Sık Yapılan Bir Hata: Motosikletlerde Beygir gücü ile Tork kuvvetini karıştırmak !...

[zileliorhan]

İçten yanmalı motorlarda aracın hızını belirleyen ana faktör beygir gücü (HP: Horse Power), çekişi belirleyen ana faktör ise tork (Nm: Newton Metre) dur. Daha kolay anlaşılması ve sık görüldüğü için otomobillerdeki benzinli ve dizel araçlardan bir örnek verelim. Örneğin 2.000 cc motor hacmine sahip bir benzinli aracın son hızı (beygir gücü) dizel araca göre daha yüksek, çekişi (torku) daha düşük, ancak 2.000 cc dizel bir motora sahip dizel aracın ise son hızı (beygir gücü) benzinli araca göre daha düşük ancak çekişi (torku) daha yüksektir. Bilhassa taşıt sollamaları sırasında bu olay net şekilde fark edilebilir. Ara viteslerde gaza basınca dizel araçların daha seri bir şekilde sollama yapmasının nedeni budur.

Aynı kural motosikletler için de geçerlidir. Motosikletlerde dizel motor kullanılmadığından konuyu şu şekilde açıklayalım: Aynı yıl üretilmiş, aynı ağırlıktaki iki motosikletten A motosikletinin beygir gücü yüksek, torku düşük, B motosikletinin ise beygir gücü düşük, torku yüksek olsun. Bu iki motosikletin yarış amacı ile veya bir trafik ışığında aynı anda kalkış yaptıklarını farz edelim. Torku yüksek olduğu için B motosikleti ilk anda öne geçecektir. Ancak beygir gücü yüksek olduğu için A motosikleti son süratinin daha fazla olması nedeni ile bir müddet sonra B motosikletini geçecektir. Eğer önlerine bir rampa çıkarsa, bu sefer A motosikleti torkunun (çekişinin) düşük olması nedeni ile B motosikletinden daha fazla yavaşlayacak ve bir müddet sonra rampada B motosikleti A motosikletini geçecektir. Rampa bitip düze gelindiğinde veya yokuş aşağı inildiğinde durum yine tersine dönecek ve son hızının yüksek olması (beygir gücünün fazlalığı nedeni ile) A motosikleti B motosikletini tekrar geçecektir.

Her zaman söylüyorum, motosiklet konusunda yeniyim, acemiyim ve tecrübe ve bilgi eksikliğim var. Ancak motorlar hakkındaki teknik bilgi birikimim nedeni ile böyle bir açıklama yapma gereğini duydum. www.motosiklet.net ve forum.donanım forumlarını yaklaşık 1 aydır takip etmeye başladım. Bu tarz, yani geygir gücü ile tork kuvvetinin birbirine sık sık karıştırıldığını gördüm. Bu nedenle bu mesajı yazmayı düşündüm.

Örnek vereyim, başka bir forum başlığı altında Seyhan 150 ile CBF 150 hakkında yorum yapılmış. Seyhan 150'nin beygir gücü 9000 d/d'da 11,9 HP, CBF 150 beygir gücü 7500 d/d'da 11,6 HP'dir. Yine Seyhan 150'nin torku 7000 d/d'da 10,2 Nm, CBF 150 beygir gücü 5250 d/d'da 12,5 Nm'dir.

Bu teknik verilerden çıkarılacak kesin sonuç şudur: Bu iki motosikletin yarış amacı ile veya bir trafik ışığında aynı anda kalkış yaptıklarında CBF 150 torkunun yüksekliği nedeni ile ilk anda Seyhan'ı geçecek, ancak bir müdeet sonra CBF son süratine ulaştığında, Seyhan onu yakalayacak ve beygir gücünün daha yüksek olması nedeni ile onu geçecektir.

Önlerine bir rampa çıktığı zaman torkunun düşüklüğü nedeni ile Seyhan daha fazla yavaşlayacak ve CBF onu rampada geçecektir. Rampa bitip, düze gelindiğinde veya inişe geçildiğinde son süratinin (beygir gücünün) yüksekliği nedeni ile Seyhan tekrar CBF'yi geçecektir.

