Virajın ortasında hayati karar

[Mallaca]

Selamlar.

Diyelim ki viraja girdik ve anladık kı hızlı girmişiz.
Nedenini boş verin, olmuş diyelim.

Şimdi ön frene basacak olsak, motor dikleşip, dönüş çemberini daha da genişletecek, akabinde gözümüz yandaki bariyerlere kayacak,
bodoslama gireceğiz.

Peki doğru olan refleks ne olmalı?

Motoru biraz daha yatırıp, gazı açmak mı? Sonrasında da alçak yanlama (low side) olmaması için dua etmek mi?

Acaba nedir nedir?

Değerli arkadaşım,

Bu soruna usta öğretici ve sürüş eğitmeni olarak cevap vereyim.

Motosikletle virajda iken;

Ön fren kullanımı motoru dikleştirir. Arka fren kullanımı motoru içe alır, sadece gaz kesmek de içeri alır. (Usulünce frenden bahsediyorum, abanmak değil) Bu üç kaideye olmaz diyenler yapılmış testi var onu izlesinler. Link bırakmayı bilmiyorum direkt bağlantıyı yazdım kopyalayıp açabilirsiniz.

https://www.instagram.com/reel/C_z1TCBge9v/?igsh=MXBmaGFjOTg3aWFtMQ==

Şimdi;

Sorunuza gelelim. Bir sebeple Limit noktasını takip edemediniz ve viraja hızlı girdiniz diyelim. Hızlı girince örneğin sağ viraj dönüyorsunuz, O hızla viraj dışına yani karşı şeride gitmeye başladınız, o panikle bakışta karşı şeritte araba mı var ne var şeklinde kaçtıktan sonra yapabileceğiniz tek ve sadece acil durumlarda kullanılan bir teknik var.

Hafif arka frenle birlikte, gazı da destek gazı açar gibi hafifçe açmak ve kontra vermek.(Bakışı daha da viraj içine alın) Bu sizi yine viraj içine alacaktır. Gaz keserseniz de viraj içine girersiniz ama kontra ile desteklemeniz gerekiyor. Dönüşünüz sınırda ise yani pegler sürtmüş ise kontra sıkıntılı olacaktır. Gaz kesmek , bakışı daha da viraj içine almak faydalı olacaktır. Hem ön hem de arka fren ile de kaçınılmaz son nokta da yani yapabilecek başka bir şey yok iken viraj içine kaçabilirsiniz.

[shruikan]

ön freni ani sıkarsan merkezkaç kuvveti etkisiyle motosiklet dikleşir, "frende motor dikilir" dedikleri bu. yavaş yavaş, usulca sıkarsan dikleşmez.

virajın orta yerinde gaz açarsan lowside olur, asfaltı öpersin ya da highside olur uçarsın. viraj bitimine doğru gaz açacan.

baktın hızlı girdin, gazı kapatmadan arka frenle motoru yavaşlatacaksın. ne alaka hem gaz hem fren? gazı kaparsan motor öne yığılır, highside olur gene uçarsın. gazı kapatmazsan motorun geometrisi aynı kalır, ama yavaşlarsın, yatış açısıyla da oynamazsan yavaşça virajın içine doğru gider motor.

ya da kendine, asfalta ve de lastiklerine güveniyorsan biraz daha yatırırsın motoru.

[killingroad]

Viraj içinde ön fren yapıldığında motorun dikleşmediğini bizlere güzel bir video ile ispat edebilir misin ?

Çektim ama izlemedim demiştin =)

---------- Mesajlar birleştirildi - 23:23 ---------- bir önceki mesaj zamanı 23:11 ----------

Ama kimse gazı açmak dememiş. Şaşırdım.

İlk söylediğimin arkasındayım elbette, duruma göre değişir. Ama bu yüzlerce durumun içerisinde en en en yapmamak için çaba sarf edeceklerim, sırasız:

1. arka frenle motoru yönlendirmeye çalışmak
2. gazı ve açıyı birlikte artırmak

ilkini "viraj girişinde" eğlencesine çok yapıyorum. avrupa turunda pass inişlerinin büyük kısmında viraja yan girdim, müthiş eğlenceli. ama hızlı girdiğimi düşündüğüm virajın içinde bunu yapmamak için elimden geleni yaparım.

tabii bütün bunlar yine baştaki onlarca parametreye geliyor. açıyı artırmanın asla masada lafının dahi geçemeyeceği durumlar olabilir mesela. o yüzden dediğin gibi tek bir doğru yoktur.

