Motosiklet Kaza Raporu
Sevgili arkadaşlar bugüne kadar değişik şekillerde bu konu hep dile getirildi yazıldı söylendi ama bence bu kadar geniş kapsamlı ve kendimize ders çıkarabileceğimiz ölçüde kaza raporu forumlara taşınmadı,üstelik yaz ayları içerisinde hep yollarda olduğumuzu düşünürsek tekrar gündeme getirme ihtiyacı hissettim.
“Motosiklet Kaza Neden Faktörleri ve Karşı Tedbirlerin Belirlenmesi”
Murat İLHAN dostumuzun çevirisini yapıp göndermiş olduğu Amerika’da “National Technical Information Service” tarafından hazırlanmış olan bu rapor, motosiklet kazalarının meydana geliş sebepleri, bunlar ile ilgili istatistikleri içermektedir. Burada kaza ve bunlara ait verinin incelenmesi ile motosiklet kazaları ve yaralanmalarının oluşumu ve özellikleriyle ilgili bazı gözlemler sunulmaktadır. Bu bulgular aşağıda özetlenmiştir.
Bu rapor her nekadar Amerika'da hazırlanmış olsada içeriği bakımından tüm ülkelerde aynı sorunlar başgöstermektedir.
Bulguların Özeti
• Motosiklet kazalarının 3/4‘ü başka bir araçla çarpışma şeklinde olmuştur (özellikle binek otolarla).
• Motosiklet kazalarının yaklaşık 1/4’ü motosikletin yolda devrilmesi yada çevredeki sabit bir nesneye çarpması şeklinde olmuştur.
• Araç arızası nedeniyle meydana gelen kaza oranı %3’den daha az olup; tek başına yapılan motosiklet kazalarının büyük çoğunluğunun nedeni tekerleğin patlamasıdır.
• Tek başına yapılan motosiklet kazalarında, yağışlı hava kazaların yaklaşık 2/3’ünde sürücü hatasına (kayma, frenleme nedeniyle düşme yada virajı alamama) sebep olmaktadır.
• Yoldan kaynaklı kazaların oranı %2, hayvanların karıştığı kazaların oranı ise %1’dir.
• Çok sayıda aracın karıştığı kazalarda diğer araçların sürücülerinin motosiklet sürücülerini sıkıştırması ve bu nedenle kazaya sebep olmalarının oranı bu grup kazaların 2/3’üdür.
• Başka bir aracın karıştığı kazaların oluşmasında en önemli sebeplerden bir tanesi araç sürücüsünün, motosikleti ya çarpışmadan önce hiç görmemesi yada gördüğünde kazayı önlemek için çok geç olmasıdır.
• Araç sürücülerinin motosiklet sürücülerine yönelik saldırganca davranışları, kazalarda çok düşük bir oranı oluşturuyor. Çoğunlukla, araç sürücüsü çarpışmadan önce motosikleti görmüyor ve motosiklet düz giderken araç sürücüsü motosikletin önüne manevra yapmaktadır.
• Kavşaklar, araç sürücülerinin motosikleti sıkıştırdıkları yada trafik kurallarına uymadıkları için motosiklet kazalarının en çok olduğu yerlerdir.
• Hava şartları kazaların %98’inde bir faktör olmamaktadır.
• Pek çok motosiklet kazası eğlence, alışveriş, arkadaş ziyareti vb. nedenlerle yapılan kısa sürüşlerde ve gidilen yere yakın mahallerde meydana gelmektedir.
• Çok sayıda aracın karıştığı kazalarda motosiklet yada kazaya karışan diğer araç(lar), başka bir aracın görüşü engellemesi nedeniyle olmaktadır.
• Çok sayıda aracın karıştığı kazalarda motosikletin görünür olması kritik bir faktördür ve farın (gündüz dahil) açık olması, yada görünürlüğü arttıran montların (sarı, portakal rengi, parlak kırmızı renkli) giyilmesi kazaları belirgin ölçüde azaltmaktadır.
• Motosiklet kazalarının yaklaşık %62’sinden sonra yakıt sızıntısı meydana gelmektedir. Bu aynı zamanda yangın tehlikesi de yaratmaktadır.
