): sorun duzeldı
Arkadaşlar Emre'nin cenaze namazı yarın ikindi namazından sonra Farabi Camisinde kılınacaktır. Oradan Hamitler mezarlığına defnedilecektir...
Farabi Camii 1050 konutlarda esentepeden mudanyaya doğru gelirken organize sanayi metro istasyonunu geçerken sağda jandarma var jandarmayıda geçtikten sonra ilk aradan sağa girdiğimizde ( büyük reklam billboardlarından içeriye ) yolun sonuna kadar dümdüz gidiyoruz 400 500 metre yaklaşık yolun sonunda yol 4 yol ağzı şekline geliyor o yoldanda sola döndüğünüzde direk olarak caminin önüne çıkacaksınız ve camiyide göreceksiniz arkadaşlar...
bizim burdan kalkıyormuş evde olursam gelirim kesinözcan1980 adlı üyeden alıntı
---------- Mesajlar birleştirildi - 23:55 ---------- bir önceki mesaj zamanı 23:52 ----------
şu kurter kafe fsmden gelince kara fatmadan sağa dönünce olan cadede mi ev işini halledebilirsek gelirim
Mutlu abi yeni gördüm,anneniz için geçmiş olsun inşallah tez vakitte düzelir.
Emre Gönen kardeşimiz için de başsağlığı yakınları için sabır diliyorum.Allah kimsenin başına vermesin çok üzücü bir durum allah korusun
Buluşma yerine gidiş yolunu bilmeyenler için carrefour ya da karafatmada buluşulsa hada sağlam olmazmı?
bu bahsi gecen karafatma kımmıs ne faydası olmus bılen varmı...
---------- Mesajlar birleştirildi - 03:28 ---------- bir önceki mesaj zamanı 02:27 ----------
karafatma mıllı mucadele yıllarında gosterdıgı basarılar sonunda usttegmenlıge kadar yukseldıgını,yunan subayına ılk kursunu yıne karafatmanın attıgını ve heykelının oldugu yerın tamda burası oldgunu,1933 yılında devletın verdıgı ıstıklal madalyasını yeterlı gorerek maasını kızılaya bagısladıgını bu tarıhten sonra sefalet ıcınde yasadıgını takı 1954 yılında torunlarının devlet okuluna nakledılıp kendısınınde yıne aynı yıl darulacezeye alınıp maas baglandıgını 1955 yılında vefat edıp kımsesızler mezarlıgına gomuldugunu,sonrakı yıllarda yol yapımı esnasında mezarının tamamen kayboldugunu,ama kendısıne soruldugunda benım ıstıklal madalyam bana yeter dedıgını bılıyormuydunuz arkadaslar......bızlerkı gecmısımızı maalesef gurur duymamız gerekırken sadece duyarsız davranıyoruz....46 yıllık hukumdaarlıgının buyuk bolumu savas meydanlarında gecen kanunıyı bıle uckur duskunu gosterenlerın nıyetlerı gun gıbı ortada degılmıdır....oysa o ınce ruhlu ınsanların hatrına bu topraklardayız ozguruz ve daıma oyle kalacagız yada kalmalıyız.(cok gaza geldım....ebu-suud efendı ve kanunı arasında gecen bır dıyalog dıyelım aslı uzun cunkı) sarayın bahcesınde gezmeye cıkan kanunı meyve agaclarının yapraklarının burustugunu gorup ınceler ve gorur kı agacları karıncalar sarmıs.ılaclayıp agacların kurtulmasını saglamalı der ama bıkac dakıka sonra karıncanında can tasıdıgı ıcın vebalı varmıdır dıye ebu-suud efendıye danısmak ıster.fakat o esnada odasında bulunmamamktadır ebu suud efendı.bı kagıda sunları yazar kanunı ; MEYVA AGACINA ÇIKSA KARINCA,ZARAR VARMIDIR KARINCAYI KIRINCA...ve odadan ayrılır 2-3 saat sonra odaya tekrar dondugunde ebu-suud efendı yoktur ama kendı yazdıgı notun altına şunlar yazılmıştır YARIN HAKKIN DIVANINA VARINCA,SULEYMANDAN HAKKIN ALIR KARINCA.....oyle bı atadan boyle bır mıllet.varın sız yapın hesabını......