[LynXMaSTeR]

Ön fren yaptığında motor dikleşmez.

Şu cümleyi yazan birinin hiçbir tavsiyesini okumayın, tatbik etmeyin derim.

[Nikkfurie]

.....Ön fren kullanımı motoru dikleştirir.....

Hocam bunu böyle yazarsan yanlış olur kusura bakma eğitimci kimliğine saygım var ama yazmak istedim , virajda yatıkken her şekilde ön fren motoru dikleştirmez bunuda uygulamalı olarak ispat ederim , maneti çok hızlı çekerseniz motor dikleşmeye çalışır çünkü abs çalışmaya başlar yani motoru dikleştiren manetin çok hızlı çekilmesi ve eski nesil abs lerdir , ben uzun süre abs siz Vstrom kullandım virajda fren yapınca bir kere bile motor dikleşme eğilimine girmedi ama tekerlek kilitlendiğinde de saliseler içinde maneti gevşetmezsen yerdeydin , şimdi ileri seviyede elektronik süspansiyonlarla desteklenmiş abs li motosikletlerde virajda freni aniden çekseniz bile motor kontraya ters tepki vermiyor ve virajın dışına çıkmıyorsunuz , elbette bununda bir sınırı var , yüksek endurolarda daha düşük hızlarda limite yaklaşırken alçak ve tekerlek arası kısa super sportlarda çok daha yüksek hızlar limittir , birde hocam bu konularda yazarken motosiklet ve yol ayrımını yapmak lazım , yazılan teknikler toprakta bir enduroda yada asfaltta yüklü iki kişi binilen ağır bir touringde yanlış sonuçlar doğurabilir super sportta ise etkili olabilir..

[killingroad]

Şu cümleyi yazan birinin hiçbir tavsiyesini okumayın, tatbik etmeyin derim.

neden dikleşeceğini anlatabilir misin? yoksa böyle ahkam iyi mi?

[uurrdmrr]

Selamlar.

Diyelim ki viraja girdik ve anladık kı hızlı girmişiz.
Nedenini boş verin, olmuş diyelim.

Şimdi ön frene basacak olsak, motor dikleşip, dönüş çemberini daha da genişletecek, akabinde gözümüz yandaki bariyerlere kayacak,
bodoslama gireceğiz.

Peki doğru olan refleks ne olmalı?

Motoru biraz daha yatırıp, gazı açmak mı? Sonrasında da alçak yanlama (low side) olmaması için dua etmek mi?

Acaba nedir nedir?

bu işte en iyileri veya eğitmenleri vardır onlar daha iyi yorum yapar tabi. Bence bu viraja, motosikletinin amörtisörü vb. birsürü değişken var ama hafif arka frene basarak virajin dahada içine girmek mantıklı bence.

[Mallaca]

Hocam bunu böyle yazarsan yanlış olur kusura bakma eğitimci kimliğine saygım var ama yazmak istedim , virajda yatıkken her şekilde ön fren motoru dikleştirmez bunuda uygulamalı olarak ispat ederim , maneti çok hızlı çekerseniz motor dikleşmeye çalışır çünkü abs çalışmaya başlar yani motoru dikleştiren manetin çok hızlı çekilmesi ve eski nesil abs lerdir , ben uzun süre abs siz Vstrom kullandım virajda fren yapınca bir kere bile motor dikleşme eğilimine girmedi ama tekerlek kilitlendiğinde de saliseler içinde maneti gevşetmezsen yerdeydin , şimdi ileri seviyede elektronik süspansiyonlarla desteklenmiş abs li motosikletlerde virajda freni aniden çekseniz bile motor kontraya ters tepki vermiyor ve virajın dışına çıkmıyorsunuz , elbette bununda bir sınırı var , yüksek endurolarda daha düşük hızlarda limite yaklaşırken alçak ve tekerlek arası kısa super sportlarda çok daha yüksek hızlar limittir , birde hocam bu konularda yazarken motosiklet ve yol ayrımını yapmak lazım , yazılan teknikler toprakta bir enduroda yada asfaltta yüklü iki kişi binilen ağır bir touringde yanlış sonuçlar doğurabilir super sportta ise etkili olabilir..

Eğitimci olsam da tartışmaya, istişareye her zaman açığım. Motosiklet eğitimi ucu bucağı olmayan, her zaman yeni bir bilgi keşfedebileceğiniz bir konu.

