Maymunlar, İnsanlar, Para

[Khutuck]

Keith Chen, Yale Üniversitesinde ekonomi bölümünde görev yapan bir profesör. Keith Chen'in araştırması, maymunlara, para kullanmayı öğretmek ve bunun sayesinde topladığı bilgileri, bizlerin yani insanların, para ile olan ilişkisini karsılaştırıp, çeşitli sonuçlar çıkarmak. Araştırma, Yale Üniversitesinin maymun laboratuarında başlıyor. Bu laboratuarda 7 adet capuchin maymunları, bir ana ve birçok küçük deney kafeslerinde, para kullanmayı öğreniyorlar. Para olarak, gümüş renkli, somun kullanılıyor. Süreç gayet basit. Ana kafesten bir maymun alınıp, deney kafesine koyuluyor. Bu maymuna para adını verdikleri somun veriliyor. Maymun öncellikle bu somunu kokluyor, ağzına götürüyor. Bu aşamada bir tepsi içinde çeşitli yiyecekler getiriliyor: elma, üzüm ve jell-o. Amaç, bu 7 maymunun her birinin sevdiği yiyecek türünü bulmak ve bu yiyeceği elde etmek için parayı kullanmalarını sağlamak. Deney kafesindeki maymun elmayı seçiyor. Araştırmacılar, maymuna elmayı vermeden önce, elinden parayı alıp, maymuna yiyeceği veriyorlar. Bu süreç haftalarca sürüyor ve maymunlar birkaç hafta sonra, ellerindeki somunun yani paranın gücünü anlamaya başlıyorlar. Maymunlar paranın kullanımını; araştırmacılar, en çok tercih edilen yiyeceği öğrendikten sonra, yeni bir süreç başlıyor: fiyatlandırma. Bu yeni süreçteki amaç, maymunların, biz insanlar gibi rasyonel kararlar verip vermediğini bulabilmek. Böylece araştırmacılar, birçok maymunun tercihi olan jell-o'nun fiyatını iki somun, elmanın fiyatını yarım somun ve üzümün fiyatını ise bir somun yapıyorlar. Buldukları sonuç ise gerçekten ilginç. Maymunlar, deney sırasında, biz insanlar gibi para harcama konusunda çoğu zaman rasyonel davranıyorlar. Parasını, en çok yiyecek alabileceği şekilde harcamaya başlıyorlar. Maymunlar, 1 somun verip, 2 dilim elma almayı, fiyatı 2 somun olan bir adet jell-o'ya tercih etmeye başlıyor.
Buraya kadar her şey güzel! Günlerden bir gün, yine ana kafesten, deney kafesine alınan maymun, deney kafesindeki bir tepsi içinde bulunan 12 somunu görüp, aniden çılgına dönüyor. Paraların bulunduğu tepsiyi kapıp, ana kafese fırlatıyor ve kendisini de ana kafese atıyor. Ana kafesteki bütün maymunlar bir anda gökten para yağdığını görüp, yere düşen paraları kapışmaya başlıyorlar. Levitt, bunu yazısında maymun tarihinde gerçeklesen ilk "banka soygunu"(maymunun tepsiyi çalması) ve "hapishane kaçışı" (maymunun deney kafesinden, ana kafese kaçışı) olarak tanımlıyor.
Bütün bu kaos içinde araştırmacılar, ana kafesteki maymunlardan parayı geri almaya çalışıyor. Olay biraz yatıştığı bir anda Keith Chen, hiç görmemeyi tercih ettiğini söylediği bir olaya şahit oluyor: Erkek maymunlardan biri, dişi maymunlardan birine yaklaşıp, ona elinde bulunan somunlardan birini veriyor ve bunun karşılığında dişi maymun, erkek maymunun seks teklifini kabul ediyor! Işin ilginç yanı bu iki maymunun "işi" bittikten sonra, dişi maymun "kazandığı" parayı araştırmacıya getirip, bununla üzüm almaya çalışıyor. Chen, bu olayı maymun tarihindeki ilk " fuhuş" olarak tanımlıyor.
Üniversitenin araştırma etik bölümü, maymunlar üzerinde yapılan para araştırmasının, maymunların yaşam koşulunu, değerlerini ve gündelik yaşamlarını tamamen değiştirdiği ve zedelediği gerekçesiyle, araştırmayı iptal edip, maymunlara para verilmesini yasaklıyor.

daha detaylı bilgi için link:

http://www.nytimes.com/2005/06/05/ma...gewanted=print

[ledo]

Eeee, boşuna fahişelik "dünyanın en eski mesleği" diye adlandırılmıyor demek ki...

[xxxxx]

şerefsizim sonunu tahmin etmiştim

[johnny_rook]

valla eskiden de eski, resmen genlerde bir yerlerde saklı bu para ve seks olayı desene.........çok ilginç, karnını doyurmayı öğrendiği an diğer şık için kafa patlatmış hayvanlar.........tıpkı insanlar gibi

[Ertuğrul_Öz]

Şu insanın para için yapmayacağı yok derken birde maymunlar çıktı

[simfer]

çok iii yaaa para işte adamı maymun maymunu ?

[musti81]

şerefsizim sonunu tahmin etmiştim

senin sonunu iyi görmüyorum 5x

[Khutuck]

senin sonunu iyi görmüyorum 5x

Pauhzuahuzh

[watercolours]

evet, bütün bunlar temel dürtüler. ama insanın bir farkı vardır. iradesiyle temel dürtülerini kontrol altına alabilen bir varlıktır insan. veya öyle miydi demek lazım?

[xxxxx]

itiraf etmek gerekirse o parayı veren maymun bendim ordan bildim

[cezerye]

ya cok ilginc.......
yemek aldiklari seyle, her ne oldugunu dusunuyolarsa, sex satin almak istemisler.......
eh, hayvanlara ozgu bi davranis olabilir..

[ledo]

ya cok ilginc.......
yemek aldiklari seyle, her ne oldugunu dusunuyolarsa, sex satin almak istemisler.......
eh, hayvanlara ozgu bi davranis olabilir..

Bazı insanlarda durum hayvandan daha beter.

O iş için her türlü yalanı ve şerefsizliği göze alıp, kendilerini küçük düşürüyor ve sonrada komik oluyorlar

[Ertuğrul_Öz]

Ahada yine gönderme sezdim

[Olcan138]

Selçuk Erdem de bu konu üzerine bir araştırma yapmış :

[ledo]

Ahada yine gönderme sezdim

Sen de ne yazsam atlıyorsun

Ağız tadı ile bir yorum yapamaz oldum şurda...

[Ertuğrul_Öz]

Gönder abi sen bana bakma

Tanıyalım biz de dostumuzu düşmanımızı. (kısmetse yazın hoplayacam Oralara doğru. Kim bilir belki bir geziye denk gelirde yüz yüzede görüşürüz )

[İHTİYAR]

BEEENNN ooo parayı icat edeniiiiiinnnn.

[watergun]

gözü kör olsun işte somundanda olsa para paradır. Maymunu bile hayat maymunu yapmış kötü yollara düşürmüş.

[contrary]

peq şaşırmadım