Güvenli motosiklet sürmek

**OğuzÖztürk** · 02 Ağustos 2017, 03:16

Özellikle genç ve yeni başlayanlar için yazıyorum.

Evet motosiklet tehlikeli bir araçtır. Ancak bu tehlike kısmı çoğunlukla motosikletin 2 tekerlekli bir taşıt olmasından değil, ne olduğunun bilinmeden kullanılması veya olduğu gibi tehlikeli kabul edilip tüm riskleriyle birlikte "Ölüm Tehlikesi" göze alınarak kullanılmasından dolayıdır.

İşin kader, kaza ve ölüm boyutunu bir yana bırakır sebepler ve sonuçlar dairesinde konuya bakarsak bazı ciddi farklılıklar olduğunu görebiliriz.

Öncelikle düşünüyorum ki, motosiklet ile bir kazaya karışmadığınız sürece evet motosiklet kazaya karışan araçlara oranla sayısal olarak çok daha güvenlidir.

Demek istediğim motosikletle siz bir dış etkene veya dış etken size çarpmadıkça ve düşmediğiniz sürece olası pek çok risk neredeyse tümüyle ortadan kalkmış olur.

O halde motosiklet sürücüsü olarak öncelikle motosikletten düşmeden sürmek gerekiyor. Bunun içinde motosikletten düşme nedenlerinin eksiksiz tamamını bilmeli ve bu gibi durumlara karşı gereken tüm tedbirleri almanız gerekir.

Evet zor ama motosiklet insanüstü bir çabayla sürülmesi gereken bir araçtır.

Burada riskleri 3 gruba ayırırsak;

1- Motosikletin başka bir cisme çarpması,

2- Başka bir cismin motosiklete çarpması,

3- Herhangi bir sebepten ötürü motosikletin düşmesi...

Normal, bilinen trafik kurallarıyla motosiklet sürülmez. Trafik kurallarına tamamen uymakta motosiklet kazası risklerini ortadan kaldırmaz.

Motosiklet dünyasının yazılı olmayan yasalarını iyi bilmek gerekiyor. Örneğin yolu iyi okuma yeteneğini kazanmak gibi.

Tabi motosiklete binmek için binip keyif alanda var, gezerek keyif alanda, hız veya virajlı yollarda yata kalkıp giderek için motosiklet sürende.

Motosikletle hız yapmak, yata kalka viraj alarak sürmek yukarıdaki 3 temel kaza etkeniyle önünde sonunda karşılaşmayı heleki ülkemizde zorunlu kılar. Bu durumda kaza önünde sonunda motosiklet sürücüsünü bulacaktır.

Ancak motosiklet ile gezmekten keyif alıyorsanız amacınız, hız, teker ve gösteri yapmak değilse (ki bunları otomobil ilede yapsanız kazaya karışma olasılığınız gerçekten yüksektir.) o halde 3 temel kaza engelinden kaçınmak mümkündür.

Peki normal bir sürücü olduğumuzu varsayarak yaşamak için nasıl motosiklet sürebiliriz düşünelim.

Öncelikle yaşamak için motosiklet sürmekle, eğlenmek için motosiklet sürmenin farkını fark etmek şart. Yaşamak ve daha uzun yıllar binmek için, dünyayı gezmek tozmak için motosiklet sürmekle, eğlenmek için riskleri göze alarak sürmek ciddi anlamda farklı şeyler.

Konuya geri dönelim:

Motosikletinizin ve insan beyninin nasıl çalışıp yeteneklerinin nasıl entegre olduğunu iyi anlamak şart. Örneğin kazaların pek çoğunun yolculuğun ilk ve son km lerinde olduğunu anlamak gibi. Ya da uzun süre bir tehlike olmadığında beynimizin bazı algılarını kırmızıdan yeşile çevirmesi gibi...

Şimdi 3 temel risk faktörünü ele alalım.

1- Motosikletin başka bir cisime çarpması.

Olası riskler ve alınabilecek tedbirler nelerdir?