Motorlara göre dinamikler kesinlikle fark eder. Bu konuda haklısınız. Bir bilgi verirken fizik kanunlarınca motorun verdiği genel tepkiyi yazmak daha doğru olabiliyor. Maneti sert çekmek, abs farkı vb onlarca etmeni kişiye özel değerlendirmek forum ortamında mümkün olmasa da frene fazla asılmamak kaydı ile çoğu motor linkini verdiğim şekilde hareket eder. Jiroskopik etkiye ters müdahale dikleşme ile sonuçlanır. Farklı bir senaryo da vücut pozisyonu, bakış gibi etmenleri ayrıntılı incelemek gerekir.

[otopsici]

Şuraya bir dip not ekleyeyim
Bakış dedikleri zaman gözünü çevir diye anlaşılıyor
Çeneniz gitmeniz gereken yere doğru dönmeli ve o tarafa bakmalı
Bu altın kuralı unutmayın

[LynXMaSTeR]

neden dikleşeceğini anlatabilir misin? yoksa böyle ahkam iyi mi?

motosiklet geometrisi gereği düz gitmek için tasarlanmış, siz motora yaptığınız kontrayı bırakıp freni sıkarsanız motor doğal olarak dikleşmeye çalışır. yarışlarda görmüşsünüzdür, üzerinden sürücüyü atan motor belirli bir süre kendi kendine düz bi şekilde gitmeye devam eder.
bilimsel olarak daha detaylı bilgiyi internette bulabilirsiniz.

[Mallaca]

Şuraya bir dip not ekleyeyim
Bakış dedikleri zaman gözünü çevir diye anlaşılıyor
Çeneniz gitmeniz gereken yere doğru dönmeli ve o tarafa bakmalı
Bu altın kuralı unutmayın

Aynen öyle arkadaşım. Bakış derken çenenin gösterdiği yer anlaşılmalı. Gözler ise sürekli tarayacak.

Eğitim verirken " bakışın viraj çıkışında olacak" dediğimde gelen soru şu oluyor. O zaman hocam bakışım viraj çıkışında tamam. Fakat o anda köpek çıktı, araba çıktı ya da yolda bir cisim, yağ denk geldi. Bakışımız da viraj çıkışında olunca nasıl göreceğiz?

Çenen çıkış noktasına baksa da gözlerin sürekli ileriden geriye yolu sürekli tarayacak, bilgi değişikliklerine göre aksiyon alacaksın diyerek uygulamalı gösteriyorum. Tabiri caiz ise gözler fıldır fıldır olacak.

[killingroad]

motosiklet geometrisi gereği düz gitmek için tasarlanmış, siz motora yaptığınız kontrayı bırakıp freni sıkarsanız motor doğal olarak dikleşmeye çalışır. yarışlarda görmüşsünüzdür, üzerinden sürücüyü atan motor belirli bir süre kendi kendine düz bi şekilde gitmeye devam eder.
bilimsel olarak daha detaylı bilgiyi internette bulabilirsiniz.

Kontrayı bırakmak derken? Kontra sürekli uygulanan bir kuvvet değil dolayısıyla bırakılması gibi bir şey de söz konusu değil. Açı oturduktan sonra, dönüşü başlatmak için gerekenle alakası olmayacak kadar ufak bir miktar stabilite için tutulur o kadar.

Motosikletin sürücüyü üstünden attıktan sonra düz gitmesi de bununla alakalı değil. Sap saman birbirine girmiş.

[sodurlu88]

Çektim ama izlemedim demiştin =)

---------- Mesajlar birleştirildi - 23:23 ---------- bir önceki mesaj zamanı 23:11 ----------



İlk söylediğimin arkasındayım elbette, duruma göre değişir. Ama bu yüzlerce durumun içerisinde en en en yapmamak için çaba sarf edeceklerim, sırasız:

1. arka frenle motoru yönlendirmeye çalışmak
2. gazı ve açıyı birlikte artırmak

ilkini "viraj girişinde" eğlencesine çok yapıyorum. avrupa turunda pass inişlerinin büyük kısmında viraja yan girdim, müthiş eğlenceli. ama hızlı girdiğimi düşündüğüm virajın içinde bunu yapmamak için elimden geleni yaparım.

tabii bütün bunlar yine baştaki onlarca parametreye geliyor. açıyı artırmanın asla masada lafının dahi geçemeyeceği durumlar olabilir mesela. o yüzden dediğin gibi tek bir doğru yoktur.

