Motosiklette iletişim üzerine pekçok ürün olmasına rağmen, biz motorcuların işini tamamen görecek hazır bir ürün malesef bulunmamakta.
Bu makale uzun süren bir çalışmanın sonunda pratik sayılabilecek şekilde elde edilecek iletişim sistemi hakkındadır. Hem tek motosiklet hemde motosikletler arası ÇÖZÜM sunmaktadır. (Nasıl yapılır, nerden alınır, kaç paradır, sonuç nasıl vs) Bu makale ile yüksek hızlarda, rüzgar altında, açık kaskla bile sorunsuz iletişim kurabilmenizi sağlayacağım.
Öncelikle varolan iletişim sistemlerindeki (interkom/telsiz vs) en büyük problem mikrofonda yatmakta. Bildiğiniz gibi motosiklet açık bir makine olduğundan çok miktarda rüzgara maruz kalmakta. Sıradan mikrofonlar kapalı bir kaskın içinde ve süngerli hatta yönlü dahi olsa yinede çok aşırı rüzgar sesi aldığından dolayı pratikte motosiklette pek başarı ile kullanılamamakta. O yüzden üzerinde motosikletler için interkom yazıyor diye ucuz malları almayın. 30km/h süratten sonra işinize yaramayacaksa hiçbir kıymeti yok.
Rüzgarın çözümü gırtlak mikrofonu isimli özel bir mikrofondan geçiyor. Gırtlak mikrofonu boynunuzun çevresine takılan taç şeklinde bir plastiğin üzerinde boğazınıza dokunarak sadece sizin sesinizi alan bir mikrofon. Yani motor sesi, rüzgar sesi, yol sesi vs almıyor. Sadece sizin sesinizi alıyor.
Aslında bu mikrofonu bilen çok kişi olmasına rağmen bulmak çok çok zor. Fakat Aselsan'da gırtlak mikrofonu var. Fiyat ve aksesuar listelerinde gözükmüyor ve bayiler tarafındanda bilinmiyor. Model numarasıda yok.
Öncelikle
http://www.aselsan.com.tr/bayilist.asp adresinden bulunduğunuz ili ve PMR Bayiler seçeneği ile (telsiz bayiler ile değil!) size yakın aselsan bayisini bulacaksınız.
Bu bayiye gidip elinizde gırtlak mikrofonu varmı diye sormayın. Çünkü ya bilmiyorlar yada ellerinde olmuyor. Siz ürünü aşağıdaki fotoğraftan tarif edip aselsanda var olduğunda ısrar edip getirteceksiniz. Bu ürün motosiklet başlık takımı isimli ürünle aynı DEĞİLDİR.
Eğer bulunduğunuz yerde ürünü bulamıyorsanız İzmirde benim aldığım yeri arayarak size kargoyla göndermelerini rica edebilirsiniz.
0232 4895958 A1 Güvenlik Zarife hanım.
http://www.mehmetemin.com.tr/motosikletnet/IMG_0652.JPG
Bu üründe gırtlak mikrofonu, kaskın içine girecek şekilde yassı hoparlör ve PTT (push-to-talk yani bas-konuş) düğmesi bulunmakta.
Bu ürünün fiyatı 41YTL. Eğer artçınızla konuşacaksanız iki adet almanız gerekiyor. Ayrıca 3YTL fiyata artçı için interkom adaptörü alacaksınız. (10cm uzunluğunda bir kablo) 41YTL'lik ürün tek başına çalışmıyor, birde telsiz almanız gerekli. Ayrıca her kişi 41YTL'lik bir set alıyor. Yani artçınızla beraber kullanacaksanız maliyet 2x41 + telsiz oluyor. (3YTL'de interkom adaptörü) Tam rakamlar aşağıda:
Bu sistemin TOPLAM maliyeti: (725 telsiz ile)
Tek motosiklette sadece sürücü için toplam maliyet yaklaşık 140YTL.
Tek motosiklette 2 kişi için (artçı ile) toplam maliyet yaklaşık 185YTL.
