısı hız arttıkça rüzgar yere bastırır lastiklere düşen basınç hız ile orantılı artar benden de bu kadar selamlar
benimde dikkati çekmek istediğim nokta buydu, lastik yol tutuşunu etkileyen birçok faktör var, sadece yanak yüksekliği ve taban genişliği değil olay. F1 lastikleri ile ilgili teknik bilgiler için:
http://www.f1technical.net/articles/1
http://www.youtube.com/watch?v=xcT8Vcl9V10
hem evet, hem hayir. yol tutusunu etkileyen aslinda tek bir faktör vardir: sürtünme kuvveti. bunu artiran veya azaltan unsurlar vardir.
ahmetnr,
hocam benzetmen olmamis. senin dedigin olayin bambaska bir amaci var. kar lastikleri ince secilir ki buz ve kar oldugunda birim yüzeye düsen kuvvet artsin (yani basinc yükselsin) ve bunun sonucunda suyun donma noktasi düssün ki buz veya kar erisin. bundan yola cikarak kalin lastikte yol tutusu zayiflar demek tamamen yanlis. buz üstünde ayni lastik karisimina sahip kalin lastik ile ince lastik ayni sekilde tutunur. sadece ince lastigin buzu eritip altindaki asfalta dokunma ve dolayisiyla sürtünme katsayisini artirma ihtimali daha yüksek.
yol tutuşu ve sürtünme kuvveti faklı kavramlardır.yol tutuşu bir cok etmene bağlı iken sürtünme kuvveti iki etmene bağlıdır:
fizik kurallarına gore cismin yere uyguldıgı dik kuvvetin, tepki kuvvetinin sürtünme katsayısıyla çarpımıyla sürtünme kuvveti bulunur. etki tepki prensibine gore her kuvvetin kendisine dik ve ters dogrultuda aynı şiddette tepkisi vardır. bu tepki kuvvetinin kullanılmasının sonucu sürtünme kuvvetinin büyüklüğü : yüzey büyüklüğü veya cisimlerin farklı kombinasyonlarda kullanılması sürtünme kuvvetini etkilemez
predator kardeş sürtünme katsayısı ile iligili guzel bilgiler vermiş.yol tutuşu ise birden çok etmene bağlıdır bu etmenler sürtünme katsayısını değiştirdiğinden sürtünme kuvvetide değişmiş olur
gene sürtünme kuvveti denklemi: F= k x N
(sürtünme kuvveti= sürtünme katsayisi (çarpı) yere dik uygulanan kuvvetin tepki kuvveti) şeklindedir
yukarida "hem evet, hem hayir" diyerek bunu kast ediyordum. yol tutusunu etkileyen faktörler aslinda sürtünme kuvvetini degistiryorlar ve bu yüzden de "yol tutusunu etkileyen aslinda tek bir faktör vardir: sürtünme kuvveti." demistim. tabii bunu derken aracin mekanik aksamindaki etkileri (mesela süspansiyon sistemindeki degisik ayarlar) bu tartismaya ("genis lastik, ince lastik ve yol tutusu") dahil etmedim ...
Şimdiiii, karışık bir konu, daha doğrusu çok yönlü.
Lastik yanaklarının kalınlığı doğrudan yol şartları ile ilgilidir. Bozuk yol geniş yanak. Dolayısı ile pist araçlarının daha dar.Dar olduğunda da yolun durumu direksiyona iyi yansır ve pilotun yolu algılayıp pilotaj nüanslarını ayarlar. Ancak standart araçlarımıza takarsak her çukuru omuriliğimizde hissetmekle beraber jantlarımızı da eğeriz
Lastiğin Genişliği ise yol tutuş için önemlidir. Ancak buradada kilit nokta lastiğin ve aracın Aerodinamik sayesinde asfalta ne kadar bastığı ile ilgilidir. Formüla araçları yavaş gittiklerinde yol tutuşları zayıflar, ancak 300 km gibi süratlere çıktığında tavanda ters gidebilecek bir aerodinamik basınçlara maruz kalır ve böylelikle yol tutuşu artar. Burada yine çok önemli bir noktada lastiklerin Yumuşaklığı ve Yapışkanlığıdır. Çok yüksek sürat ortalamaları yapılan bir yarışta çok yapışkan ve yumuşak tekerlek tercih edildiğinde aerodinamik güçlerle oluşan aşağı bastırma kuvveti ve sürtünme o kadar artarki araç hızlanamaz. Bu yüzden aracın Flap dediğimiz kanatlarının açıları değiştirilir. Bundan şunu özetlersek, standart bir yol aile arabasında, geniş ve yumuşak lastik çok farklı bir yol tutuş sağlamaz. Standart fabrika tavsiyesi olanlar idealdir (burada tanesi 8000 $ olan çok özel lastiklerden elbette bahsetmiyorum) Ayrıca belirtilen standartın dışındaki yumuşaklıkta olan lastikler oldukça hızlı aşınırlar.
Umarım biraz fikir verebilmişimdir
aynı şeyleri düşünüyoruz zatenbenim soyledigim tabi zamanım olmadıgından yarım yamalak anlatabildim. yol tutuşunu tabiki sürtünme kuvveti etkiler ama sürtünme kuvvetini değiştiren birinci etmen: sürtünme katsayısıdır diyorum. yolun ıslak kuru vs.. vs.. olması direk olarak katsayısıyı değiştirir. dolayısıyla sürtünme kuvveti etkilenir.
ayrıca aracın arkasındaki spoiler v.b. olarak bilinen aracı yola bastıran şeyler ise yukarıda anlattığım yere dik binen kuvveti değiştirir yani denklemde "N" olarak belirttiğim sayıyı, bunun sonucunda gene sürtünme kuvveti değişeceğinden yol tututşuda değişir.
demek istediğim sadece katsayı değil tepki kuvvetide değişkenlik gösterilebilir
ben arka lastigimin orjinal olcusunu 150/17 inch olan ebati 130/17 yapmak istiyorum yakit tasarrufu ve kolay kalkis icin bunu yaparkende on disliyi buyutup hiz kazanmak istiyorum bana fikir verirseniz hortlamis olan bu konuda sevinirim...gerci bilgim var ancak sizlerinde fikrini almak istiyorum
Şu an bu konu içerisinde 1 kullanıcı var. (0 üye ve 1 misafir)