Salcano yazını çok beğendim,"Bizim atalarımız at üstünde Osmangazi'dir,Yavuz Sultan Selimdir ,Fatihtir;Yaya ise Mevlanadır,Akşemseddindir,Şeyh Edebali'dir"Ölen arkadaşımız umarım Başta Peygamber efendimizin ve bütün bu evliyaullahımızın ve şehitlerimizin şefaatine nail olur.Arkadaşlar sevaptır cenaze namazı kılmak, motorcu adam ölüme yakın adamdır hepimizin başına gelebilir dualarla uğurlayalım inşaallah ebediyete.
..
Sym Joyride 200 ,Peugeot satalis 250 ,Ybr125 ,Suzuki Bandit 600, Yzf-r25...
hocam tarıh merakımı bılmeyen yoktur.ozellıkle celebı mehmet ve yavuz selim cok ılgımı cekmıstır.celebı ıcın osmanlının 2. kurucusu denmektedır.8 yıllık hukumdarlıgında 80 yıllık ıs cıkarmıstır.keza yavuz selımde.ınceledıkce ınsan hayatın manasını dahada kavrıyor.(bende sıze anlatıyorum ya helal olsun bana.) rabbım bu albayrak ugruna kımın bır adımı varsa 1000 arsın sevap yazsın.ruhları şad olsun.
toplulukta sürüş ve uyulması gereken kurallarla alakalı bir döküman hazırlayıp bunu belli aralıklarla sumumlar videolar şeklinde paylaşmayı düşünüyorum buna ek olarakta herzaman yanımızda olmasını isteyeceğimiz yeni arkadaşlara yardımcı olabilecek şekilde bir cep kitabi tarzında birşeylerde yapabiliriz...
ben sunumda ve diyer makalelerde olmasını düşündüğüm başlıkları belirledim sizlerinde konuya yaklaşımını önerilerini ve eleştirilerini bekliyorum...
belirlediğim başlıklar şunlar:
Motosiklet seçimi.
Motosiklet bakımı.
Güvenlik ekipmanları ve önemi.
Sürüş güvenliği ve uyulması gereken kurallar.
Toplu sürüşte uyulması gereken kurallar
Uzun yol tecrübesi ve alınması gereken önlemler.
tabiki bende çogu zaman mobil giriyorum, istenirsen hem burdan paylaşıp hem multi media cd yapıp bemde toplantılarda yansıda da izliye biliriz, anlatımların yanında ama herkesin fikrine ihtiyacım var kim neler istiyor ne faydalı olucak bu konudaki fikirlerinize ihtiyacım var...
Basit-Kisa Ozet Olarak:
-Ruzgara Karsi Surus
-Yagmurda surus
-micir toprak yolda surus
-buji kurulama+Degistirmek
-motor temizligi yikama
-Dusen motoru kaldirmak
---------- Mesajlar birleştirildi - 11:50 ---------- bir önceki mesaj zamanı 11:40 ----------
Tabi ilave olarak:
-hiz halinde viraja giris
-sollama
-toplu surus
-kendimizin yapabilecegi basit kontrol bakimlar
-yag seviyesi kontrolu ve Degisimi
konulari resimli ve kisaca anlatilsa iyi olur.
hatta open office ile yazilirsa .pdf formatinda olur.
cepten-netten-evde isyerindeki pc den okunabilir
Tamamını mail ile atabilirim isteyene
ÖN SÖZ
Bazı sürücüler limitlerini iyi bilirler. Çok az bir kısmı motorlarını limitlerinin üst
sınırlarında tutmayı başarırlar. Maalesef birçok sürücü ise sahte bir dokunulmazlık
duygusu içindedir. Kendilerini motorlarının kontrolü hakkında şişirilmiş fikirlerle
donatmışlardır. Fakat sürüş yeteneğiniz hakkında sahte bir üstünlük duygusuna
kapılmak sizi kontrol edemeyeceğiniz durumların içine sokacaktır.
