[Oyle zannediyorum ki]
Cevresel gorus gorusun odaklanma merkezinin disinda gerceklesen kismidir.
Insanda cevresel gorus hayvanlara kiyasla zayiftir. ozellikle de renk ve bicimin ayird edilmesi hususunda. Bunun birinci nedeni alici hucrelerin goz merkezinden disa dogru seyreklesmesidir. Ikinci nedeniyse ilgili iki alici hucre ,rod ve cone olmak uzere, bulunmasi ve goz merkezi disinda renge duyarli olmayan rod hucrelerin baskin olmasidir. Bundan mutevellit cevresel gorus oncelikle hareketi daha sonra da bicimi tesbit edebilir. rod huclerin baskin oldugu cevresel gorus, renge ihtiyac duyamama isikla girdikleri kendilerine ozgu iliski dolayisiyla dusuk isik kosullarinda daha iyi gorus saglar. tabi bu noktada su sorulabilir: Motosiklet farina uyum saglamis goz, gece gorusunden faydalabilir mi?
Cevresel gorusun temel fonksiyonlari:
1. Odaklanmaya ihtiyac duymaksizin iyi bilinen yapi ve bicimlerin algilanmasi.
2. Benzer bicim ve hareketlerin algilanmasi.
3. Detayli gorsel algilamanin arka planindan duyumlarin devsirilmesi.
kaynak:wiki
Cevresel gorusun en dogal ortaya cikma bicimi karanlik olarak gorunuyor. Onu bunun disindaki durumlara tasimaksa bir tur uyanilik hali. Ne de olsa eger dogal karanlikta -gece- gorme isine soyunuyorsan evvela uyanik olmak lazim.
motosikletci acisindan cevresel gorus:
1. Daha genis bir gorus acisi;
2. Hedefe kilitlenmeyi onleyebilme;
gibi nimetlere sahiptir.
Bu iki getiri de odaklanmadan feregat edilerek elde edilir. Genis acisi nedeniyle olasiliklari onumuzde tutar. Bir tehlike halinde "en kacinilir" oldugu halde gozlerimizi alamadigimiz, "tek secenek" olarak cika gelenin -hedefe kilitlenme- bu vasfini bertaraf edebilir. Esasen hedefe kilitlenmede soz konusu olan bakisin bakilan sey tarafindan yutulmasidir . Boylece gorus -hem maddden hem manen- yitirilir. Bunun muhtemel trajik orneklerinden bir tanesi Karadeniz turu donusu bir f650'nin tirla kafa kafa'ya carpismasi hadisesidir.
Yukaridaki ornek hem madden hem de manen yitmeyedir. Sadece manen olani ise su sekilde olabilir: Kelime islemci programa anlamsiz bir seyler yazip, sonra fontu degistirmek suretiyle kuzey amerikayi etkileyen bir siddet eylemini kimin yaptigina dair delil elde ettigini sanmaktir. ciddi bir is yaptigini zannederken "cocuk oyunu"nun parcasi haline gelir. Hatta "neticede ayni seyi soyluyor" olmak dolayisiyla bu konuda gercekten ciddi calisanlari da icine dustugu "cocuk oyunu"na ceker. Kisi dunya gorusu cercevesinde odaklandigi bir meselede gorusunu yitirir. Odaklandigi sey tarafindan yutulur.
Cevresel bakisin avantajlarina nispetle dezavantajlari da vardir. Ornegin hareket halinde olmayanlar/yabancilar/bir sekilde cevresel gorusle tayin edilemeyenler, mesela canli mi cansiz mi? ki buna gore yapilacak manevra degisecektir. Canlilara sverving yapilmasa gerek. Canlilar ve sverving konusunda trajik bir ornek K.Amerikali bir KLR650 surucusunu yarim kalan G. Amerika seyahati ve sonrasinda yasadiklaridir.
Cevresel gorusle tayin edilemeyen durumlarda odaklanarak bakmak gerekecektir ama nasil? IKi saniyeyi gecmemeye ve cevresel gorusu yitirmemeye calisarak -cunku cikis yolunu da orada bulacagizdir-.
Dolayisiyla Cevresel Gorus iyidir, hostur ama oncelikle uyumuyor olma halidir.
Gorus herhangi bir seyde yutulmadigi/sogurulmadigi takdirde gorustur. Boylece hem maddi hem de manevi anlamda surmek/yasamak daha "uzun" olur, km'ye yada yillara bakilmaksizin. Daha fazla vaktimiz olur. Gorus kendini kaybetmemis olmasi dolayisiyla daha fazla ve hakiki temasha eder -bunun baska kosullari da olsa da, en azindan imkani kolaylar-. Bu temayulun ortalama olarak fazla oldugu yorelerde hava nefes bereketlidir, ellerindeki malzemelerden helva yapabilirler -birbirlerine bon bon bakmazlar ne eksik diye-, cincik gibi motor surerler. Gorusunu yitirme egiliminin ortalama olarak yuksek oldugu yoreler ise seytan panayirina doner, millet atli karincaya beles bilet pesinde kosar da esas islerinden geri kalir.
Soyle demisler:
"hepiniz mezarısınız kendinizin..."
[/Oyle zannediyorum ki]
Not: Cevresel gorusu de iceren daha genis kapsamli bir yazi su linktedir:http://www.motosiklet.net/forum/alpa...kullanmak.html , icerik motosikletin disina da ciktigi icin ben "konu disi"na actim.