Risk 1: Önünüzde gördüğünüz bir otomobile bir anlık dalgınlıkla çarpmak.
Tedbir 1: Motosiklet dalgınlığı affetmez. Dalgınsanız, sinirliyseniz, uykuluysanız, havanızda değilseniz ve düzenli spor yapmıyorsanız, motosiklete her gün biniyorsanız, aklınızda iş varsa, aşk varsa o anda motosiklet dışında her ne varsa silmeden motosiklete binmemek. Takip mesafesini korumak ve olası bir ani duruşta kaçış noktalarının sürekli anlık olarak takibinizde olması. Reflekslerinizi sürekli geliştirmek.

Risk 2: Önünüzde olmayan ancak aniden önünüze kıran, aniden yola çıkan bir araca çarpmak,
Tedbir 2: Hiç bir cisim aniden varolmaz. Yolun kenarında park etmiş her araç, her yol ayrımı, ana yola bağlanan her tali yol, motosiklet için çok ciddi birer risktir. Sizi fark etmelerini sağlamak önemli olmakla birlikte tek başına yeterli değildir. Ancak fark edilmek için dikkat çeken renkler, güçlü farlar ve daima sakin tonda korna kullanmak (üşenmeden ve atlamadan) şarttır. Doğru konumlanmak, sinyali kısa ve uzun farları tam olarak kullanabilmek hayati değere sahiptir. En önemliside hız ve motor devrinizi olumsuz bir durumda kaçabilecek veya durabilecek seviyelerde kullanmak önemlidir.

Risk 3: Bir yayayı görerek çarpmak veya görmeden aniden çarpmak,
Tedbir 3: Görerek çarpma nedeni varsayarak motosiklet sürmekten geçiyor. Size yeşil yanıyor olsada malesef yola atlayanların ve motosikleti gördüğü halde atlayan yayaların sayısı hiçte az değil. Yaşlılar, çocuklar, bebek arabaları hepsi birer tehlikedir. Sadece sizin değil yayalarında dalgın olup hata yapabileceği durumlarda buna dahildir. Bu gibi yerlerden varsayılması gereken o yayalardan birinin kesin önünüze aniden atlayacağını bilerek sürmektir. Yolun size ait olması, ışıkların sizin lehinize yanması vb hiçte önemli sayılmaz. Haklı ve ölü olma durumu...

Risk 4: Önünüze aniden çıkan bir cisim (Lastik, Top, Taş, Banket vb...)
Tedbir 4: Buna yapılabielcek tek tedbir alma şekli yolun dışındaki ve yolun görebildiğiniz alandaki kısmını sürekli taramak değerlendirmek ve buna göre sürmektir.

Risk 5: Aniden açılan kapılar
Tedbir 5: Sağda sürekli park halinde sıra sıra araçlar varsa ölümle yaşam arasındaki şansınız o yol boyunca bulunan otomobillerin her biri ile doğru orantılıdır. Bir gün mutlaka birinin kapısı açılacaktır. Kesinlikle kapı mesafesi bırakmaya özen göstermek şart.

Risk 6: Köpekler ve diğer hayvanlar,
Tedbir 6: Diğer hayvanlardan ziyade önünüze köpek atlama olasılığı oldukça telikelidir. Üstelik bu otoyollarda çok sıkça rastlanan bir durumdur. Üstelik bulunduğunuz şeridin pek önemi olmamakla birlikte sağ şeride doğru yaklaştıkça bu risk artar. Ancak görebildiğiniz alanda bir köpek varsa ne yapacağını kestirmek imkansızdır. Ancak siz peşin peşin önünüze atlayacağını kabul edip buna göre sürmeye bakın.

Motosiklet kazalarını takip edin ve her kaza nedenini ve aynı durumda siz olsaydınız ne yapardınız sorusunun cevaplarına sürekli çalışın.