Yeni teknikleri öğrenip kendinizi geliştirmek elbette sınırlarınızı da geliştirecektir
ama bu yeni öğrendiklerinizi bir huy haline getirip olur olmaz her zaman üst
sınırlarda giderseniz bir gün beklenmedik durumlarda acil olarak elinizde
kullanabileceğiniz ne bir ilave yatış rezervi nede fren yapma marjı kalacaktır. Bu
yüzden sürüşünüzü her zaman eleştirerek hiçbir zaman bilinen sınırlarınızın dışına
taşmayın. Bu sınırlar içinde kaldığınızda da tamam bana bir şey olmaz ben yolumda
yavaş gidiyorum gibi bir rehavete kapılıp zihninizin her an çevrenizin farkında
olması durumunu kaybetmeyiniz. Eğer zihninizin alarmda olma durumunu kapatıp
muhtemel tehlikeleri değerlendirmiyorsanız içine girdiğiniz bu rehavet durumunda
çok büyük bir risk içindesiniz demektir. Hiçbir zaman rehavete girmemek ve her an
araştır, tahmin et ve uygula stratejisini uygulayarak savunmada olmak
zorundasınızdır.
Riskli davranışlarınızın tehlikelerini küçümsemeyin. Esasen bu tutum usta
sürücülerin başlıca kaza yapma nedenidir. Güvenli sürüş ise risklerin yönetiminden
gelmektedir. Sürüşte her davranışınız ekinde bir risk taşır. Kör bir viraja keskin bir
tarzda dalmak çok yüksek risk taşır. Risk yönetimi demek hareketlerin ekinde
mevcut risklerin iyi hesap edilmesi, ön analizle gerekli önlemlerin tehlikeyi bertaraf
etmek için alınmış olması demektir. Hedef tam güvende olarak ve diğerlerine de
rahatsızlık vermeden sürüş yapabilmektir.
İleri seviye sürüş tekniklerinin ancak olumlu tavrınız, sürekli zihinsel yoğunlaşmanız,
eleştirel öz farkında olmanızla ve hepsinin üzerinde kendinizi kontrol edebilmenizle
desteklendiğinde sizin güvenliğinizi sağlayacağını ve kaza yapma riskinizi
azaltacağını her zaman hatırlayınız.
Saygılarımla,
Alpaslan Kuzucan
1
ÖN BĠLGĠLER
Genellikle ilk motor sürücülükleri boĢ alan ve parklarda baĢlar ama siz bu iĢi profesyonel eğitmenlere bırakınız ve
düzgün bir temel sürüĢ eğitiminden mutlaka geçiniz. Buradan edineceğiniz doğru alıĢkanlıklar yaĢam boyu sizi
koruyacaktır. Doğru motosiklet tipiyle bu iĢe baĢlayınız. Yeni baĢlayan biri olarak birçok hatalar yapmağa
namzetsiniz çünkü motor sürücülüğü diğer vasıtalardan daha çok pratik ister. Bu yüzden hatalarınızı kaldıracak,
bunlara izin verebilecek, gazını kontrol edebileceğiniz küçük bir motorla baĢlamanız çok yerinde olacaktır.
A. Motorun sürüĢe hazır olup olmadığını kontrol edin.
1. Lastikler, jantlar
2. Kumandalar(elcikler ve pedallar, kablolar, borular, gaz)
3. IĢıklar(akü, far, sinyaller, aynalar)
4. Yağ(seviyeler)
5. ġase(çerçeve, süspansiyon, zincir vs.)
