Lastik Hava Basıncı ile Amortisör Arasındaki İlişki ve Yaşadığım İlginç Deneyim

[zileliorhan]

4 Eylül günü açtığım "Rodajdaki Dominar 250 ile Çanakkale'den Tokat'a 1.250 km. İlk izlenimlerim" başlıklı konuda bahsetmeyi unuttuğum bir olayı burada anlatmak istiyorum.

https://www.motosiklet.net/forum/etk...enimlerim.html

Belki yaşadığım bu ilginç olay, ileride diğer arkadaşlarımıza da faydalı olur.
3 hafta önce Dominar 250'yi aldım ve şehir içinde kullanmaya başladım.
Ancak ön teker çok fazla sarsıntı yapıyor ve bu sarsıntı gidon vasıtası ile bana ulaşıyordu.
Otomobil kullanıcıları bilir, bozuk zeminde direksiyonda fazlaca sarsıntı hissedince, ilk aklımıza gelen "ön lastik hava basınçlarının fazla" olduğudur.
Benim de aklıma hemen o geldi.
"Herhalde makinenin benden önceki sahibi, lastiklere fazla hava bastı, bu yüzden ön teker fazla sarsıntı yapıyor" dedim.
Tanıdık bir motosiklet tamircisine gittim ve lastik hava basınçlarını kontrol ettirdim.
İlginç bir şekilde, normalde 27 PSI olması gereken lastik hava basınçları, 20 ve 21 çıktı.
Bu duruma çok şaşırdım.
Sonra kendi kendime şöyle bir yorum getirdim:
"Motosikletin tasarımı yapılırken, makinenin amortisörleri, lastik hava basınçları da gözetilerek seçiliyor. Hava basıncının fazla ya da az olduğu durumlarda, amortisörlerin normal çalışma düzeni bozuluyor"
Motosiklet tecrübesi fazla olan arkadaşlarımız bu duruma ne diyor acaba?
Yaptığım bu yorum doğru mu?
Yoksa, hava basıncı normalden az olunca, sarsıntının artmasının başka bir nedeni mi var?

[ozgurofly]

Sarsıntıdan kastın titreşimse çok zannetmiyorum ama yalyap, gidon boşlaması, gidonun boşalması gibi etkileri olur. Ama tak tuk vari sarsıntı olmaması gerekir.

[espresso]

hava basıncı az olursa da lastikler dönerken ağırlıkla ezilir sonra düzelir bu hareket de biraz hızlanınca titreme zıplama olarak yansıyabilir.
Benim az olan tecrübeme göre basıncı az lastik daha tehlikeli oluyor, hemen hissediyorum, korkutuyor. Bu yüzden sürekli yanımda şarjlı pompa taşıyorum çünkü benzin istasyonlarındakiler bozuk olabiliyor.

[ehil]

ön teker çok fazla sarsıntı yapıyor ve bu sarsıntı gidon vasıtası ile bana ulaşıyordu

ilk aklımıza gelen "ön lastik hava basınçlarının fazla" olduğudur

İlginç bir şekilde, normalde 27 PSI olması gereken lastik hava basınçları, 20 ve 21 çıktı.

oturma pozisyonu öne kaykılmaya mı sebep oluyo, eski motosiklete kıyasla

yay; darbeyi salınıma çevirir
amortisör; salınımı söndürür

[mustafakavci]

her mekanik cihaz (otomobil, motosiklet, uçak, gemi vb.) birbiri ile uyumlu, birbiri ile bağlantılı, birbirinin görevini paylaşan/destekleyen çok sayıda unsurdan oluşur.

her unsur, kendi görevini yapması için en üst düzeyde hesaplamalar ve tasarımlar ile ayrı ayrı üretiliyor olsa da, hem kendi başına, hem bağlı bulunduğu mekanik gruba hem de bir bütün olan ana unsura tam uyumlu olacak şekilde tasarlanır ve üretilir.

bu nedenle, lastik, amortisör, motor, amortisör, fren diski, kaliperler, balatalar, filtreler vb. gibi her ayrı unsur, kendisi için tespit edilmiş değerlerde çalışacakları esas alınarak, diğer unsurlar ile ilişkisi belirlenir.

mekanikteki herhangi bir unsuru, kendisi için belirlenen özelliklerden ve/veya değerlerden farklı olarak çalışmaya zorlamak, hem kendisi hem de etki ettiği tüm sistemin hesap edilen tüm değerlerin bozulmasına ve diğer unsurların da düzgün çalışmamasına neden olabilir.

lastik basıncı buna en iyi örneklerden birisidir. lastiklerin, tespit edilen ebat ve basınç değerleri değişir ise, sürüş dinamiklerimiz tamamıyla değişir. bu değişimin bir kısmı ana unsurlar tarafından absorbe edilebilse de, değerlerin limitlerin üzerinde farklı olması durumunda pek çok olumsuz ve tehlikeli durum yaşanabilir.

keyif alarak kullandığımız motosikletlerimiz için, orijinal ebatlardan farklı ebatlarda lastik, belirlenenden farklı değerlerde basınçlardan kaçınmalıyız.

sorunuzun cevabı olarak da, her motosiklet marka/modeli için cevap değişebilir. bazı motosiklet tasarımlarında lastik basınç eksikliği amortisörü çok etkilerken, bazısında daha az etki edebilir. bmw'deki para lever/tele lever sistemleri gibi.

bize yola bağlayan ve motosikletlerimizin en önemli unsurları olan lastiklerimiz için orijinal ebat ve doğru basınç değerlerinde şaşmamak en doğrusu olacaktır.