Şimdi şöyle bir soru sorulabilir: "Ama her iki motorun beygir gücü ve tork değerleri birbirine çok yakın!...". Unutulmamalıdır ki Seyhan'ın ağırlığı 114 kg, CBF'nin ağırlığı 141 kg.dır. Bu nedenle bu 2 motorun düzde, rampada veya inişte birbirlerini geçişleri bu ağırlık farkı nedeni daha hızlı ve kısa mesafelerde görülebilecektir. Eğer iki motor da aynı ağırlığa sahip olsa idi, yukarıda söylediğim birbirini geçişler yine olacaktı ancak daha uzun zaman limitinde ve mesafede görülecek idi.

[ahmetkorkmaz]

Honda NC 750 serisinde oradan yürümüş zaten, alette ciddi bir tork var.

Herkes kalkışından çekişinden memnun.

[zileliorhan]

Aynı motor hacmine sahip motosikletlerin farklı markalarından olmak koşulu ile, bence süratden hoşlanan motorcuların beygir gücü yüksek olanı seçmesi, ama kalkışlarda havalı kalkmayı ve yanındakileri geride bırakmayı, sollamalarda daha güvenli geçiş yapmayı sevenlerin ise torku yüksek motoru tercih etmesi tavsiye edilir. Örneğin 250 cc'lik motorlar arasında seçim yapmak isteyen birisi için.

[forewer]

Şöyle özetleyim ben de, kısa ve net bir tanımla tork gücün artış hızı demektir.. Torkun yüksek olduğu devirlerde güç hızla artar. Motorun torkunun yüksek olması kadar bu torka mümkün olduğunca erken devirde ulaşması da önemlidir. Yani yüksek torklu ve bu torkun çoğunu alt devirlerde verebilen motor maximum beygir gücünün büyük bir kısmını motor devri çok yükselmeden elde ediyor demektir.

[hakikiteker]

Ben de şöyle bir kısaltma yapayım;

Beygir gücü; motorun potansiyelidir.
Tork;motorun o potansiyele ulaşma hızıdır.

Çoğu kişi bilmez, internette de araştırırsanız dolandıra dolandıra anlatımlar olduğu için pek kolay anlaşılabilir değildir. Faydalı paylaşım olmuş

[zileliorhan]

Hakikiteker Kardeşim, şöyle desek nasıl olur?

Beygir gücü; motorun potansiyel hızıdır.
Tork; motorun o potansiyele hıza ulaşma hızıdır.

Yani torku daha yüksek araçlar o potansiyel hıza daha hızlı ulaşır.

[KUVVETMİRA]

anlamayanlar için; beygir çayırlarda koşan bir amerikan vahşi atı iken tork sığır ile bufalo karışımı bir hayvandır

[fthaltan]

Sehir ici torkun, disinda beygirin, yokusta torkun, duzde beygirin borusu otuyor...
ben daha cok sehir ici kullandigim icin, tork canavarlari ilgimi cekiyor... sonucta yaris yapmiyorum, ulasim, gezme, dolasma...
bilgiler icin tesekkurler.
saygilar.

[Nathan]

Bu konuda geçmişte çok detaylı bir açıklama yapılmış. Teknik detay ile tam olarak anlamak isteyenler aşağıdaki linkten faydalanabilir.
http://www.motosiklet.net/forum/faydali-bilgiler/14066-tork-ve-beygir-gucu-meselesinin-aciklamasi.html#post248506

[TEKNECI]

bu tur tartisma, bilgi-alisverislerini bu forumda gormek guzel...

kusura bakmayiniz...
teknik konulara uzak oldugum icin herhalde…ben anlamadim
su kavramlar aklimi karistirdi…

motorun
- beygir gucu (hp)
- torku (nm)
- hizi (km/sa)
- hacmi (cc)

sorularim;
-buyuk hacim motora ne kazandirir?
-tork ivmelenme midir?
-tork yuksek olunca ani hizlanma mi artar? ornek; 100km/sa. hiza ulasma zamanini mi etkiler?
-hacim arttikca max. hiz da artar mi?
-motorun gucu = beygir gucu mudur?


ve tum bunlara ek olarak tum bunlar yakit tuketimini nasil etkiler?
-yuksek cc = yuksek yakit tuketimi midir?
-yuksek beygir gucu (hp) = yuksek yakit tuketimi midir?

saygilar...selamlar

[zileliorhan]

bu tur tartisma, bilgi-alisverislerini bu forumda gormek guzel...