6. Dayamalar(merkezi ve yan ayak)
B. Donanımlarınızı ihmal etmeyiniz. Motordan düĢmek can yakar ve park etme hızlarında bile yol sürtünmeleri
bedeninize ciddi zararlar verebilir. Bu yüzden her zaman koruyucu giyimlerinizi tam giyinin. Her Ģeyden önce
yüksek risk içeren bir aktivite olan motor sürücülüğünde kendinizi uygun güvenli sürüĢ donanımları ile donatmıĢ
olmak zorundasınızdır. Yaralanmanızı engelleyebilecek bu donanımlar:
1. BaĢlık
2. Koruyucu ceket ve pantolon
3. Eldiven
4. Bot
C. Kendi boyunuza ve motorun boyuna göre bu iĢ bazen değiĢkenlik gösterebilir ama motora soldan,
ağırlığınızı hafifçe tanka eğilerek ve/veya gidona verip motoru dengeleyerek binilir. Tüm ağırlığınız sol
bacakta olarak sağ bacak kaldırılıp motorun üstünden aĢırtılır. Burada bacağın yeterince kaldırılması önemlidir.
. Motora merkezi konumda dik oturun.
. Pedallara ayaklarınızın ayaları ile sağlam basın.
. Kumandaların kolaylıkla eriĢebileceğiniz Ģekilde ayarlı olmasına dikkat edin. Elcikler omuzlarınızdan
bileklerinize doğru kollarınızın eğimi ile aynı doğrultuda ayarlanmalıdır.
. Kollarınızı ve omuzlarınızı kasmayın. GevĢek tutun. BaĢınızı omuzlarınızın içine çekmeyin.
. Elcikleri çok sıkmayın. Sıkarsanız, bu hareketiniz, dönüĢlerde dönüĢ hattınızın açılmasına sebep olur.
Rahat bir Ģekilde tutun, gidona asılmayın yâda dayanmayın.
. Motoru bacaklarınızla sıkı tutun. Karın kaslarınızla bu durumu destekleyin.
. Öne veya arkaya ağırlık kaydırmalarını belinizden eğilerek yapınız. Kalçalarınızı sele üzerinde öne yâda
arkaya kaydırmaya çalıĢmayınız.
Motora oturduktan sonra bir müddet motosikleti hissedin. Aynaları ayarlayın. Pedalların pozisyonları ve diğer
kumandalarla bir tanıĢma yapın. Her motor farklıdır bu yüzden bu tanıĢmaya ayıracağınız zaman güvenli bir sürüĢ
için çok önemlidir.
En son gaz, fren, debriyaj ve değiĢtirme mekanizmalarına kendinizi alıĢtırın.
Kumandalar:
. Sol elcik(manet): Debriyaj
. Sağ elcik: Ön fren
. Sağ pedal(peg): Arka fren
. Sol pedal: Vites
. Sağ gidon elciği(barı): Gaz kolu
2
D. Sağ el gaz ve ön freni idare eder. Yani hızlanma, yavaĢlama ve durma. Gaz kolunu kendinize çevirince
hızlanma olur aksi yönde ise yavaĢlama olur. Motorların gazları hassadır ve az bir çevirme çok ivmelenme
demektir. Bu durum motor hacmi büyüdükçe örnek olarak 1000cc racingler de geliĢi güzel gazla oynanamaz
halini alır.
Sağ el ön freni de idare eder. Elciği sıkmak frenleme, salmak ise frenlemeyi terk etmek demektir. Çok sert
sıkarsanız lastikleri kilitler ve kaymalara sebep olursunuz. Birçok motor iki parmak kullanımına uygundur ancak iki
parmakla çekilemeyecek kadar sert tiplerde dört parmak kullanılır. Kendinize uygun olanı seçin.
Sağ ayak arka freni idare eder. Arka fren her ne kadar ön fren kullanıldığında daha az tesirli hale gelse
de(ağırlığın öne transferi) gevĢek zeminlerde ve yavaĢ sürüĢ manevralarında arka fren önemlidir. Birde chopper
tipi motorlarda arka fren öncelikli kullanılır. Chopper tipi motorlarda ağırlığın çoğu arkaya verilmiĢtir. Bunun
dıĢında durdurma gücünün çoğunu ön sağlar ancak en kısa mesafede duruĢu her iki freni birlikte sıkarak sağlarız.