[zileliorhan]

Sarsıntıdan kastın titreşimse çok zannetmiyorum ama yalyap, gidon boşlaması, gidonun boşalması gibi etkileri olur. Ama tak tuk vari sarsıntı olmaması gerekir.

Kaba bir tabirle titreşim motor, sarsıntı/hoplama/zıplama ise yol kaynaklıdır. Burada konu yol kaynaklı idi.

---------- Mesajlar birleştirildi - 07:32 ---------- bir önceki mesaj zamanı 07:31 ----------

hava basıncı az olursa da lastikler dönerken ağırlıkla ezilir sonra düzelir bu hareket de biraz hızlanınca titreme zıplama olarak yansıyabilir.
Benim az olan tecrübeme göre basıncı az lastik daha tehlikeli oluyor, hemen hissediyorum, korkutuyor. Bu yüzden sürekli yanımda şarjlı pompa taşıyorum çünkü benzin istasyonlarındakiler bozuk olabiliyor.

Katılıyorum. Aşağıda, mesleği makine müh. olan mustafakavci konuyu çok teknik bir şekilde açıklamış.

---------- Mesajlar birleştirildi - 07:33 ---------- bir önceki mesaj zamanı 07:32 ----------

oturma pozisyonu öne kaykılmaya mı sebep oluyo, eski motosiklete kıyasla

yay; darbeyi salınıma çevirir
amortisör; salınımı söndürür

Bahsettiğim konunun oturma pozisyonu ve benim eski motorum ile uzaktan yakından alakası yok.

---------- Mesajlar birleştirildi - 07:36 ---------- bir önceki mesaj zamanı 07:33 ----------

her mekanik cihaz (otomobil, motosiklet, uçak, gemi vb.) birbiri ile uyumlu, birbiri ile bağlantılı, birbirinin görevini paylaşan/destekleyen çok sayıda unsurdan oluşur.

her unsur, kendi görevini yapması için en üst düzeyde hesaplamalar ve tasarımlar ile ayrı ayrı üretiliyor olsa da, hem kendi başına, hem bağlı bulunduğu mekanik gruba hem de bir bütün olan ana unsura tam uyumlu olacak şekilde tasarlanır ve üretilir.

bu nedenle, lastik, amortisör, motor, amortisör, fren diski, kaliperler, balatalar, filtreler vb. gibi her ayrı unsur, kendisi için tespit edilmiş değerlerde çalışacakları esas alınarak, diğer unsurlar ile ilişkisi belirlenir.

mekanikteki herhangi bir unsuru, kendisi için belirlenen özelliklerden ve/veya değerlerden farklı olarak çalışmaya zorlamak, hem kendisi hem de etki ettiği tüm sistemin hesap edilen tüm değerlerin bozulmasına ve diğer unsurların da düzgün çalışmamasına neden olabilir.

lastik basıncı buna en iyi örneklerden birisidir. lastiklerin, tespit edilen ebat ve basınç değerleri değişir ise, sürüş dinamiklerimiz tamamıyla değişir. bu değişimin bir kısmı ana unsurlar tarafından absorbe edilebilse de, değerlerin limitlerin üzerinde farklı olması durumunda pek çok olumsuz ve tehlikeli durum yaşanabilir.

keyif alarak kullandığımız motosikletlerimiz için, orijinal ebatlardan farklı ebatlarda lastik, belirlenenden farklı değerlerde basınçlardan kaçınmalıyız.

sorunuzun cevabı olarak da, her motosiklet marka/modeli için cevap değişebilir. bazı motosiklet tasarımlarında lastik basınç eksikliği amortisörü çok etkilerken, bazısında daha az etki edebilir. bmw'deki para lever/tele lever sistemleri gibi.

bize yola bağlayan ve motosikletlerimizin en önemli unsurları olan lastiklerimiz için orijinal ebat ve doğru basınç değerlerinde şaşmamak en doğrusu olacaktır.

Konuyu, makine mühendisliği mesleği bilgilerin ile çok güzel açıklamışsın. Tebrikler, teşekkürler. Ben de, lastik hava basıncının az olması nedeni ile makinenin amortisör/yay dengesinin bozulduğunu düşünüyorum.