kusura bakmayiniz...
teknik konulara uzak oldugum icin herhalde…ben anlamadim
su kavramlar aklimi karistirdi…

motorun
- beygir gucu (hp)
- torku (nm)
- hizi (km/sa)
- hacmi (cc)

sorularim;
-buyuk hacim motora ne kazandirir?
-tork ivmelenme midir?
-tork yuksek olunca ani hizlanma mi artar? ornek; 100km/sa. hiza ulasma zamanini mi etkiler?
-hacim arttikca max. hiz da artar mi?
-motorun gucu = beygir gucu mudur?


ve tum bunlara ek olarak tum bunlar yakit tuketimini nasil etkiler?
-yuksek cc = yuksek yakit tuketimi midir?
-yuksek beygir gucu (hp) = yuksek yakit tuketimi midir?

saygilar...selamlar

Tekneci Kardeşim,
Bildiklerimi dilim döndüğü kadar cevaplayım:

sorularim;
-buyuk hacim motora ne kazandirir? Cevap: Hem beygir gücü yani hız hem de tork yani çekiş kazandırır. Ancak yapılış teknikleri dolayısı ile motordan motora değişen faktörler vardır. Sıkıştırma oranı, emme ve boşaltma süpaplarının açılış ve kapanış zamanları, farklı buji uygulamaları, turbo uygulaması, sekman başı ve silindir üst tavanının farklı şekillerde dizayn edilmesi gibi bazı detaylar, aynı hacime sahip motorların farklı beygir gücü ve tork değerleri almasına yol açar. Bazı modifikasyon firmaları bu detaylarda değişiklik yaparak, motorların beygir gücü ve tork değerlerini artırırlar. Ünlü bazı markaların resmi modifikasyon firmaları şunlardır: BMW'ninki Alpina, Mercedes'inki AMG, Ford'unki Cosworth vs. Bunun dışında Türkiye'de birçok firma "tuning" veya "chip tuning" adı altında modifikasyonlar yaparlar ve elde ettikleri beygir gücü ve tork artışını hep sıkıştırma oranı, emme ve boşaltma süpaplarının açılış ve kapanış zamanları, farklı buji uygulamaları, turbo uygulaması, sekman başı ve silindir üst tavanının farklı şekillerde yeniden dizayn edilmesi gibi doneler üzerinden sağlarlar (Sonuncuyu, yani sekman başı ve silindir üst tavanının farklı şekillerde yeniden dizayn edilmesini her firma yapamaz).

-tork ivmelenme midir? Cevap: Kabaca evet


-tork yuksek olunca ani hizlanma mi artar? ornek; 100km/sa. hiza ulasma zamanini mi etkiler? Cevap: Evet


-hacim arttikca max. hiz da artar mi? Cevap: Kabaca evet. Nedenini ilk cevapta verdim. Hacim arttıkça, max. hız da o oranda artmaz. Yani 2.000 cc motorlu bir araç 200 km/h sürat yapıyorsa, 4.000 cc motorlu bir araç 400 km/h hız yapmaz.

-motorun gucu = beygir gucu mudur? Cevap: Evet


ve tum bunlara ek olarak tum bunlar yakit tuketimini nasil etkiler?
-yuksek cc = yuksek yakit tuketimi midir? Cevap: Kabaca evet. Yakıt tüketimini motorun dışında birçok faktör etkiler. Aracın ağırlığı, lastiklerin ebatları vs. Örnek vereyim. Ben bir ara Türkiye'de çok nadir bulunan Mercedes 190E 2.600 cc kullandım. 1997 yılında Amasya'dan Ankara'ya 100-110 km ile gittim. Amasya'da depoyu fulledim, Ankara'da tekrar fulledim, tüketimi buldum. Aracım o yıl piyasada bulunan Doğan SLX araçlarla aynı tüketim değerini vermişti.
.
-yuksek beygir gucu (hp) = yuksek yakit tuketimi midir? Cevap: Bir önceki cevap ile aynı. Kabaca evet ama aynı oranda artış olmaz.

