işin aslını şöyle düşünelim, aslında motor devrine göre ayarlanabilir bir egzos çıkışı olsa süper olurdu
...
şöyle bir test yapın:
tek elinizin üstüne bir kitap koyarak, kitabı yukarı doğru hızla itip, aynı hızda elinizi geri aşağı çekin.
kitap yukarı giderken gayet rahat ve kontrollü, ama elinizi hızla aşağı çekerken boşta ve kontrolsüz olacaktır.
şimdi de testi modifiye edelim :
bir elinizi kitabın altına, bir elinizi de kitabın üstüne koyun.
kitabı tekrar hızla yukarı itin ve ellerinizi aynı hızda geri eski konumlarına getirin.
gördüğümüz üzere, kitap etraf ve doğa şartlarından ziyade bizim kontrolümüz altında ve bizim bilincimiz dahilinde hareket etti..
şimdi de gaz kolunu ve egzos susturucusunu böyle düşünebiliriz.
gaz kolu, motorun hava emiş kanalından akacak gaz miktarını belirlerken, egzos susturucusu, motorun egzos çıkışından atılabilecek anlık gaz miktarını belirler.
bunu da kitabın altından ve üstünden tuttuğumuz ellerimiz gibi düşünebiliriz.
eğer, üstteki elimizi egzos, alttaki elimizi gaz gibi düşünürsek :
alttaki elimizi hızla ittiğimizde ( gazı çevirdiğimizde ) motor rahat nefes aldığı için devirlenmek isteyecek. ancak üstteki elimizle de bastırırsak ( egzos çıkışı bolca gazın çıkmasına izin vermiyorsa ) alttaki elimizi daha çok ittirsek bile kitap birden hızlanıp yükselmeyecek, daha yavaş ama sıkı ve güçlü bir şekilde yükselecek. mesela bu şartlarda dışardan birisi kitabı itse bile, sonuçta iki elimizin arasında sıkışmış ve yeterince basınç altında olduğundan çevre şartlarından fazla etkilenmeyecektir.
bu da, tutma torku yüksek bir motora işaret eder. böyle motor bize daha yüksek çekiş gücü ve gazı kapattığımızda daha fazla kompresyon gücü sağlar.
senaryoyu gene değiştirelim. kitabı gene iki elimizle tutalım ve gene alttaki gaz, üstteki egzos olsun.
alttaki elimizi gene hızla ittiğimizi düşünelim ( gaz verdik ) üstteki elimizle de varla yok arası bir basınç uygulayalım ( rahat ve gürültülü bir egzos düşünelim ) kitap oldukça kolay yükselecektir. ancak yandan birisi kitaba hafifçe bile vursa, kitabı dengede tutan tek şey alttaki elimiz olduğundan, üstteki elimize güç uygulamadığımızdan kitap dengesini kolay kaybeder ve çevre şartlarından kolay etkilenir. kitap hızla yükselebildiği halde alttaki elimizi çektiğimizde kitabın aşağı inişi tamamen kontrolsüz olacak...
bu şartlarda, motorun tek yönlü hızlanma kabiliyeti oldukça artar. ancak, motor gücü daha kontrolsüz ve kendi başınadır. bu da her zaman iyi birşey değildir. tutma torku zayıflar. çekiş gücü düşerken hız artar.
-----------------------------
egzos gazının rahat atılıyor olmasının yararları ve zararlar farklıdır. her motosiklet modeli ve her marka için yararlar ve zararlar değişebilir.
yüksek performans için üretilen araçların aksamları, ürettikleri performansa göre tercih edilirler. sadece dökme demirden yapılan valflerden titanyumdan yapılanına kadar envai çeşit valf türü var.
şimdi biz kalkıp da dökme demirden yapılmış valfleri olan bir motorun egzosunu açarsak, motorun devirlenmesi kolay olur. motor daha kolay yüksek devirlere çıkarken torku da düşeceği için, motorun gitmesi için daha yüksek devirlere çıkmak gerekir. bu da egzos valfinin fabrikada belirlenenden çok daha fazla çalışması demektir...
egzos valfi bu şartlara da dayanacak şekilde yapılmadı ise valf gider... ama bu şartlarda gidecek tek şey valf değildir!...
