scooter'ların normal motosikletlere göre farkları yalnızca tekerlek boyutları değildir.
tekerlek boyutu dengeyi yalnızca jiroskopik açıdan etkiler.
şöyle ki, güçlü bir motosikletin arka lastiği çekiş gücü altında döndüğü sürece merkezkaç kuvveti yaratarak motosikleti düzeltmeye çalışır.
viraj alabilmek için biz sürücüler, değişik şekillerde yer çekimini kullanarak jiroskopik etki ile yer çekimi arasında bir dönüş dengesi kurarız.
Bu noktada önemli olan 3 kuvvetin doğru dengesidir.
1 - ileri çekiş gücü.
2 - tekerlerin dönüşünden kaynaklanan jiroskopik düzeltme gücü.
3 - ağırlık merkezinin konumu.
şöyle diyelim. eğer motorunuzun torku, arka tekerinizi yeterince güçlü çevirmeye yetmiyorsa, arka tekeriniz zayıf bir jiroskop etkisi üretir. hele ki teker küçük ise, kaldıraç kanunları gereği üreteceği jiroskopik güç oldukça zayıf kalır.
bu da, motosikletin yatabilme potansiyelini zayıflatır.
dikkat edersiniz ki, düşük cc'li motosikletlerin lastikleri büyük ve ince tercih edilir. bunun en büyük sebebi, ince lastik - ince jant, çok daha hafif bir tekerlek, düşük güçlü bir motorun daha kolay çevirebilmesi ve daha iyi jiroskop etkisi sağlaması demektir.
Ağırlık merkezi, diğer unsurları yok sayar, sadece virajda yatabilmeyi baz alırsak, özellikle arka tekerlek mili hizasında olsa en makbulu olurdu.
scooter'lar bu konuda oldukça şanslı. çünkü çoğunun ağırlık merkezi oldukça aşağıda. ancak sürücü ile beraber kıyasladığımızda, yine de düşük jiroskop etkisini telafi edebilecek yeterlilikte sayılmaz.
------------------------------------------------
özetlersek, motosikletin türünün scooter yada cruiser yada supersport olması, viraja iyi yatar yada yatmaz demek için yeterli bir kriter değildir.
bir motosikletin viraja ne kadar iyi yatabileceği, tasarımında şu 4 unsura bakar :
1 - ön maşa sisteminin tasarımındaki rake-trail değerleri. rake açısı genelde 30 dereceden küçük motorların viraj kabiliyeti iyidir. fazla açılı ön maşa düz gitmeyi daha başarılı hale getirirken, düşük açılı ön maşa viraj kabiliyetini artırır. spor motosikletlerde genelde 24 - 26 derece arasındadır. cruiser'larda 30 dereceyi geçebilmektedir.
2 - tekerlek boyutları. motor gücüne ve hıza bağlı olarak jiroskopik etki yaratır. motosikletin dengede durmasını sağlar.
3 - motor gücü. motor gücü, arka tekerleği ve motosikletin yükünü kolayca yenebilecek miktarda olmalıdır. düşük güçlü bir motor, özellikle denge'de çok önemli olan arka tekerin yeterli jiroskopik etki yaratmasını sağlayamaz. güçlü motor - daha iyi denge demektir.
4 - ağırlık merkezi. ağırlık merkezi, tekerlek milleri hizasında olan bir motosiklet için, jiroskopik etki motosikleti çok kolay bir şekilde dengeye getirir. biraz karmaşık olacak ama, eylemsizlik kanunu gereği, ağırlık merkezi tekerlek millerinden yukarı doğru yükseldikçe, motosikletin viraja yatması ve virajdan kalkması zorlaşır.
şöyle ki, ağırlık merkezi çok yukarıda olan endurolar, ağırlık merkezi çok daha aşağıda olan spor motosikletlere göre keskin ve hızlı viraj alma konusunda daha zayıf kalırlar. çünkü ağırlık merkezleri dolayısı ile, jiroskopik etkiyi yenip motoru yatırmak ve jiroskopik etkiye yardımcı olarak motoru toplamak spor motorlara göre daha zordur.
bununla beraber, ağırlık merkezi yukarıda olan enduroları, aynı şekilde yatırmak ve yattıktan sonra toplamak spor motorlar kadar kolay olmadığından, dengeleri de spor motorlar kadar kolay sarsılmaz. bu yüzden bozuk zeminlerde ve zor şartlarda spor motorlardan daha dengelidirler.
---------------------------------------
scooter'lar genelde düşük güçlü, küçük lastikli ve ağırlık merkezleri yerden bitme üretiliyor :D
her türlü falso kardeşim. binmeyin :D bu yazıdan bu sonuç çıkar.
kişisel görüşüm, spor motosikletlerin viraj alma tekniklerinin bir çok scooter'da daha başarılı olacağıdır. yine de geometrik bakımdan, scooterlar için imal edilen lastik profilleri bakımından, motor gücü bakımından sıkıntılı olabilir.
bence scooterlarla viraja, bir cruiser kullanıcısı gibi girmelisiniz
iyice yavaşlayıp dümdüz dönün :D
şaka tabi. hangi motoru kullanırsanız kullanın, viraj kabiliyeti farklılık gösterecektir. en iyi viraj yeteneği, asfaltta spor motorların, toprakta kroslarındır...
supermoto'lar hafif ama ağırlık merkezi yukarıda, motor gücü çok fazla ve görece iri lastiklerle üretilir. bu yüzden en baba viraj kabiliyetine sahiptirler.
sanırım viraj yeteneği en zayıf motorlar öncelikle genel geçer cruiser'lar, ardından da scooterlardır.
bence rahatınıza bakın. viraja da yavaş girin