• Çarpışma öncesi ortalama hız yaklaşık 50 km/saat, çarpışma sırasındaki ortalama hız 35km/saat, binde bir olarak çarpışma hızı ise 110km/saattir
• Kaza tehlikesi yaratan sebeplerin3/4’ünden fazlası, motosiklet sürücüsünün doğrudan karşıya bakarken başının 45’er derece sağ ve sol tarafında kalan alan içinde yer almaktadır.
• Motosiklet ve sürücüsünün karşıdan bakıldığında görülen yüzeylerin (cepheden görünüşün) görünürlüğü çok önemli bir faktördür.
• Motor arızalarından meydan gelen kazaların oranı çok düşük olup, bu arızaların çoğunluğu zamanında ve doğru bakımla giderilebilecek arızalardır.
• Kazalara karışan motosiklet sürücülerinin yaşları 16 ila 24 arasında oldukça yüksek iken, 30 ila 50 arasında tam tersine oldukça azdır. Motosiklet kazası yapan sürücülerin % 96’sını erkek sürücüler oluştururken, kazaya karışan kadın motosiklet sürücülerinin sayısı da oldukça fazladır.
• Zanaatkar, işçi ve öğrenciler göreceli olarak daha fazla kaza yapmaktadırlar. Öğrenci ve işsizlerin kaza oranı oldukça yüksektir.
• Kazaya karışan motosiklet sürücülerinin çoğu eğitimsiz kişilerden oluşmaktadır. Bunların %92’si motosiklet sürmeyi kendi kendilerine, aileden yada arkadaşlarından öğrenmişler. Motosiklet sürüş eğitiminin alınması hem kaza sayısını hem de kazada yaralanma durumunu azaltmakta.
• Motosiklet sürücülerinin karıştığı kazaların yarısından çoğunda, sürücünün 3 yıldan daha fazla sürüş tecrübesi olduğu halde, kaza yaptığı motosiklette 5 aydan daha az bir süre tecrübesi olduğu tespit edilmiştir. Dirty bike (Arazi motosikleti) tecrübesi olan sürücülerin karıştığı kaza oranı dikkate alınmayacak kadar azdır
• Sürücü için Sürüş becerisine ilişkin dikkatin kaybolması, motosiklet kazalarının tümünün ortak nedenidir.
• Hemen hemen ölümlü kazaların yarısında alkolün etkisi görülmüştür.
• Motosiklet sürücülerinde çarpışmadan kaçabilme konusunda ciddi problemler olduğu gözlenmiştir. Ön ve arka frenlerin doğru kullanılması kazaların oranını düşüren bir faktördür. Ani manevra (kıvırmaca) ve ani dönüş yeteneği pek çok motosiklet sürücüsünde eksiktir.
• Tipik bir motosiklet kazasında, sürücünün kendisini kazadan kurtarabileceği hareketi yapmak için 2 saniyeden az bir süresi bulunmaktadır.
• Sepetli motosikletlerin karıştıkları kaza oranı çok düşük.
• Motosikletle çarpışan araç sürücülerini, diğer kazalara karışan araç sürücülerinden ayıran çok farklı özellikler olmamakla beraber, çoğunlukla yaşları 20-29 arasındadır. Yaşı 69’dan büyük çok az sürücü vardır. Ayrıca bu sürücüler çoğunlukla motosiklete alışık değillerdir.
• Büyük değişim –modifikasyon-yapılmış motosikletlerin kaza oranı çok düşük ancak, karıştıkları kazalarda ciddi yaralanmalara sebep olmaktadırlar.
• Eldeki bilgilerden motosikletin renginin kazaya karışmada bir faktör olup olmadığı tespit edilememekle beraber bir önemi olduğu düşünülmemektedir.
• Motosiklet grenajları yada rüzgar camı gibi aksesuarların kazalara etkisi ihmal edilebilecek kadar küçüktür.
• Kazalara karışan sürücülerin çoğunun araç ruhsatı ve sürücü belgesi yoktur yada geri alınmıştır.
