hocam şunu bi izle fikir vermesi açısından.
Allahım Allahım. Yorumlara gel. Hacmi büyütürsen basıncı küçültürsün diyorum, hacim ayrı basınç ayrı şeydir diyor adam. Lastik basıncı ebada göre değişmez diyor bir başkası. Bu yorumları yapan arkadaşların kaplardaki gaz basıncı hakkındaki bilgilerini merak ediyorum. (Aslında merak etmiyorum, yazdıklarından neler bildiği anlaşılıyor.)
Google'da az biraz araştırsanız siz de bu bilgiye sahip olabilirsiniz ama ben biraz açıklayayım. Kapalı kaplardaki gaz basıncını etkileyen faktörler 3 tanedir. 1:Hacim (lastik ebadı), 2: sıcaklık (lastikler ısınınca basıncının arttığını herkes biliyor sanırım), 3: molekül sayısı (lastiğe bastığımız hava) Bu etkenlerden sıcaklık ve molekül sayısı gaz basıncı ile doğru orantılıyken, hacim ters orantılıdır. Görüldüğü gibi ağırlığın burada bir etkisi bulunmamaktadır.
Ağırlık, gaz basıncına etki eden bir faktör olmamakla birlikte, gaz basıncının etkilediği bir faktördür. Bunu da yine şırınga örneğiyle açıklamak mümkündür. Ucundaki iğnesi çıkarılmış bir enjektörün ağzını parmağımızla kapatalım. Piston enjektör içerisindeki molekülleri sıkıştırmaya başlamadan önce parmağımızla uyguladığımız 10 gramlık bir kuvvet yeterlidir. Piston ilerledikçe (hacim küçüldükçe) parmağımızla uyguladığımız kuvvet de artması gerekmektedir ki hava kaçmasın. Örneğimizi motosiklete uyarlarsak; 160 kg motosiklet'in ağırlığı sabit ise, lastik ebatını küçülttüğümüz takdirde, molekül sayısını (basılan hava) artırmamız, lastik ebatını büyüttüğümüzde molekül sayısını azaltmamız lazım ki sabit ağırlığa aynı kuvvet uygulanabilsin.
Aşağıdaki ekran resmi Michelin'in sitesinden alınmıştır. Honda'nın kullanıcı kılavuzunda CBR 250 orijinal lastik için önerdiği basınç 29-29'dur. Michelin ise CBR 250 için kendi lastiğini ön: 30,4 arka: 34,8 olarak tavsiye etmiş. (1 bar = 14,5 psi)
Bir de zamanında tartıştığım bir arkadaşım konuyu Honda'ya mail atarak sorduğunu, soruya telefonla cevap verildiğini ve Honda'nın lastik boyutunu değiştirdiyseniz, lastik üreticinizin tavsiye ettiği basınç miktarını kullanmalısınız dediğini bana aktardı. Konunun muhatabı bir telefon kadar yakınken burada tartışmanın da pek bir manası yok.
''Google'da az biraz araştırsanız siz de bu bilgiye sahip olabilirsiniz ama ben biraz açıklayayım.''
Burdan sonrasını okumadım. Lastik şişirmeye gittiğinizde o lastiklerinize takıp bastıgınız alette bir gösterge vardır. O göstergede de hava basıncı yazar. Sen oradaki rakamı değiştirmedikten sonra bisiklete de taksan o aleti, traktöre de taksan lastik içi basınç o ekrandaki olacaktır.
O EKRANDA LASTİĞE KAÇ BİRİM HAVA GÖNDERİLDİĞİ DEĞİL, LASTİK İÇİNDEKİ HAVA İÇİNDEKİ BASINCI YAZIYOR.