E. Debriyaj sol elle idare edilir. Birçok cadde ve spor tip motorda iki parmakla kullanım yeterlidir ama siz beden
yapınıza ve motor yapınıza en uygun gelen tarzı seçiniz. Debriyajı, aktarmayı motordan ayıran ve birleĢtiren
unsur olarak kabul edin. Yani motorun dönüĢünü tekerlere aktaran organların kumandasıdır. Bu kolu çektiğinizde
ayırım olur(motor viteste olsa dahi) ve bıraktığınızda birleĢme. Arasında kavrama noktası vardır. Bu noktada
yavaĢ ve hassas olunmalı ve bu yüzden talimler yapılmalıdır. Debriyaj kolunu düz bir elektrik düğmesi olarak değil
de sanki regülatörlü, karartmalı aydınlatmalı bir elektrik düğmesi gibi düĢünün.
F. Motosikletlerin vites sistemi arabalardan farklıdır. Prensip aynıdır ancak yapılıĢı sol ayağınızla kumanda
pedalını aĢağı yâda yukarı hareket ettirmekle olur. Genellikle 1 en dipte sonra yukarı doğru boĢ sonra yine yukarı
doğru 2, 3, 4, 5 ve altıdır. DeğiĢtirme Ģu sıra ile olur:
1. Debriyajı çekin(sol el ile)
2. Vitesi değiĢtirin(sol ayak ile)
3. Debriyajı düzgünce bırakın
Debriyajın birleĢtirmesi esnasında yâda ayırması sırasında ki bu aynı kavrama noktasının üstü ve altıdır hafif gaz
beslemesi iĢlemin yumuĢak tarzda olmasını sağlar. Ne motoru bağırtacak kadar nede bayıltacak kadar geç
değiĢim yapmayınız.
G. Motorunuz yan ayak kapanmadan eğer boĢta değilse çalıĢmayacaktır. ġayet boĢta çalıĢtırıp yan ayağı
kapamadan vitese takarsanız motor stop edecektir. Öyleyse yan ayağı kapamadan kalkıĢa geçmeyiniz. Bu kontrol
sistemi kazaların önlenmesi amacıyla konulmuĢtur.
Motorun anahtarını *on* konumuna getirin ve marĢ düğmesine basınız. Motor alır almaz(çalıĢınca) marĢı bırakınız
yoksa marĢ motorunu dağıtabilirsiniz. Vitesi boĢtan 1 e alınız. Göstergelerde öncelikle hızınızı ve motor devrinizi
gösterenleri kontrol ediniz sonra yağ basıncı ve hararet, yakıt varsa lastik havaları göstergesini kontrol edip her
Ģey yolunda ise motorun ısınmasını takiben kalkıĢa baĢlayınız. Enjeksiyonlu makineler düz yolda genellikle
kalkıĢta gaz beslemesine gereksinim duymazlar. Burada önemli olan motorun yeterince ısınmıĢ ve motor yağının
tüm motor parçalarını yağlamıĢ duruma gelmesidir.
Yukarıda bahsedildiği gibi zamanımızda birçok motorun yan ayağı kapatılmadan viteste çalıĢması söz konusu
değildir ama hala eski sistem motorlar varsa bu ayağı debriyajı bırakmadan evvel kapatmıĢ olduğunuzdan emin
olunuz aksi takdirde kaza yaparsınız.
H. Motoru hareket ettirdiniz, iĢte bu ana kadar yaptığınız çalıĢmaların meyvesini Ģimdi göreceksiniz.
Kumandaların nerede olduklarını, ne iĢe yaradıklarını ve nasıl kullanıldıklarını hatırlayınız. Eğitim size bunların
karĢılıklı olarak ve akıcı bir Ģekilde kullanılması alıĢkanlığını sağlayacaktır. Motoru kaldırdınız hemen iki ayağınızı
pedallara yerleĢtirin. Yerlerde gereksiz sürtme olmamalıdır. Bu dengenizi bozabilir. Gazı çok hafif hatta rölantide
kullanıyorsunuz. DönüĢler yapmayın, Ģimdilik düz gidin ve süratiniz 10-15 km yi geçmesin. Bisiklet sürüyor gibi
hafif olarak elciklere kontra baskı verip motorun tepkilerini görünüz, dönmeye çalıĢmayınız. Motorda dönüĢ kontra
dediğimiz bir teknikle olur. Sola dönüĢ için sol elcik sağa dönüĢ için sağ elcik ileri doğru itilir. Siz dönmeye
çalıĢmadan çok hafif elcikleri iterek olayı hissediniz. Bu durum kaslarınızın hafızasına yerleĢsin. Acele yok. Tekrar
düĢünmeyi de bırakın sadece hissedin. Motor ne yapıyor beden hareketlerinize ne tepki veriyor.
