oktan,oktan sayısı nedir? ( kimyasal açıklama)

[godfather]

kimya dersim pek iyi olmasada
işin kimyası hakkında basitçe bilgi verebilirim:
oktanlar;
-kimya sisteminde organik kimya bölümünde yer alır
-hidrokarbon sınıfı , aldehit hidrokarbonlardan doymuş hidrokarbonlar(alkanlar) bölümüne girer
- adı latince 8 anlamına gelen okta ve alkanların kimyasalar adlarında kullanınan -an ekiyle oktan kelimesi oluşmuştur
-yapı fomülü C8 H18 ( karbon8 , hidrojen18)
-würtz senteziyle üretilir(alkil halojenür (R-X) sondyum(Na) metali ile tepkimeye girerek)
-kimyada fiziksel özellik kuralına göre sıvı halde ve renksizdir
-yakıldığında karbondioksit ve su meydana gelir( genel alkan özellikleri)
-yakıldığında büyük miktarda ısı enerjii( dikkat edelim sıcaklık başka ısı başka) meyana getirdiğinden yakıt olarak kullanılır.
-alkan grubunun üyeleri:( belki tanırsınız diye söylüyorum);

metan,etan,propan, bütan, pentan,hekzan,heptan,oktan ,nonan,dekan
dan oluşur isimleri daha önce belirttiğim gibi latince sayı sisteminden oluşur
içerdiği karbon atomunun sayısına göre latince adlandırılır ( mono , di ,tri ,,)


bu kadar kimyasal bilgi heralde yeterli olur en azından oktan derken ne dediğimizi bilmiş oluruz bu kadar bilginin üstüne bazılarının senin kimöyan kaç? diye sorucağından eminim en son sınavdan 100 üzerinden 50 aldım pek palak sayılmam ancak annem kimya mühendisi

son olarak işnternette bu konuda rama yaparsanız daha fazla bilgiye ulaşabiliyorsunuz.yalnız hatırlatmak istiyorum ben kimyasal olarak yapısını anlattım
--------------------------------------------------------------------------------------------------
bir kaç tanım daha eklemek istiyorum "oktan sayısı" lütfen tırnak içindeki "sayısı" kelimesine dikkat edelim
Bu değer motor yüke binmediği ve düşük devirlerde çalıştığı durumdaki vuruntu ölçümüdür.
Oktan Sayısının Belirlenmesi

Oktan sayısının belirlenmesi için, benzin örneği tek silindirli özel bir deney motorunda farklı sıkıştırma oranlarında kontrollü şartlarda yakılır.

Daha sonra bu deney motorunda , izooktan ve normal heptan karışımı ile hazırlanan deney örneği de eşit şartlarda yakılır. Deney karışımından elde edilen sonuçlar benzin örneği ile aynı olana kadar karışım oranları ayarlanır. Bu karışımda izooktan vuruntusuza yakın kalitede yanar, normal heptan ise vuruntuya yol açar.

Benzin örneği ile aynı sonuçları veren izooktan ve normal heptan karışımındaki izooktanın hacimce yüzdesi oktan sayısı olarak tanımlanır. Bir başka deyişle saf izooktanın oktan sayısı 100 olarak kabul edilerek benzin örneğinin oktan sayısı belirlenir.

Oktan sayısı benzinler için 50-110 arasında değişmektedir. 50-75 oktan üçüncü sınıf yakıtlarda, 100-110 oktan ise uçak yakıtlarındaki değerdir. Kullanılan benzin 50 oktan ise, yandıkça patlayacak ve pistonlara çekiçle vuruyormuşçasına bir sarsıntı ile kuvvet uygulanacaktır. İdeal kuvvet pistonları eşit ve düzenli bir şekilde iten kuvvettir.


Oktan Ayarlayıcı Katkı Maddeleri

Benzinin oktan sayısı katkı maddeleri kullanılarak arttırılabilir. Bu iş için en sık kullanılan madde kurşun tetra-etil'dir. Kurşun tetra-etil , benzine tümüyle karışıp tamamıyla buharlaşan bir sıvıdır.

Son zamanlarda kurşunlu benzinler yerini kurşunsuz benzine bırakmaya başlamış ve yeni üretilen tüm araçlarda katalik konverter standart donanım haline gelmiştir.

Asfalt tabanlı ham petrolden üretilen benzin, motorlara parafin tabanlılardan daha az vuruntu yapmaktadır. Bütün benzinler bu iki türün karşımından elde edilir. Eğer karışımları kontrol edilmezse kaliteleri değişmektedir.

kaynaklar: m.e.b. ders kitapları , k.m.o. oktan sayısı ve yakıt özellikleri bülteni

[saykoshey]

Vallah abicim bende ayni birsey yaziyordum ama biraz daha kimya ve motor mekanik acisindan. Sen yazdikdan sonra buna gerek kalmadi, eline saglik. Benim yazimi bitirince buraya eklerim, hemen hemen aynisini anlatiyor ama biraz daha derine gidiyor.

Birde sunu eklemek istiyorum. Oktan sayisi herzaman godfather'in anlatigi gibi yakitin icindeki oktan oranini belirtmez. ABD'de, ucaklarda ve yaris motorlarinda oktan orani bir performans rating olarak kullaniyor.

[godfather]

teşekkür ederim öncelikle tabi ben oktanı dudyunca kimyasını yazdım motor mekaniği açısından fazla bilgim olmadığı için kaynaklara başvurdum tabi bilginiz eminim benden fazladır sizde paylaşırsanız hem ben hemde motorseverler öğrenmiş olur tekrar teşekkürler

[Seko]

Bir küçük düzeltme; 50 oktan benzin, normal bir otomobil motorunda kullanıldığını varsayarsak, daha sıkıştırılmadan patlar. Piston yukarı doğru hareket edereken pistonu geriye itmeye çalışır ve çekiç vurması gibi etkiye bu sebep olur. Belki sen de aynı şeyi anlattın, ben anlayamadım.