Aynı basıncı sağlamak için geniş hacime doğal olarak daha fazla miktarda hava gidiyor zaten
Bu genel olarak tüm Türkiye'nin sorunu. Okumadan, bilgi sahibi olmadan fikir sahibi herkes. Hâlbuki okusa, kendisi de bilecek o işin öyle olmadığını. Neyse...BatuhanK adlı üyeden alıntı
Bu zaten benim söylediğim şey. Sizin kaçırdığınız nokta, küçük hacimli lastikle, hacmi büyük lastiğe aynı miktarda basınç verilince sonucunun aynı olmayacağını bilmemeniz. Sayfanın hemen başında LynXMaSTeR'ın gönderdiği videoyu izleseydiniz keşke. O videoda bu durum deneyle anlatılıyor. Araba lastiğine ve bisiklet lastiğine aynı miktarda basınçlı hava veriliyor. Araba lastiği 36 psi'ı (2.5bar) göremeden patlıyor doğal olarak.
Motosiklet lastiğinde; yeni lastik, eski lastiğe oranla hacim olarak küçülmüşse ve siz eski lastiğe uyguladığınız basınç miktarını yeni lastiğe uygularsanız, olması gerekenden inik olur.
Yeni lastik, eski lastiğe oranla hacim olarak büyümüşse ve siz eski lastiğe uyguladığınız basınç miktarını yeni lastiğe uygularsanız, olması gerekenden fazla şişer.
sayın hocam;
kitabın ortasından girmiş gibi olduk ama,b
şu son ifadeni okudum da;
lastik basıncı dediğimiz lastiğe uygulanan basınç değil, şişirme işi sonunda lastik içi basınçtır.
yani "eski lastiğe uyguladığınız basınç miktarını yeni lastiğe uygulamak"tan kastınızın ne olduğunu anlamadım.
lastik basıncı hava tabancasının tazyiği değildir.
yazdığın öyle anlaşılıyor.
yanlış anlamış olabilirim.
ya bazı arkadaşlar bu bilgilerle iyiki motorda kaza yapmadan gidebiliyor. sanki lastiği değiştirirken, içindeki havayı bir kavanoza alıp, yeni lastik takıldığında o hava basılıyor
hacim artarsa basınç azalır yazmış ya lakitapta öyle yazıyor ama, adam 100-80-19'luk lastiğin hacmini arttırmamış ki.
basınç kısmına gelince, uzman değilim ama eskisi ile aynı basınçta kullanmak sorun çıkarmaz. kesin olan bir şey var ki, daha düşük basman gerekmez. ben olsam ön ve arkayı eskiye göre 1 psi fazla kullanırdım.
Uygulamak ifadesi yanlış anlaşılmış sanırım.
Şöyle söylersem daha doğru anlatım olacak;
Hacmi küçülmüş lastiğe bastığınız hava, eski lastiğe bastığınız havayla aynı basınçta olursa, yeni lastik olması gerekenden inik olur.
Hacmi büyümüş lastiğe bastığınız hava, eski lastiğe bastığınız havayla aynı basınçta olursa, yeni lastik olması gerekenden şişik olur.
Biraz daha açıklama;
Eski lastiğimiz 110-70-17 olsun. Bu lastik 30 psi hava ile şişiyor. 120-70-17 ölçülerindeki yeni lastiğimize 30 psi hava verirsek olması gerekenden şişik olur.
Tam tersi eski lastiğimiz 120-70-17 ise ve 30 psi hava ile şişiyorsa, 110-70-17 ölçülerindeki yeni lastiğimize 30 psi hava basarsak, olması gerekenden inik olur.
---------- Mesajlar birleştirildi - 12:27 ---------- bir önceki mesaj zamanı 11:58 ----------
hacim artarsa basınç azalır yazmış ya laBu mesajı sana cevap vermek için yazmıyorum. Bu konuyu sonradan okuyup gerçekten bilgi sahibi olmak isteyenler olabileceğini düşünerek bir yanlışı düzeltmek istedim.
Konuyu açan arkadaş, 100-80-19 olan lastiğini 110-80-19, 130-80-17 olan lastiğini de 140-80-17 yapmış. Yani hacmini büyütmüş. (Bir cismin uzayda kapladığı yer miktarına hacim denir)
şimdi tamam oldu,
senin konuyu anlamadığına kanaat getirdim artık
"30 psi" dediğimiz bir basınç yüküdür.
yani hava miktarı değildir.