Bir videonu biraz izledim de, vlog tarzı birşeydi ondan bahsediyorsan. Uzun olunca sıkılıp kapatmıştım. Benim istediğim video, 2dk olsun yeter. Tatlı sert bir viraja 90la gir, çizgini bozmadan 30la çık. Sadece ön fren kullan. Bu kadar.

[tigermbz]

Gazı kısıp, bakışı virajın en uzak noktasına kaçırmak gerek
teknik tanımlama yapacaksak, ataleti azaltıp, yatma açısını artırmaktan bahsediyoruz. tabi bunun da bir dengesi ayarı var, altındaki motoru bilmek gerek
fren işi çok tehlikeli, çok hassas dozajlamanın faydası olur lakin çok ince işçilik lazım orda.

[killingroad]

Bir videonu biraz izledim de, vlog tarzı birşeydi ondan bahsediyorsan. Uzun olunca sıkılıp kapatmıştım. Benim istediğim video, 2dk olsun yeter. Tatlı sert bir viraja 90la gir, çizgini bozmadan 30la çık. Sadece ön fren kullan. Bu kadar.

Rakamları rastgele mi söyledin yoksa işi bükmek için mi seçtin? =) 90kmh ile takip ettiğim çizgide 30kmh ile nasıl aynı açıda dönebilirim?
Moturun iyice yavaşlamasından sonra yeterli "merkezkaç"a sahip olmadığım için mecburen dikleşmek zorunda kalırım. Bu fren nedeniyle motorun dikleşmesi değil hız kaybı nedeniyle artık aynı açıyı tutamayacak olmam. Ha ona da engel olabilirim, ama bu benim söylemek istediğim şey değil, bu engel olmak için ekstra bir hareketle sağlanan bir durum.

Videoda 110'dan 70'e inen frenlemeler mevcut da yani videodan mı çıkartacağız fizik kanunlarını =)

[sodurlu88]

Rakamları rastgele mi söyledin yoksa işi bükmek için mi seçtin? =) 90kmh ile takip ettiğim çizgide 30kmh ile nasıl aynı açıda dönebilirim?
Moturun iyice yavaşlamasından sonra yeterli "merkezkaç"a sahip olmadığım için mecburen dikleşmek zorunda kalırım. Bu fren nedeniyle motorun dikleşmesi değil hız kaybı nedeniyle artık aynı açıyı tutamayacak olmam. Ha ona da engel olabilirim, ama bu benim söylemek istediğim şey değil, bu engel olmak için ekstra bir hareketle sağlanan bir durum.

Videoda 110'dan 70'e inen frenlemeler mevcut da yani videodan mı çıkartacağız fizik kanunlarını =)

Virajda ön fren motoru dikleştirmez yazmıştın ya, gayet olabilir bir senaryoda bunu ispatlamanı istedim sadece. 180le viraja gir demiyorum 30km/h ile pek ala motor yatık bir şekilde döner.

[killingroad]

Evet dikleştirmez yazdım, bunun fizikle açıklamasını bir kaç yerde yaptım (diğer konuda olabilir) ve videoda da örnek olarak eklediğim 2-3 frenlemede motorun dikleşmediği görülebiliyor. Artık daha da sipariş usulü video çekmemi bekleyen olursa yapabileceğim bir şey yok. Birisi de neden dikleşeceğini anlatabilse =)

Problem şurada, 90'dan 30'a dediğin zaman olabilir bir senaryo olmuyor bu. 90kmh ile 30kmh arasında uçurum olan hızlar ve 30kmh bazı dinamiklerin biraz daha zor görüldüğü, bazı eğitmenlerimizin bu hızlarda kontra çalışmaz dediği hızlarda. O yüzden.

Yani ben video çeksem ne olacak bu arada yani ben otorite miyim? Fizik bilgimiz çerçevesinde neden dikleşir, neden dikleşmez, neden dikleşebilir, neyi yanlış yaparsak dikleşir =) bunları konuşalım istiyorum. Bİlmiyorum Yamaha Champions School da benim söylediğimi söylediği zaman ona da video çeksene diyenler oluyor mu =)

[sodurlu88]

Evet dikleştirmez yazdım, bunun fizikle açıklamasını bir kaç yerde yaptım (diğer konuda olabilir) ve videoda da örnek olarak eklediğim 2-3 frenlemede motorun dikleşmediği görülebiliyor. Artık daha da sipariş usulü video çekmemi bekleyen olursa yapabileceğim bir şey yok. Birisi de neden dikleşeceğini anlatabilse =)

Problem şurada, 90'dan 30'a dediğin zaman olabilir bir senaryo olmuyor bu. 90kmh ile 30kmh arasında uçurum olan hızlar ve 30kmh bazı dinamiklerin biraz daha zor görüldüğü, bazı eğitmenlerimizin bu hızlarda kontra çalışmaz dediği hızlarda. O yüzden.