3
Ġ. UstalaĢmanız gereken üç ana konu vardır diğerleri zamanla gelir.
1. Vites değiĢimi
2. Frenleme
3. Gaz verme
VĠTESLERĠ KULLANMAK
Yükseltmek:
Düzgün vites yükseltmek demek devir düĢmesine izin vermeyecek oranda hızlı bir Ģekilde vitesi yükseltmek
demektir. Debriyajın diĢlileri ayırarak gücü aktarım organından alması ile olur. Bu arada ki güç kesintisi motoru ve
üzerindekileri etkiler. Ağır değiĢim devrin düĢmesine ve debriyajın tekrar kavramasından sonra motorun
teklemesine neden olur. Debriyajı sıkarken bir an gaz kesin ve debriyajı bir iki santim çekerek(debriyaj kolunun
kavrama noktası nasıl ayarlanmıĢsa ona göre) değiĢimi yapın ve debriyajı salarken gazı tekrar uygun oranda
vererek kavramanın sarsıntısız olmasını sağlayınız.
1) Debriyaj kolunu maksimum hassasiyet için parmak uçlarınıza en yakın yerde tutunuz.
2) Vites değiĢtirme pedalını önceden sol ayak baĢparmağınızla yükleyiniz.(BoĢluğunu alınız).
3) Gazı %30 gibi kesiniz.
4) Debriyajı gücü arka tekerden ayırmaya yetecek oranda çekiniz. Elciğe kadar çekmeniz gerekmez. Bazı
motorlar tam gazda debriyajın çekilmesine gereksinim duymazlar. Bazıları çok az bir dokunmaya
gereksinim duyarlar.
5) Vites değiĢim pedalının yüklenmesi ile değiĢim olabilmelidir. Bazı motorlarda bu yüklenmenin dozunun
daha fazla olması gerekebilir.
6) Debriyajı düzgün bir tarzda bırakınız, bu esnada da gazı açarak vites yükseltme iĢlemini tamamlayınız.
DüĢürmek:
Vites düĢürmek motoru gelecek bir duruma hazırlamak ve gerekli devire düĢürmektir. Bu durum dönemeç olabilir,
bir yokuĢ yâda iniĢ olabilir yâda kavĢak olabilir vs.
Burada da önemli olan motor devrini çok düĢürerek bu değiĢim sonucunda debriyajın bırakılarak tekrar
kavramanın sağlandığı an da motoru ve üstündekileri sarsmamaktır.(Kaskların birbirine çarpıĢması). ġayet arka
tekerden vites düĢürme sonunda bir sekme sesi alırsanız siz devri yeterince doğru ayarlayamıyorsunuz demektir.
Bu sekme sesi arka tekerin anlık kilitlenme sesidir. Motorun devrinin yol süratine uydurulmasından oluĢan bir
durumdur.
Vites küçültürken ara gazı veriniz. Bu gazın %50 oranında hızla açılıp kapanması ile yapılır. Bilekten yapılan bir
harekettir. Bu motor devrini debriyajı bırakmadan önce alt vitese uyarlamak amacıyla yapılan bir harekettir. Vites
yükseltirken takometreden devrin ne kadar düĢtüğüne bakın ve düĢürürken bu oranda devri yükseltici ara gazını
veriniz.
Vites küçültme iĢlemi toplam bir saniyeyi geçmemelidir.
1) Gazı hafifçe kesiniz.
2) Debriyajı gücü arka tekerden ayırana kadar çekiniz.
3) Gazı toplam elcik dönüĢ çapının yarısı oranında aç kapa yapınız.