30 psi de olan iki lastik aynı şişkinliktedir.
br lastiği 30 psi yapan hava miktarını başka hacimde bir lastiğe naklederseniz artık 30 psi basınç elde edemezsiniz,
yani artık aynı basınç değildir lastikteki.
tam olarak tartışmanızın özünde bu mu var anlamadım ama bu yazdığım kesin bilgi, yayalım
kuvvetmiranın dediğinin doğru olduğunu düşünüyorum. hava miktarı değil havanın kabın(lastik+jant) çeperlerine yaptığı basınç.
kitapçıkta yazan 25-28 geçiyor
uzun süredir 26-30 kullanıyorum neden çünkü standart kilodan biraz ağırım bu basıncı arttırmak için değil lastik yere daha fazla kuvvet uygulayacak böylelikle açılacak yani inik gibi. basıncı arttırırsam sertleştiririm lastiği ve olması gereken kadar oturturum diye. mesela neden ardçılı kullanımda arka lastiğe daha fazla basılması gerektiği yazıyor. bu yüzden. motorun ağırlığının jant ile yere yaptığı basınç ile lastiğin hava basıncının az kalması yere teması değiştirecek yol tutuşu etkileyecek.
dediğim gibi bi süredir 1000km kadar oldu bu basınçla kullanıyorum acayip rahatladım
rahatlamak nasıl? hemen drifte/patinaja düşmüyor virajlara daha stabil giriyorum dalma kayma yapmıyor. öyle ki motor yatıkken gazı açtığımda hafif yatık tekere kaldırıp havada düzeltebiliyorum. kayma yapmıyor r1 örneğindeki gibi. böyle bir yol tutuşu ve viraj kabiliyetine sahip bir motosikletin yanlış basınç değerlerinde olduğunu varsayarsak daha düzgün bir basınç değerinde neler olur bilmiyorum. eskiden hemen dötü başı oynatmaya başlardı. basınç çok yüksekti. şimdi o yüzden ideal olduğunu düşünüyorum.
deneyerek gördüğüm yorumumu yazacağım. lastik ebatlarının değişmesi basıncı değiştirmiyor. belki çok ufak farklılıklar olabiliyor ama bu farklılıklar şehiriçi kullanımında farkedemeyeceğimiz kadar ufak farklılıklar olduğu için tolere edebiliyor.
lastik basıncı sert ,yumuşak hamura göre ,lastik ebatına göre, fabrika üretim şartlarına göre değişir, normal 125 cc motorlarda ön 28 arka 30 ideal basınçdır, ybr ,cbf, discover ve benzeri 125 lkler için söylüyorum, normal bir tümsek ten geçerken geçiş esnasında siz tümseği orta sert hissediyorsanız uygundur, aşırı sarsıntı çok basınç ,az sarsıntı pof pof az basınç dır ,az basınç kaydırır, hatta virajlarda birden kayma yaşarsınız, çok basınç da kaydırır ama belli eder, yatarım yatmam tarzında, ayrıca lastik içindeki hava genleşme yapar ,biz 28 bastığımız teker basıncı, uzun sürüşlerde ve seri sürüşte daha çok genleşir 28 olan basınç 30 olur, bunları halk dilinde anlamak açısından yazdım ,aşırı hava bastığım motorumda kalitesiz bir lastikte ortadan yarılma oldu, bütün telleri dışarı çıkmıştı, iç lastik görünüyordu, o zamandan sonra fazla hava basmam lastiklere ,lastik yanaklarını elinizle cımbız şeklinde bastırın, hafif içeri giriyorsa ideal ölçüdür, elim basınç ölçer gibi alışmış :D
Hocam ne sallayan olmus
Lastik basinc degeri yuk altindaki yapisina ve konumuna gore belirlenir ( degisir ) . Yani sirt desenine gore bile ayni ebattaki lastiklerin basinclari farkli olabilir .
Traktorden ornek verilmis .
Traktor lastigi buyuk ama basinci kucuk ? Kamyon lastigide binek arac lastiginden buyuk ama basincida buyuk
Traktorden bi ornek daha vereyim
Arazi ve yol calismalarinda , istenilen tutunma sekline gore 15 - 40 psi arasi basinclari degistiriyom .
