Siz Nasıl Dengede Kalıyorsunuz?

[solmyr]

Buhar makinesi gibi bisiklet de bilimin yol göstericiliği veya bilimsel birikim olmadan da teknolojinin başarılı olabildiğine iyi bir örnektir. Aslında bisiklet, demirciler yerine bilim adamları tarafından tasarlanmış olsaydı, belki de hiç çalışmayacaktı. Bugün bile bisikletin olağanüstü dengesini açıklamak zor.

İngiliz kimyager Dr.David Jones, 1960’larda bu konu üzerinde çalıştı. Sürücüsü olmayan bir bisikletin bırakıldığında bir veya iki saniye içinde yere düştüğünü gözlemledi; oysa bisiklet itilip bırakıldığında, düşene kadar hafif bir eğri çizerek 20 saniye kadar dik durumda kalıyordu. Sürücülü bir bisikletin, özellikle yüksek hızlarda çok dengeli olduğu herkesçe bilinir. Dr. Jones bunun nedenini araştırdı ve bir yanıt bulmak için bazı ilginç deneyler yaptı.
Akla ilk gelen yanıtlardan biri, çocukların çevirdikleri çemberlerde olduğu gibi, yapısındaki dengelilikle ön tekerleğin, bir jiroskop (cayraskop) olarak işlev görmesidir. Peki bisiklet arka tekerleğini peşinden sürükleyen bir çember mi sadece?

Dr.Jones, ön tekerleğin aksına ikinci bir tekerlek takarak bir deney yaptı. Bu ikinci tekerlek biraz daha küçüktü ve yere değmiyordu. Bu tekerleği yere değen tekerlekle aynı yönde döndürdüğünde, sürücüsüz bisiklet hiç olmadığı kadar dengeli oluyordu; oysa jiroskop etkisini, serbest tekerleği ters yönde döndürerek bozduğunda bisiklet hemen düşüyordu. Bununla birlikte, iki ön tekerleği olan bisikletine binip sürdüğünde, ne yöne döndürülürse döndürülsün serbest tekerleğin hiçbir etkisi olmuyordu.

O halde, bisikletin aslında jiroskopik kuvvetlerle dengede kalan bir çember olduğu doğruydu ama yalnızca sürücüsüzken.

Normal bir şekilde sürüldüğünde bir bisikleti dik tutan şey nedir? Dr. Jones’un meslektaşlarından biri, dengeyi sağlayan şeyin tekerleklerin genişliği olduğunu ileri sürdü; diğer bir deyişle, bisiklet tekerleklerinin ince birer yol silindirine benzediğini söylüyordu. Ancak bu görüş araştırılmaya değer bulunmadı. Dr.Jones dengesiz bisikletler yapmaya çalışarak çeşitli kuramları da inceledi fakat yaptığı bütün bisikletler kolayca sürülebiliyordu.

Sonra bir bilgisayar programı hazırlayarak tasarım çalışmalarına devam etti ve en sonunda da ön tekerleği tutan çatalı uzatıp tekerleği normal konumundan on santimetre kadar öne doğru alarak, dengesiz bir bisiklet yapmayı başardı. Bu aracın kullanılması çok zordu ve sürücüsüz olduğunda bütünüyle dengesizdi.

Bisikletin neden bu kadar iyi çalıştığını hala bilmiyoruz. Belki de girişimci bir üniversite bu soruya bir yanıt bulabilir.

Kaynak:Bilim İş Başında
John Lenihan
Çeviri Barış Bıçakçı
Tübitak popüler bilim kitapları

Siz Nasıl Dengede Kalıyorsunuz?

[TORAMAN]

Boşuna iki tekerli (bisiklet-motosiklet) araçlara şeytan işi denmiyor.

Herşey bir iki saat içinde çözülüyor aslında (alışana kadar) sonra denge sağlamak çocuk oyuncağı gibi oluyor.

Alışana kadar gerekirse bir iki kere yeride öpebiliyorsun.

[vioLence]

Boşuna iki tekerli (bisiklet-motosiklet) araçlara şeytan işi denmiyor.

Herşey bir iki saat içinde çözülüyor aslında (alışana kadar) sonra denge sağlamak çocuk oyuncağı gibi oluyor.

Alışana kadar gerekirse bir iki kere yeride öpebiliyorsun.

aynen katılıom

[ugurapay]

Bu bisikletin dengesi değilde insanın dengesi galiba palyoncolar sırık üstünde metrelerce yürüyorlar düşmüyorlar ama sırığı kendi başına bırak düşüyor

[motorhocası]

Dik tutan şeyi düşünmüş adamlar, ne olacak hız

Bu koca tekerlekli bisikletlere binmek isterdim

[degisimgsm]

abicim bisikleti çokk iyi kullanırım motosiklet kullanıyorum ama fazla tecrübem yok motoru yatıramıyorum ama bisiklette yatırmayı çok iyi beceriyorum

[HaQaN_86]

Ben kendi şahsım adına artık dengede kalmayı geçtim dik bir rampayı enlemesine nasıl geçerim diye uğraşıyorm tabi ki düşmeden