Motorlar da Titreşimin Sebebi ??

**teknikhoca** · 10 Şubat 2007, 14:46

@ dishy

Valla sormadan edemedim bir kaç kişiye sordum uydurmasyon cevaplar aldım,ben kesin ve net + teknik cevap istiyorum.

Kendi motorum da olmuyor doğal olarak 90 la titreşim olmaz

Arkadaşların arkasında oluyor, mesela cbr 125..Bir de ilk anda oluyor bir 10 dakika sonra olmuyor,acaba hissetmiyor musun

Ne çok sordum yine

Cevap istiyorum,uyduruk olmasın,geyik yapmayalım..

Merhaba;

Uyduruk cevap olmasın dersen ve eğer sabırla okursan sana titreşim (rezolans) hakkında biraz bilgi aktarmak isterim.

Titreşim tüm mekanizmaların baş düşmanıdır ve önlenebilmesi için birçok sebebi olduğu gibi birçok da çözümü vardır. Motor ayarsızlıklarından tutda, ayak bastığın pedlerin gobilyalarının (pim de deniliyor) gevşemesi, hatta düşmesine kadar herhangi bir sebepten dolayı titreşim yaşayabilirsin. Bunu illa "şu nedendir" denilebilmesi için teşhis koyacak kişinin titreşimi dinlemesi gerekir. bu doktor karnım ağrıyor nedendir demek gibidir.

Ama temel olarak hangi sorunlardan dolayı titreşim yaşanır anlatmaya çalışayım.

İlk olarak, motor teknolojilerini incelersen ilk olarak araçlar 1 silindirli olarak imal edilmiş olup, daha sonra motorun çalışması esnasında oluşan patlamaları dengelemek için hep çift sayılı silindirler tercih edilmiştir. Mesela 12 silindirli bir motora bir sigarayı (SİGARA SAĞLIĞA ÇOK ZARARLIDIR) dik olarak koyarsan, tam gazda bile titreşimin olmadığını, sigaranın düşmediğini görürsün. Sebebi, motor çalışırken oluşan patlama (yani ateşleme) sonunda oluşan silindir kapağına yapılan baskının birbaşka patlama ile elimine edilmesidir. Ekonomik olması amacıyla üretilen motosikletlerde bildiğin üzere 1 silindir bulunur ve patlama sonunda oluşan sarsıntıyı dengeleyecek bir ek patlamanın olmayışıdır. Yani kısaca, motosikletlerde titreşim kaçınılmaz bir sorundur. Tabiki bunu dengelemek için çeşitli yöntemler vardır. Mesela, eline bir ip al ve bunun ucuna taş bağla. Sağ kolunla bu taşı çevirmeye başla. Bir süre sonunda oluşan merkezkaç seni çevirdiğin yöne doğru çekmeye çalışacak, dengeni bozacaktır. bunu engellemeye çalıştıkça bu etki dahada rahatsız edici boyutlara ulaşır. eğer diğer kolunla aynı oranda bir ip ve taşı zıt yönlerde çevirirsen, sadece kolarında oluşan gerilimi hissedeceksin, birbirlerine zıt yöndeki merkezkaç nedeni ile vücudun bu sarsıntıdan etkilenmeyecektir. Buna balans dengeleme mili adı verilir ve birçok motorda kullanılır. Ama tabi biraz maliyetlidir ve çalışma esnasında motora ek yük getirir. Burada senin yapabileceğin hiçbirşey yoktur tabi.

İkinci olarak; motorlarda oluşan titreşim, motor ayarsızlıklarından kaynaklanır. Şimdi elindeki ipe dönelim. ipi periyodik olarak hızlandırırken birden durdurmayı, durdururken de tekrar çevirmeyi dene. Aslında tüm parçaları aynı frekansta ve zıt yönlerde titreşirlerse, bunu motorda hissetmen mümkün olmaz. Mesela, krank mili kendi bir titreşim unsurudur, Sübablar, kam mili v.s. Bunlar çalışması esnasında birbirlerini sönümleyecek şekilde titreşmeleri istenir. Ayrıca, üzerlerine gelen yükleri, yapıları gereği bir yere yaslamak zorundadırlar. bunları rulman, yatak veya bilya ile sağlarlar. Herhangi bir nedenle çalışma düzeni bozulursa, mesela yersiz ateşleme, yakıttaki düzensizlik, bilyalarda veya yataklarda sorun, bu titreşimlerin birbirlerini elimine etmelerini engeller. Sonuç olarak, bilya veya yatak değişimi, karbüratör veya ateşleme ayarları ile giderilebilir.