Laboratuvarda öyle ama gerçek koşulda bir parametre daha var oda lastiğin yola temas ettiği alan. sizin söylediğin gibi yaklaşık hesaplayıp telike gibi ince ayar çekerek doğruyu bulmak gerekir bence.
---------- Mesajlar birleştirildi - 22:08 ---------- bir önceki mesaj zamanı 21:49 ----------
Ayrıca video yanlış tercüme edilmiş sanırım orada olan olay arabalardaki diferansiyel sistemi yada elektrikteki direnç olayı gibi bütün hava kolay yolu tercih ederek büyük lastiğe gidiyor patlaması o yüzden. Ayrıca iç lastiklerin kalitesi de özellikleride değişebilir. bu yapılan bilimsellikten çok uzak bir deney. türkçesi iki tarafa aynı ebatta lastik koysanız da biri mutlaka daha önce patlayacak o da esnek olan. bu işler googledan okumakla olmuyor :-)
---------- Mesajlar birleştirildi - 22:22 ---------- bir önceki mesaj zamanı 22:08 ----------
Son olarak tamircimin geyik olsun diye sorduğum "kaç hava basmam gerek buna" sorusuna verdiği veciz sözü paylaşmak istiyorum: "Dubleks Lastik Havayı Sever"
---------- Mesajlar birleştirildi - 22:49 ---------- bir önceki mesaj zamanı 22:22 ----------
Oraya bisiklet lastiği yerine ondan çok daha küçük bir balon koy bakalım meşhur moleküllerin hangisini patlatıyor. böyle deney mi olur ya. 2 dakikada bilim videonun başlığı, iki dakikada bilim bu kadar olur :-) yukarıdaki tamircinin sözü daha mantıklı bu deneyden :-) kaplardaki gaz basıncı konusunda bilgisi olan arkadaş lastiğini büyüten arkadaşların basıncının ne olması gerektiğini bir hesaplasın o zaman görelim. rüzgar, ağırlık, artçının ağırlığı, ortalama sürtünme direnci, mevsimsel hava sıcaklıkları ortalaması, motosikleti kullanan kitlenin sürüş karekteristiği motosiklet üreticisi tüm bunları hesaba katar, siz kendinize göre deneyerek doğruyu bulursunuz.
---------- Mesajlar birleştirildi - 22:54 ---------- bir önceki mesaj zamanı 22:49 ----------
Oraya bisiklet lastiği yerine ondan çok daha küçük bir balon koy bakalım meşhur moleküllerin hangisini patlatıyor. böyle deney mi olur ya. 2 dakikada bilim videonun başlığı, iki dakikada bilim bu kadar olur :-) yukarıdaki tamircinin sözü daha mantıklı bu deneyden :-) kaplardaki gaz basıncı konusunda bilgisi olan arkadaş lastiğini büyüten arkadaşların basıncının ne olması gerektiğini bir hesaplasın o zaman görelim. rüzgar, ağırlık, artçının ağırlığı, ortalama sürtünme direnci, mevsimsel hava sıcaklıkları ortalaması, motosikleti kullanan kitlenin sürüş karekteristiği motosiklet üreticisi tüm bunları hesaba katar, siz kendinize göre deneyerek doğruyu bulursunuz.
Yukarıda verilen video bilimsel olarak doğru olmakla beraber bunlar aşırı örnekler. Yani Araba lastiği ile bisiklet lastiği arasında boyut ve amaç olarak dağlar kadar fark var. En başta zaten 2 ayrı tipte araç için üretilmiş lastikler bunlar. Aynı tip araç üzerinde kullanılmak için üretilen lastiklerin ebatı birbirinden bu kadar çok fark etmez zaten, eski lastik ile aynı basınç ayarını vererek bakmaya başlanır, deneyerek en uygun seviye bulunur. Ki çok da fazla değişiklik olmaz bu deneylerin sonucunda.
Şu an bu konu içerisinde 2 kullanıcı var. (0 üye ve 2 misafir)