2- Başka bir cismin motosiklete çarpması

Risk 1: Arkanızdan gelen bir aracın size çarpması
Tedbir 1: Önünüzde olan kadar arkanızda olanlarıda sürekli olarak izlemek şart. Aynalarınız çok çok iyi olmalı. Kör noktalarınızı takip etmelisiniz. Makas atan araçları önceden görebilecek kadar geriyi görmelisiniz. Sizi görselerde göz göre göre çarpabiliyorlar. Ancak diğer araçların gölgesinde kalarak yolculuk yapmayın. Açıktan gidin. Size yakın araçlardan kurtulmaya bakın. Yolun boş kısımlarında seyir halindeyken bu boşluğu kullanmak isteyen makasçılara karşı tetikte olun. Diğer araçlardan ve sağdan soldan düşen, kopan cisimlere karşı hazırlıklı olun.

3- Motosikletin düşmesi,

Risk Sorusu: Motosiklet neden düşer?

- Çok yatmaktan,
- Yatıkken ön fren yapmak veya aşırı arka fren uygulamaktan,
- Yolun kötü ve kaygan olmasından,
- Yolda bulunan ters eğimden,
- Yolda bulunan yamuk yumuk asfalttan,
- Toz, yaprak, yağ, sabun, su gibi etkenlerden...

Tedbirler: Motosikletle sınırlarda dönüş yapmamak. Dönüşlerden önce frenlemeyi bitirmiş olmak. Dönerken fren yapma olasılığına karşı motoru doğrultup fren yapıp tekrar yatırabilmek için doğru biçimde konumlanmak. Yolun görünen kısmında parlaklık, renk farklılığı, zeminde ki değişimler konusunda uyanık olmak. Virajları mümkün ve güvenli olan en dik konumda dönecek hız ve konumda olmak. Bakış ve vücut konumlanması. Kalitesiz lastikleri mümkün olan en kaliteli lastikle değiştirmeden motosiklete binmemek. Yola uygun olmayan motosiklet ve lastiklerle sürmemek. Asfatta yer alan kamyon lastiklerinden kanallaşmış alanları görmek. Dönüş çizgisinin yani lastiklerin virajda geçeceği çizgiyi sanal olarak hayalen çizmek ve sürekli güncellemek. Erimiş asfaltta dikkat etmek. Çiğ, yağmur, sulama, toz, parlak, çok yeni ve çok eski asfalt sürüşlerinin farkında olarak sürmek. Sulama sistemlerine dikkat etmek. Halı yıkanan mahallelerde, yıkanan dükkan önlerinde, metal yüzeylerden geçerken dikkat etmek.

Şimdi daha pek çok şey eklenebilir olan buraya kadar bile, neden motosikletin insan üstü bir çaba gerektirdiğini anlamak çok zor olmayacaktır. Ancak güvenli motosiklet sürüşü tüm bu etkenlerin farkında olmaktan geçiyor. Hatta çok daha fazlasından.

Buna tecrübe deniyor. Ancak tecrübe arttıkça artan özgüven bu kez bir diğer tehlikeli etken oluyor. Tecrübe artana kadar otomatik refleks sürüşünün gelişmesi çok ama çok değerli. Eğer bu öğrenme ve tecrübe edinme dönemini farkında olmadan geçirirseniz -ki bu beyninizin motosiklet ile entegrasyon sürecidir- sonrasında kazaya karışma ve ölümle burun buruna gelme ihtimaliniz olağanüstü düzeyde artarken, geriye alıp bu dönemi tekrar etme şansınızıda harcamış olursunuz.

Ancak başta biraz zorda olsa bu dönemde maksimum çaba harcarsanız beynin rodajı da tam olarak istenildiği gibi gerçekleştirilir ve bu farkındalık düzenli eğitimlerle taze tutulursa oldukça güvenli bir motosiklet sürücüsü olmak mümkündür.

Çoğu motosiklet kazası dikkat edilirse basit hatalardan kaynaklanmaktadır. Ancak malesef bunun nedeni insan beyninin en çok basit hataları tekrar ediyor olmasından ötürüdür.

Çünkü beynimize göre bu basit bir hatadır ve zamanla ciddiye alınmaz. Uzun süre kötü bir şey olmadığında beynimiz bu savunma mekanizmasını kapatıyor. Bunu diri tutmanın tek yolu eğitim ve korkudur.

Çünkü ceza, ödülle kıyas edildiğinde daha etkin bir öğrenme biçimidir.

Kazasız ve keyifli sürüşler dileklerimle...