İki motosiklet iki kişi (artçısız) için 280 YTL. (Motor başı 140)
İki motosiklet dört kişi (artçılar dahil) için 370YTL. (Motor başı 185)
925 telsiz ile bu maliyetlere telsiz başına 50YTL kadar ekleniyor.
Telsiz olarak VOX özelliğinden dolayı Aselsan Cobra Microtalk 725 ve 925 Pro tavsiye ederim. Eğer bunların yeni modelleri var ise interkom özelliği olup olmadığını kontrol edin. VOX özelliği siz konuştuğunuzda otomatik olarak telsizin devreye girmesi anlamına geliyor. Böylece motosiklet kullanırken düğmeye basma zorluğundan kurtuluyorsunuz. 725 telsizin fiyatı 99YTL, 925 telsizin fiyatı 150YTL.
Fakat aselsan bayisi size aselsan telsizlerinde kulaklık takınca VOX özelliğinin çalışmadığını söylecektir. Bunun çözümü var. Kulaklık setinizde gördüğünüz PTT düğmesi BASILI konumda iken telsizin içindeki VOX özelliği çalışıyor! Yani PTT düğmesini 3 adet vidasını sökerek açacaksınız ve kendiniz yada bir elektronikçi yardımıyla 2mm boyutunda bir lehim parçası ile düğmeyi sabit basılı duruma getireceksiniz. Aşağıdaki fotoğrafta butonun sol iki köşesindeki A ve B noktalarını birbirine lehimlerseniz düğmeniz sabit basılı kalacaktır. C ve D noktaları herhangi bir yere bağlı olmadığı için ellemenize gerek yoktur.
http://www.mehmetemin.com.tr/motosik.../IMG_0659c.JPG
Bu işlemi yaptıktan sonra artık düğmeniz hep basılı kalacağı için TELSİZİ AÇARKEN KULAKLIK TAKILI OLMAMALIDIR. Telsizi açıp VOX'u aktif hale getirdikten sonra kulaklığı taktığınızda VOX özelliği kulaklık/gırtlak mikrofonu seti ile çalışır durumda olacaktır. Eğer modifiyeli kulaklık takılı iken telsizi açarsanız telsizin düğmeleri çalışmayacaktır. Bu şekilde kulaklık ile VOX çalıştığını aselsan yada bayiler bilmiyor.
Bu arada eğer telsizinizi sadece interkom olarak artçınızla kullanacaksanız, yani başka telsizlerle (motorlarla) konuşmayacaksanız, her iki modifiyeli mikrofon setini takıp telsizi açtığınızda telsizin hiçbir düğmesi çalışmayacaktır ama telsiz sabit açık (iletişimde) kalacaktır, yani sustuğunuzda kapanmayacak tam olarak interkom olacaktır. Böyle bir durumda VOX'u açmaya ihtiyacınız yok, hep aktif kalıyor zaten. Ama tabi bu halde iken başka bir telsizle (başka motorla) iletişim kuramazsınız. Diğer telsizleri duyabilmeniz için sizin telsizinizin gönderim yapmıyor olması gerekmektedir.
Geriye birşey daha kalıyor. Çok ilginçtir bu kulaklık setini üretirken kulaklıktan fazla ses çıkmasın diye kulaklık hoparlörüne seri halde bir direnç bağlamışlar. Telsizin ses çıkış gücünün %75i bu dirençte heba oluyor ve kulaklıktan yeterince ses gelmiyor. Fotoğrafta E ile işaretli olan bu direnci iptal (baypas) etmemiz gerekmekte. Normalde kulaklık hoparlörleri 32 ohm empedansa sahiptir. Fakat üretici 82 ohmluk bir direnci seri bağladığından empedans 114ohma çıkmakta ve ses çok az gelmektedir. Bu iptal işlemini yapabilmek için F ve G ile işaretli noktalarıda lehimle birbirlerine bağlayın. Böylece direnç aradan çıkacak kulaklık tekrar standart 32ohma düşecek ve ses seviyesi yükselip motosiklette kullanılır pozisyona gelecek.