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
birşeyi unutmamak gerekir ki, motor üzerinde gerçek anlamda bilinçli yapılmadığı sürece, her modifikasyonun motora mutlaka bir zararı bulunur. ama kısa vadede, ama uzun vadede motosiklet bunun ceremesini çeker.
hava filtresi modifikasyonu, egzos modifikasyonu, ne bilim buji türü değişimi bile, kısa veya uzun vadede motosiklette etkili yararlar ve zararlar oluşturur.
motor mekaniği mühendisliği hiç kolay değildir.
hepsinde piston, krank buji gibi sistemler bilinen şeyler olsa da, hepsinin çalışma mantığı temelde aynı olsa da, hepsinin çalışma performansı birbirinden farklıdır. mühendisler piyasaya çıkan motosikletin veya arabanın ( yada uçağın ) motorunun teknik özelliklerini belirlerken o motosikletin ihtiyaçları, amaçları göz önünde bulundurularak en optimum performans, ekonomi ve ömür özelliklerini sağlayacak malzeme işçilik ve teknik hesaplar üzerinde çalışır.
işin aslı, iyi bir torna tesviye ustası da 4 zamanlı bir motor üretip çalıştırabilir. mekaniği çok zor değil.
ama yapacağı motorun, istediği şartlar altında verimli çalışabilmesi için o kadar çok bileşeni birbiri ile uyumlu yapması gerekir ki, bu bir tesviye ustasının altından kalkamayacağı bir sıkıntıdır...
basit bir örnek vereyim, karbüratörlü motorlarda, karbüratör motosikletin emme ve egzos basınçları ile çalışır. bazı araçların yakıt pompası yoktur. motorun hava filtresinden hava çekerken oluşturduğu negatif emme basıncı ile karbüratöre yakıt çeker.
eğer egzos modifikasyonu yaparsanız, bu negatif emme basıncında hissedilir bir değişme olur. bu da fabrikada belirlenen karbüratör ayarlarının " değişmiş olan emme basıncı altında " olması gerekenden farklı bir yakıt hava karışımı oluşturmasına sebep olur.
bu da yakıt sarfiyatınızı anlamsız şekilde değiştirebilir. ki, egozs modifikasyonunun yakıt sarfiyatını artırmasındaki en büyük sebeplerden birisi de budur.
bu durum enjeksiyonlu araçlarda da aynen geçerlidir.
enjeksiyonlu araçlar, gaz kolundan akan hava miktarı, dışarıdan emilen havadaki oksijen seviyesi ile, egzos gazındaki oksijen seviyelerini değerlendirerek, beyninde belirlenmiş performans kriterleri doğrultusunda yakıt enjekte ederler.
eğer egzos susturucusunu değiştirirseniz, emme girişindeki negatif basınçtaki artış, emme girişinde ölçülen oksijen seviyesinin olduğundan farklı görünmesine, egzos gazındaki oksijen seviyesinde olduğundan farklı görünmesine sebep olur. bu da yakıt enjeksiyon sisteminin " yanlış miktarda " yakıt enjekte etmesine sebep olur. bu da gereksiz yakıt sarfiyatı veya performans kaybı gibi sonuçlara yol açar....
bu bahsettiğiniz markaların egzosları nasıl üretilir bilemem...
bildiğim şudur ki, iyi bir egzos modifikasyonu, bilinçli yapılmak istenirse, bu konuda epeyce deneyimi olan, egzos basıncındaki değişimin o marka model motosiklette neleri etkileyebileceğini bilebilen bilgi ve deneyimi olan birisi tarafından yapılmalı.
eğer böyle yapılırsa, motora olan zararı ve yararı " tahmin edilebilir " olur.
aksi halde tamamen ya herro ya merro
...
bunlar benim kişisel deneyim ve birikimlerimin bir aktarımıdır. teknik olarak referans almamanızı, konuyu doğru bulsanız bile, bunu uygulayıp sağı solu yakarak benden bilmemenizi rica ederim
saygılar sevgiler...