Üçüncü olarak; Motor normal titreşimni bir şekilde sürücüye ulaştırmadan dışarıya atması gerekir. buda motorun kasaya bağlandığı yerlerin yumuşak seçilmesi ile mümkündür. Yani motor titreşimlerini sürücüye yansıtmamak gerekir. Bu sanıldığı kadar bağlantı elemanlarının yumuşak seçilmesi ile giderilebilecek bir unsur değildir. Eğer çok yumuşak bağlantı elemanları seçerseniz, motor yersiz yere oynayarak, çalışma düzenini bozacak, bağlantı elemanlarına aşırı yük bindirerek anların kırılmasına denen olacaktır. Tabiki bağlantı yerlerindeki civataların sıkılı olmayışı, kırılmalarda bunun nedeni olabilir.

Dördüncü olarak; titreşim motordan gelmeyebilir. Titreşim arka taşıyıcılar, amortisör kolları, gevşek duran grenaş civataları gibi birçok nedenle yapabilir.

Sonuç olarak; Titreşim motosikletlerde kaçılınmazdır. giderilebilmesi için motorda dengeleyici sistemlerin olması gerekir. Motorun çalışmasında düzensizlikler titreşimin ana kaynağıdır. Motor kasa ile düzgün şekilde yalıtılmalıdır. Motosiklette titreşim sadece motordan değil diğer tüm kasa elemanlarından da gelebilir. bunu teste etmeninde yolları var tabi. Örneğin, ilk çalıştığım yerde, sıfır aracın kaloriferine düşürülen bir kaç bozuk para, tüm servisi ayağa kaldırmıştı.

**tubis** · 10 Şubat 2007, 15:14

Çok çok teşekkür ederim,anlayabilmek için aynı satırları üç-beş kez okumak zorunda kaldım.

Yarın öbür gün büyük motora geçtiğim zaman, teknik bilgilerimin sıfır olmasını istemiyorum

Bu yazıdan çıkardığım ilk beş-on dakika ben hep arkadaşımın arkasında titreyeceğim

O na da alıştım zaten

**teknikhoca** · 10 Şubat 2007, 19:58

Tekrar merhaba.

Sabahları oluşan titreşimin sebebi, biliyorsun motorlar soğukta ısınıncaya kadar biraz titreşimli çalışırlar. Ama neden biliyor musun?

Daha öncede bir topicte yazdım. Tüm metallerin sıcaklıkta gösterdikleri bir genleşme süreci vardır. Bu malzemeye, sıcaklığa bağlı olarak malzeme boyutlarında %2 civarındadır. Motorlarda da ideal bir çalışma sıcaklığı vardır. 65-120 derece. Şimdi metallerin ideal sıcaklıkta istenilen boyda olabilmesi için soğukken küçük yapılmaları gerekir. Örneğin piston çapı 50mm olsun. Bu piston ısınınca ortalama 50.1mm'ye büyür. O zaman ben sıcakken pistonun çapının 50 olmasını istiyorsam soğuk piston için üretirken 49.9mm çap değeri belirlerim. Buda motor teknolojisinde sıcakken motorun istenilen performansı vermesi için soğukken bazı eksikliklerini göze alırlar. Şimdi dediğim gibi, piston normalden küçük. Buda silindir içerisinde hareket ederken, silindir içinde çalkalanmalara neden olur. Tabiki bu çalkalanmayı çay kaşığı kıvamında düşünme. Sonuçta ölçüeri küçük bir piston silindir içerisinde kaçırmalarla birlikte çalkalanmalara, düzensiz çalışmaya tabiki titreşime neden olur. Tavsiyem soğuk motora fazla gaz verilmemesidir.