Yalnız bir uyarıda bulunmam gerekiyor, ses sonuna kadar açıkken siz arkanızdaki ile rahat konuşabilirken yakınlarda telsizi bulunan birinin sesi gelirse biraz yüksek çıkabiliyor. Ama tehlikeli seviyede değil.
Gırtlak mikrofonunu ilk denediğinizde boğazınızda doğru noktayı bulmak gerekiyor. Doğru noktayı bulduğunuzda ses sorunsuz geliyor. Yaklaşık olarak adem elmanızın yanı diyebilirim. Erkeklerde daha başarılı olduğu söylenebilir.
Yassı kulaklık ilk takışlarınızda kulağınızı acıtıyor fakat 2-3 günde kaskın süngerleri alışıyor ve bu acı ortadan kalkıyor.
Sistem tarif ettiğim modifikasyonlar yapıldıktan sonra başarıyla çalışmasına rağmen yinede sessiz bir ortamda telefonla konuşur gibi olmasını beklemeyin. Ama hiç konuşamamaktan yada eğilerek dönerek konuşmaktan çok çok daha iyi. Telsiziniz ile artçınızla konuşurken aynı cep telefonu gibi çift yönlü çalışıyor. Başka motorlarla konuşurken sırayla konuşmanız gerekiyor.
Gırtlak mikrofonu rüzgar sesi almamasına rağmen çok yüksek rüzgarda boynunuzda sallandığı için telsizin vox özelliğini aktive edebiliyor. Bunun olmasını engellemek için telsizden vox hassasiyetini azaltmalı, gırtlak mikrofonunu mümkün olduğunca kaskınızın altına sokmalı, üstüne bez vs koymalısınız.
Telsiz istenirse orijinal pil paketi dışında 4 adet standart ince kalem pil ilede çalışıyor. Orijinal pili hiç durmaksızın interkom olarak kullanırsanız 2-3 saat içinde bitiyor. Bu sebeple yedek pil taşımanızda yarar var. Yedek pil seti 12.5YTL. Pil ömrü kullanımınıza göre çok değişiyor, VOX açık olup, kesintisiz konuşmazsanız, duraklamalarda ve yüksek hızda/rüzgarda kapatırsanız çok daha uzun gidiyor, yani 2-3 saat olabilecek en kötü senaryo. Pratikte daha uzun süre gidecektir. Saat rakamı telsizin sadece açık olduğu süreleri kastetmektedir. 925 pro modeli ile gelen masaüstü şarj aleti ile pil ister telsizin içinde ister telsizden bağımsız şarj edilebiliyor fakat bu model 725 ve 750den 65YTL daha pahalı. 925 pro modeli hacim olarak 700 serisinden bariz daha büyük.
Birde sokaklarda çok miktarda telsiz var. Normalde 8 adet ana kanal var. Çoğu telsizde 38 CTCSS Ara Kanal bulunmakta. 925 pro modelinde bunlara ek olarak 83 DCS Ara Kanal var. Bu ara kanalları kullanarak iletişim karışmasını engelleyebilirsiniz FAKAT ara kanal modunda iken telsiz her iletişimi kapattığında rahatsız edici bir PFFTTTT sesi yapıyor. (Roger sesini kastetmiyorum) Benim tavsiyem ara kanal kullanmayın, telsiz karışması olduğu zaman kanalı tek tuşla değiştiriverin. Yada zaten şehir içinde telsizin çekme mesafesi kısa olduğu için ve sizde hareket halinde olduğunuz için bir sorun kalmayacaktır. Tamamen açık bir alanda 3kmden çalışıyor.