Eğer bu bilgilerden yanlışım varsa, bu konulara benden daha vakıf arkadaşların düzeltmesinden memnun olurum. Kimseye yanlış bilgilendirmek istemem.
Saygılarımla

[mckayrak]

Güç, moment ve devir ile direk olarak ilişkilidir. Genellikle insanlar burada yanılıyor. Biri olmadan güç olmaz. Aynı gücü yüksek moment veya yüksek devirle elde etmek mümkün. Bu seçim motorun karakterini belirler. Büyük çaplı ve stroklu piston seçilirse motorun momenti yükselir ama parçalar büyük olacağı için yüksek devirlere ulaşmak mümkün olmayacaktır. Küçük piston ve kısa strok seçerseniz, yüksek devirlere çıkabilirsiniz. Ama moment düşer. İçten yanmalı motorlarda güç, moment ve dvir grafiklerine bakarsanız lineer olmadığını görürsünüz. Bu yüzden motora bir de vites kutusu eklenir ki araç kalkışta, hızlanmada, son süratte sorun yaşamasın. Küçük hacimlerde yüksek güç elde etmek için mecburen deviri yükseltmek gerekir. Bu da bazı sorunları beraberinde getirir. Bazen de küçük hacimde torku da arttırmak için aşırı doldurma uygulanır (turbo, kompresör v.s.). Yani yüksek hız yapmak için illa yüksek devire gerek yoktur. Veya yüksek güç elde etmek için illa yüsek devire de gerek yoktur. Bir ferrari ile corvette arasında çok büyük fark yoktur. Birinde 5000 cc motor varken diğerinde 8000 cc motor var. Güçleri, hızları birbirlerine yakındır.

[< iLk@yy >]

tabii bu değerlerin hepsi mekanik anlamda 1e1 olan araçlar için geçerli olur.

yoksa son hızı beygiri ve torku etkileyebilecek bir çok faktör bulunur.

sayacak olursak silindir çapı silindir kol uzunlukları yukarıda bahsedilen süpap ve ayrıca ateşleme zamanları vites dişli oranları zincir dişli oranları lastikler ve araç sürtünmeleri gibi ve daha pek çok şey çıkabilir.

bunlardaki en ufak değişiklikler bile son aktarıma gelen ( yani arka lastiğiniz ) beygir ve tork oranlarını değiştiren şeylerdir.
kullanılan yakıt bile önemlidir hatta kullanım tarzına göre yakıt alınmasıda başka bir konudur...

[zileliorhan]

tabii bu değerlerin hepsi mekanik anlamda 1e1 olan araçlar için geçerli olur.

yoksa son hızı beygiri ve torku etkileyebilecek bir çok faktör bulunur.

sayacak olursak silindir çapı silindir kol uzunlukları yukarıda bahsedilen süpap ve ayrıca ateşleme zamanları vites dişli oranları zincir dişli oranları lastikler ve araç sürtünmeleri gibi ve daha pek çok şey çıkabilir.

bunlardaki en ufak değişiklikler bile son aktarıma gelen ( yani arka lastiğiniz ) beygir ve tork oranlarını değiştiren şeylerdir.
kullanılan yakıt bile önemlidir hatta kullanım tarzına göre yakıt alınmasıda başka bir konudur...

İlkay Kardeşim,
Dikkatinizi çekerim, ben değerlendirmelerimi yaparken yanma odası ve silindirden öteye pek geçmedim. Egzantrik milinden bile bahsetmedim. Alttan egzantrik, üstten egzantrik (OHC), üstten çift egzantrik (DOHC) gibi faktörlerden başlarız, olay lastik ebatlarına kadar gider. Anlatmayı kolaylaştırmak için yanma odası ve silindirden öteye pek geçmedim. Yani bu konu çok faktörlü bir konu.

[oluroyle]

Bana bilgiler öğrettiniz , teşekkürler konu için

[ogzcngdk]

forumumuzun mühendisleri sayesinde adayların bilgileri artıyor teşekkürler

[boora]