• Yarım modifiye edilen chooper motorlar ve kurye motorlarının karıştığı kaza sayısı çok fazladır.
• Somatik bölgelerdeki yaralanmaların yarısı ayak bileği, alt bacak, diz ve üst bacak bölgelerinde olmaktadır.
• Koruma demirleri yaralanmaları önlemede etkili bir önlem değildir. Ayak bileğinin yaralanma sayısındaki azalma, alt bacak, diz ve üst bacak yaralanmalarının sayısının artmasıyla dengelenmektedir.
• Kalın bot, mont ve eldiven giymek, basit kazalarda derinin sıyrılmasını yada parçalanmasını önlemede etkili olmakla beraber ciddi yaralanmalarda nadiren etkili olur.
• Karın bölgesinden yaralanmalı kazaların % 13’ünden fazlası çok sayıda aracın karıştığı kazalar grubunda olup, bu sırada motosikletin hızı ortalamanın üstündedir ve karşıdan çarpışma şeklindedir.
• Yaralanmaların ciddiyeti hız, alkol kullanım oranı ve motosikletin gücüne paralel olarak artmaktadır.
• Kaza yapan motosiklet sürücülerinin % 73’ünde gözlük (göz koruması) bulunmamaktadır ve rüzgarın korumasız göz üzerindeki etkili çok tehlikeli sonuçlar doğurabilmektedir.
• Motosiklet sürücülerinin yaklaşık % 50’si trafikte kask takmaktadırlar. Ancak bunlarında sadece % 40’ı kaza esnasında kask takmışlardır.
• Kask kullanma oranı, yetersiz eğitim seviyesine sahip, düşük öğrenim düzeyi olan kişiler ile genç motosikletçilerde sıcak günlerde yada kısa mesafeli sürüşlerde çok az olmaktadır.
• Ölümlü kazalarda kurbanlar çoğunlukla göğüs ve baş bölgelerinden yara almışlardır.
• Kask giymek tek başına kafa yaralanmalarının önlenmesinde ve derecesinin azaltılmasında kritik bir faktördür. FMVSS 218 standardına sahip kasklar yaralanmalara karşı önemli bir tedbirdir.
• Kask giymekten dolayı, kazaya sebep olabilecek bir trafik ikaz sesi duyulmaması, görüşün kısıtlanması, dikkatin dağılması vb nedene rastlanmamıştır.
• Kasklarda FMVSS 218 standartı trafik kazalarında yüksek koruma sağlayan standartları belirlemiştir ve sadece kafanın arkasını kapatacak yada tam kapalı kaskların yüz kısmında darbe önleyici modifikasyonlara izin vermiştir.
• Kask takan sürücü ve yolcular, her çeşit yaralanma ve tüm yaralanma seviyelerinde en az baş ve boyun yaralanma oranına sahiptir.
• Tam kapalı kask, korumayı arttırıyor ve özelikle yüz bölgesindeki yaralanmaları azaltıyor.
• Kask giymekle, boyun yaralanmalarından kurtulabileceğine dair garanti olmamakla birlikte, kask giyenler, giymeyenlere göre daha az boyun bölgesinden yaralanmaktadırlar. Kask giyenlerde basit boyun yaralanmaları olmakla beraber, kask ölümcül yada kritik boyun yaralanmaları çoğu zaman önlemektedir.
• Motosiklet sürücülerinin yaklaşık % 60’ı kaza anında kask giymemektedir. Bunların % 26’sı rahat olmaması nedeniyle hiç kask kullanmadıklarını, % 53’ü bir kazaya karışacaklarını ummadıklarını söylemektedirler.
• Motosiklet profili ortaya koyabilecek doğru bilgi sadece çeşitli trafik sitelerinden alınabilmektedir. Bununla beraber ruhsat ve ehliyet bilgilerinin çoğu gerçek kullanım ile ilgili değildir.
• Kazaya karışan sürücülerinin %10’un azında sağlık sigortası yada kasko güvencesi bulunmaktadır.
Yukarıdaki satırlar Enduroclub sitesinden alınmıştır.