İyice ciddi olan arkadaşlar için bir modifiye daha var. Bu modifiye ile telsizin kulaklık çıkışını bir kulaklık amfisinden (pilli, kibrit kutusu kadar cihaz) geçirerek sesi çok yüksek seviyelere çıkartmak mümkün. Ben bunu denedim ve 160km/h hızla giderken rüzgarlı havada bile konuşabildik. Fakat oldukça zahmetli bir işlem, zaten o hızda giderken konuşmayıverin. Maliyete, işçiliğe kablo karmaşasına deymez. İlk anlattığım modifikasyonları yaptıktan sonra yaklaşık 100km/h hıza kadar konuşuluyor zaten. Çok rüzgarlı olursa bazen tekrar etmek gerekebiliyor.
İsterseniz PTT düğmelerini modifiye etmedende kullanabilirsiniz. Düğmeler gidona kadar uzanıyor. Ufak bir paket teli ile gidona monte edebilirsiniz. Artçılar için elleri boş olduğundan dolayı zaten sorun yok. Fakat sürücü için sıkışık trafikte zor oluyor. Artçınızda aynı anda PTT tuşuna basarak aynı anda konuşabiliyorsunuz fakat tekiniz basarken ses dahada fazla çıkıyor. PTT düğmesini modifiye etmeseniz bile direnci iptal etmenizi şiddetle tavsiye ederim. Yoksa ses sonuna kadar açıkken bile yeterli gelmiyor. Bu sistemi çenesi açık kask ilede kullanabilirsiniz. Fakat kulak bölümü açık kaskla zor olabilir.
VOX sistemi siz konuşmayı kestikten 1 saniye sonra düğmeyi bıraktığı için motorlar arası iletişimde birisinin telsizi düğmeyi bırakmadan diğerleri konuşamaz. Bu yüzden bazen PTT düğmesinin çalışır durumda olmasını isteyebilirsiniz. Lehimlediğinizde düğme sabit basılı kalacağı için eğer istediğiniz zaman PTT istediğiniz zaman vox kullanmak istiyorsanız çözüm şu:
Fotoğrafta H ve J ile işaretli bölümün altında bir giriş (soket) var. Bu soket bildiğimiz 3.5mmlik walkman kulaklık cakını ufağı. (yani 2.5mm) Buraya takacağınız 2.5mm cak ile H ve J noktalarını birbirine kısa devre ederseniz düğme yine basılı kalacaktır. Böylece cakı çıkarttığınız zaman PTT düğmesi yeniden aktif hale gelecektir. Yada olayı iyice ilerletip taktığınız caka bir anahtar koyup anahtar üzerinden PTT/VOX seçebilirsiniz. Kalabalık gruplarda vox iletişimi zorlaştıracaktır. Herhangi bir telsiz gönderim yaparken diğer herkes dinlemede olmak zorunda olacağı için tek bir telsizin herhangi bir sebeple açık kalması diğerlerinin konuşmasını engelleyecektir. Böyle bir durumda konuşmanız bittiğinde hemen kapatmanız, rüzgardan açık kalmaması ve istemsiz açılmaması gibi sebeplerle PTT daha pratik olacaktır. Yutkunmak bile gırtlak mikrofonundan vox tetikleyebiliyor.
Yurtdışında ebay gibi yerlerde gördüğüm kadarıyla fabrika çıkışı PTT/VOX seçimli kulaklıklar var. Ama aselsan dururken ebayden (Amerikadan, Avrupadan) getirtmek çok pratik olmasa gerek. Ama bu olaya girecekseniz Aselsan telsizleri aslında İrlanda merkezli Cobra firmasının Microtalk modelleri. Cobra Microtalk MT serisi uyumlu ise kulaklığı yurtdışından alabilirsiniz. Cobra serisi telsizlerin kulaklığı MONO 3.5mm, mikrofonuda MONO 2.5mm'dir. Genelde ilk fotoğrafta görüldüğü gibi caklar birleşik haldedir. 2.5mmlik MONO mikrofon konnektörü PTT düğmesi basılı iken aktiftir. PTT düğmesi basılı değilken mikrofona bağlı değildir.
Kolay gelsin.
Mehmet Emin
memin1857 adlı üyeden alıntı