Gerçi yukarıdakiler yerine "motor soğukken titriyor. ısınınca geçer" de diyebilirdik. Seçim senin

**~~bahadinli~~** · 10 Şubat 2007, 20:38

yanlıs hatırlamıyorsam debrıyaj ayarı bozuk oluncada titreşim oluyo....birisinden duymustum....

**speet34** · 10 Şubat 2007, 20:45

Ben kısa bir şekilde anlatayım. Tek silindirli motorlarda pistonun ve krank kolunun yukarı aşağı hareketi titreşime sebeb olur. Çift silindir ise pistonun biri yukarıda iken diğeri aşağıya doğru iner bu da ip cambazı gibi denge sağlar ve titreşimi engeller.
İleri teknolojiye sahip tek silindir motorda krank ın karşısına krankla beraber dönen karşı bir ağırlık konulur veadına da balanser denir. bu balanser titreşimi alır motorda denge sağlar. Bu balanser aynı zamanda tüm dönen parçaların daha az sarsılmasını ve uzun ömürlü olmasını da sağlar.

Sağlıcakla kal.

**alp_tunay** · 10 Şubat 2007, 23:09

dishy adlı üyeden alıntı

Çok çok teşekkür ederim,anlayabilmek için aynı satırları üç-beş kez okumak zorunda kaldım.

Yarın öbür gün büyük motora geçtiğim zaman, teknik bilgilerimin sıfır olmasını istemiyorum

Bu yazıdan çıkardığım ilk beş-on dakika ben hep arkadaşımın arkasında titreyeceğim

O na da alıştım zaten

Genelde motorlar belli km leri geçince hastalanırlar...Sen ne yaparsan yap hastalık beyin hastalığı olduğu için iyileşmesi imkansız....Bu parkinson son zamanlarda motorlara da musallat oldu....

**myheart** · 11 Şubat 2007, 02:19

motoru tutan vidaların veya sasenin yetersiz oldugundan Titreşim meydana geliyo Veya Genellikle 4 zamanlı motorlarda böyle bir sorun var... @speet34 Arkadasımız gerekli açıklamayıda yapmıs 4 zamnlı motorlar hakkında

4 Zamanlı motorların calısma prensipleri

**Erfer** · 11 Şubat 2007, 02:27

supeerrrrrrrr

**Seko** · 11 Şubat 2007, 12:03

speet34 adlı üyeden alıntı

Ben kısa bir şekilde anlatayım. Tek silindirli motorlarda pistonun ve krank kolunun yukarı aşağı hareketi titreşime sebeb olur. Çift silindir ise pistonun biri yukarıda iken diğeri aşağıya doğru iner bu da ip cambazı gibi denge sağlar ve titreşimi engeller.
İleri teknolojiye sahip tek silindir motorda krank ın karşısına krankla beraber dönen karşı bir ağırlık konulur veadına da balanser denir. bu balanser titreşimi alır motorda denge sağlar. Bu balanser aynı zamanda tüm dönen parçaların daha az sarsılmasını ve uzun ömürlü olmasını da sağlar.

Sağlıcakla kal.

%100 doğru. Aslında bu balancer denen parçanın olmaması motorun eksik yapıldığı anlamına gelir. Çin motorları "Çin motoru" oldukları için titremezler, ucuza mal etmek için pek çoğunda motor dengelemesi yoktur. Bu açıdan bakıldığında örneğin birbirine çok benzer gibi görünen Mondial KN150 ve Keeway Speed 150 modellerinden Keeway, balancer sebebiyle benim gözümde diğerinden çok üstündür.

Motosiklet seçerken bu özelliğin olmasına dikkat edelim ki ithal edenler de dikkat etsinler.

**Barış Şuşut** · 11 Şubat 2007, 13:30

başlıkta biraz değişikler yaparak (teknikhoca"nınmesajını ilk mesaj yaparak) faydalı bir bilgi elde ettik ..
bu başlığıda faydalı bilgilere attık haliyle ..verilen cevaplar gayet tatmin edici ve yeterlidir..emeği geçenlerin ellerine sağlık..