Yani ben video çeksem ne olacak bu arada yani ben otorite miyim? Fizik bilgimiz çerçevesinde neden dikleşir, neden dikleşmez, neden dikleşebilir, neyi yanlış yaparsak dikleşir =) bunları konuşalım istiyorum. Bİlmiyorum Yamaha Champions School da benim söylediğimi söylediği zaman ona da video çeksene diyenler oluyor mu =)

Daha önce bende açıkladım motorun neden dikleşeceğini, konuştuk trail braking ile viraj içinde ön frene basmak aynı şeyler değil diye.

Üşendim, yapay mapay şöyle bir açıklama belki cevap olur yine.



https://ibb.co/NpCwyhy

[killingroad]

Abi kurban olayım tek amacı bir sonraki kelimeyi tahmin etmek olan bir dil robotuna bunu sorup cevap aramayalım. Hem bana hem kendine çok büyük saygısızlık ettiğinden başka bir şey hissetmiyorum bunu görünce. Merkalısı varsa ChatGPT'yi 10 dakikada 28 kere "özür dilerim yanlış cevap verdim" diye delirttiğim bir konuşma çekeyim yani =)

Böyle dolaylı kanıt(?)lar ile ilerleyeceksek Yamaha Champions School demeye devam ediyorum. Onlar mı ChatGPT mi? =)


Kesinlikle haklısın viraj içerisinde frene oturmak ile trail brake aynı şey değil. Ancak viraj içerisinde frene başlandığında da motor dikleşemek "zorunda değil". @Nikkfurie bunun için güzel bir girizgah yaptı aslında. Freni "abrupt" şekilde bindirdiğimiz zaman amortisörün çalışacak yeri kalmıyor ve kuvveti doğrudan lastiğe iletiyor. Burada motorun trail&rake setup'ı davranışın nasıl olacağına çok etki etmekle birlikte, eğer amortisörün çalışmasına izin vermezsek motor dikleşiyor evet. Ama doğru şekilde fren uygulanırsa, virajın öncesinde değil içerisinde frene oturulsa bile, ciddi fren basınçlarına çıkıldığında dahi motor dikleşmiyor, aksine içeriye doğru dönüşü daraltabiliyoruz.

[LynXMaSTeR]

Kontrayı bırakmak derken? Kontra sürekli uygulanan bir kuvvet değil dolayısıyla bırakılması gibi bir şey de söz konusu değil. Açı oturduktan sonra, dönüşü başlatmak için gerekenle alakası olmayacak kadar ufak bir miktar stabilite için tutulur o kadar.

Motosikletin sürücüyü üstünden attıktan sonra düz gitmesi de bununla alakalı değil. Sap saman birbirine girmiş.

motosikletin düz gitme eğilimine örnek vermek için sürücüyü üzerinden atma konusuna değindim.
hocam size göre dikleşmiyor olabilir, ancak kendi tecrübelerim ve etrafımda gördüklerim ön frene basıldığında motorun dikleştiğini gösteriyor.
burada sırf muhalefet olmak için veya başka bir sebeple istediğiniz kadar teori sıralayabilirsiniz, ancak pratikte çoğunlukla olan durum motosiklet yatık vaziyetteyken ön fren yapıldığında dikleştiğidir. çoğu kullanıcı da bunu tecrübe etmiştir. benim için önemli olan kısım bu. siz çok profesyonelsinizdir, abs yi devreye sokacak kadar fren sıkarsınız motor yatık vaziyette, ancak motosiklet kullananların %99'unda -bende dahil olmak üzere- bu kabiliyet yok.
burada sizin yazdığınızı okuyan bir sürü acemi sürücü "yok ya virajda fren sıkınca bişi olmuyormuş" deyip karşı şeride geçince acı gerçekle yüzleşecek, bu da hiç istemediğim bir durum, o yüzden dediklerinizin insanları yanlış yönlendireceğini düşünüyorum.