cbf-seyhan ornegini ben vermistim benden baska veren olmamistir herhalde forumda seyhanin agirligi 130-140 arasi bir seydir o kadar hafif bir motor degil bunu belirteyim. ben lise sozel bolum mezunuyum universite terkim muhendis vs degilim is makinasi operatoruyum. ama mekanige merakliyim is makinesinin bakimlarinida kendim yapiyorum. cbf tork olark seyhandan kagit uzerinde yuksek gorunsede yolda oyle olmuyor. drag-rolling testlerinde seyhan aliyor hersekilde rampada cbf arkada kayboluyor zaten :-) birisi 70 li yillarin teknolojisini barindiran bir motora sahip digeri yeni teknoloji. demek istedigim su kagit uzerinde ustun olan yolda ayni performansi veremeyebiliyor. mesela ustten egzantirikli motorlarin daga az titresim yaptigina dair bir kani var forumda bende okuduklarima gore mr vulture modelini alacaktim. bir arkadas almis test ettim hem balansor hem ustten egzantirikli model olmasina ragmen benim alttan egzantirikli balansorsuz kara duzen cg den daha titresimliydi ayaklarimda uyusma yaptiydi bu da baska bir ornek olsun. kagit uzeri ve yol da bambaska olabiliyor

[zileliorhan]

cbf-seyhan ornegini ben vermistim benden baska veren olmamistir herhalde forumda seyhanin agirligi 130-140 arasi bir seydir o kadar hafif bir motor degil bunu belirteyim. ben lise sozel bolum mezunuyum universite terkim muhendis vs degilim is makinasi operatoruyum. ama mekanige merakliyim is makinesinin bakimlarinida kendim yapiyorum. cbf tork olark seyhandan kagit uzerinde yuksek gorunsede yolda oyle olmuyor. drag-rolling testlerinde seyhan aliyor hersekilde rampada cbf arkada kayboluyor zaten :-) birisi 70 li yillarin teknolojisini barindiran bir motora sahip digeri yeni teknoloji. demek istedigim su kagit uzerinde ustun olan yolda ayni performansi veremeyebiliyor. mesela ustten egzantirikli motorlarin daga az titresim yaptigina dair bir kani var forumda bende okuduklarima gore mr vulture modelini alacaktim. bir arkadas almis test ettim hem balansor hem ustten egzantirikli model olmasina ragmen benim alttan egzantirikli balansorsuz kara duzen cg den daha titresimliydi ayaklarimda uyusma yaptiydi bu da baska bir ornek olsun. kagit uzeri ve yol da bambaska olabiliyor

Boora Kardeşim,
Haklısın, Seyhan'ın ağırlığı 114 kg değil, 120 kg imiş. Resmi internet sitesi böyle söylüyor.

"Kağıt üstünde yazılan ile yol testindekininin birbirini tutması" gibi diğer konulara gelince, demekki firmalar teknik özelliklerini doğru vermiyor, kataloglarda. Bunu da zaten ciddiyetsiz firmalar yapar.

[ergün1968]

Emeğinize sağlık.Kaç bastı,kaç gitti,amuda kalktı,ben daha uzağa işedim,ben 10 sen sıfır haricinde bilgilendirme amaçlı yazılarıda görebilmek çok güzel.Bilinç adına bunlara çok ihtiyacımız var millet olarak.Teşekkürler.

[boora]

Boora Kardeşim,
Haklısın, Seyhan'ın ağırlığı 114 kg değil, 120 kg imiş. Resmi internet sitesi böyle söylüyor.

"Kağıt üstünde yazılan ile yol testindekininin birbirini tutması" gibi diğer konulara gelince, demekki firmalar teknik özelliklerini doğru vermiyor, kataloglarda. Bunu da zaten ciddiyetsiz firmalar yapar.


http://imagizer.imageshack.us/v2/xq90/540/YHLuVL.jpg

tamam işte benim dediğimle aynı ağırlıkta dikkat ederseniz yüksüz ağırlık diyor orada. hem arkadaşın motoru 2006 ya da 2007 model olması lazım onların benzin deposu daha geniş. ayrıca firmaların teknik verisi yoldaki değerlerin tutmamasının onların yalancı çıkarmasını nasıl bağdaştırdınız anlamadım ? benim kanuni ile herhangi bir bağım yok yalan söylemek içinde nedenim yok hayır ben zaten yalan konuşan birisi değilim motosiklet için mi sallayacağım çoluk çocuk değilim. biz üç arkadaş gezerken deneme yaptık sonuç bu. cbf nin kalitesine lafım yok hatta tek başıma üzerine binip kullandığımda benim motorumdan daha torklu bu dedim çünki devirlenmesi çok iyiydi ama yolda diğer motorlarla gittiğinde aynı şey olmadı