**patriote** · 11 Şubat 2007, 17:08

Arkadaşlar çok güzel açıklamışlar ellerine sağlık.
Bir ilave de ben yapayım.
Eğer her şey normal çalışıyor ve motorunuzda kullanım esnasında hala az da olsa bir titreşim hissediyorsanız elcik topuzlarını biraz daha ağırları ile değiştirmek de bir miktar fayda sağlayacaktır.
Bir çok kişi bunları süs zannediyor....

**just_life** · 11 Şubat 2007, 19:23

Teknikhoca teşekkür ederiz bilgilerin için..

**myheart** · 12 Şubat 2007, 02:48

@patriote

elcik topuzları ne demek arkadasım???

Seko adlı üyeden alıntı

%100 doğru. Aslında bu balancer denen parçanın olmaması motorun eksik yapıldığı anlamına gelir. Çin motorları "Çin motoru" oldukları için titremezler, ucuza mal etmek için pek çoğunda motor dengelemesi yoktur. Bu açıdan bakıldığında örneğin birbirine çok benzer gibi görünen Mondial KN150 ve Keeway Speed 150 modellerinden Keeway, balancer sebebiyle benim gözümde diğerinden çok üstündür.

Motosiklet seçerken bu özelliğin olmasına dikkat edelim ki ithal edenler de dikkat etsinler.

Evet genel olarak cin mallarında balansor sistemi yok.. Zonghsen bu işe 2006 modellerin yenılerinde el attı ve gayette basarılı bi şekilde işini yaptı. Benım zonghsen zs 200 de de balansor sistemi var.. Hem titreşimden kaynaklanan sorunlar meydana gelmiyo , motor dengesi rahat oluyo hemde hareket halindeyken asagıda bulunan motor senin sarsılmanı engelleyip , insanın motordan indikten sonra saf bi şekilde dolanmasına engel oluyo

**alp_tunay** · 12 Şubat 2007, 23:54

Elcik topuzlarını tornacıda daha ucuza yaptırabilirsiniz....10 ytl ye ağır bir topuz yapıyorlar...

**tubis** · 13 Şubat 2007, 12:57

** edit **

**AYDEMİR** · 16 Şubat 2007, 22:20

arkadaşlar bu konuda bende bir kaç söz söylemek istıyorum dedıklerınıze katılıyorum ama siz birde ön zincir dişlısının 2 dş buyunu alın tabi vitesli motorlar için gecerli deneyın farkı görün

**GorkeM** · 16 Şubat 2007, 22:36

myheart adlı üyeden alıntı

@patriote

elcik topuzları ne demek arkadasım???

Elciklerin yanlarındaki demir parçalar... (dış taraftalar) Bunlara ağırlık da deniyor.

Bunlar gidona gelen titreşimi emmek üzere tasarlanmıştır. Elcikleri tuttuğunuzda titreşim hissetmemenizin nedeni bu topuzlardır.

**SmirnouF** · 17 Şubat 2007, 20:10

GorkeM adlı üyeden alıntı

Elciklerin yanlarındaki demir parçalar... (dış taraftalar) Bunlara ağırlık da deniyor.

Bunlar gidona gelen titreşimi emmek üzere tasarlanmıştır. Elcikleri tuttuğunuzda titreşim hissetmemenizin nedeni bu topuzlardır.

ben bunu bilmiyodum.bu olaylari nerde bulcaz.
titresimin diger sebebi motorun sase baglantilarinin biraz gevsek olmasidir.

**makine_muhendisi** · 28 Mart 2007, 14:47

Ben de farklı bir yönden yaklaşayım. Titreşim krankla pistonla alakalı değildir. Parayla alakalıdır. 15.000 ytl nin üstünde para vererek aldığın Japon motordaki titreşim le 3.500 ytlye aldığın Kanuni deki titreşim tabiki aynı derece de olmaz. Ne kadar ekmek o kadar köfte hesabı.

Buna da tek çare 80-90km hızı geçmemektir. Az titreşimle yola devam etmektir.