4) Yeni alt vites için değiĢim pedalına basınız.
5) Debriyajı düzgünce bırakırken gazı açınız.
Vites küçültme motor freni yâda motor kompresyonu(sıkıĢtırması) denen frenlemede de kullanılır. Ama bu tip
motor frenlemesini küçük hız değiĢimleri için yapınız. Bunun dıĢında durmak için veya yavaĢlamak için frenleri
kullanınız. Toplu sürüĢlerde motor freni ile yavaĢlama yapmadan önce frene hafifçe basarak arkanızdaki
sürücüleri fren lambalarınızla uyarınız.
Ara gazının ve frenlemenin birlikte yapılması zor bir iĢtir. AlıĢkanlık ister. Bu durumda frene iĢaret ve orta
parmağınızla basarken baĢparmak ve diğer dıĢ parmaklarınızla da(yüzük ve küçük parmak) gidonu tutunuz. Bu el
alıĢkanlığını kazanmak zaman alır. Genellikle önceleri parmaklara kramplar girebilir ve dıĢ parmaklarda
kilitlenmeler olur ama geçer. Frenlemede kullandığınız iki parmağı hafif bükülü olarak tutunuz ki bu onları gaz
kolunun hareketlerinden ayrı tutabilsin. Bu arada da her zaman olması gerektiği gibi üst bedeninizi gevĢemiĢ,
rahat bir vaziyette tutunuz ve gidon elciklerine abanmadan duruĢunuzu muhafaza ediniz.
Vites Küçültürken Ara Gazı:
4
Bugünün spor motosikletleri slipper(kaydıran) debriyaja sahipse de bazı durumlarda vites küçültmenin yumuĢak
bir geçiĢle olması hala dönemeç giriĢlerinde uygun teknikle olur. Burada anahtar iĢlem motor devrinin motorun
gidiĢ süratine uygun hale getirilmesi yani senkronize edilmesidir. Bu basit bir iĢ gibi gözükebilir ama ancak talimle
doğru yapılabilir bir seviyeye ulaĢılabilir.
Senkronize olmayan bir vites küçültmede arka savrulur, yılankavi hareketler yapar. Debriyajı bırakmanızla birlikte
yavaĢ dönen motor arka lastiğin hızını hızla yavaĢlatır. Sekme ve /veya savrulmalar oluĢur. Burada yapılması
gereken iĢ ara gazının verilmesidir. Böylece motor devri yükselir ve debriyajı bıraktığınızda devir vites ve
tekerleklerin hızına uygun hızda olur. Örneğin 70 km hızla seyrediyorsunuz ve motor devride dakikada 5000,
vitesi küçültmek devri 6500-7000 gibi bir devire yükseltecektir. Ara gazı vermezseniz gazı kapattığınızda
yavaĢlatılmıĢ süratine düĢen motor devri seyir süratine göre çok aĢağıda olacağı için motor sarsılacak belki arka
teker kilitlenerek kayacak yâda savrulacaktır. Bu sebeple motor devri ara gazı ile yükseltilmeden debriyaj
bırakılmamalıdır. Talimlerle bu konuda kendinizi geliĢtirebilirsiniz ve seri bir Ģekilde vites küçültme esnasında ara
gazı verebilirsiniz. Debriyajı çekin ara gazını ani bir bilek hareketi ile verin vitesi küçültün ve debriyajı
düzgün bir Ģekilde bırakın.
Eğer dört parmakla ön fren kolunu sıkıyorsanız ara gazı vermeniz pratik olarak imkânsızdır. Bu sebeple iki
parmakla fren yapmaya kendinizi alıĢtırın. Elin bu Ģekilde kullanımı zaman alır. Talimlerle aylar içinde alıĢır. Ġki
parmak kapalıyken diğer iki parmağın açık Ģekilde eĢ zamanlı farklı iĢler yapması talimlerle olabilecek bir
alıĢkanlıktır. Bu talimleri önce motorunuz duruyorken yapınız sonra çalıĢırken yapma talimlerine geçiniz. Ayrıca
sıkıĢık trafikteki dur kalk sürüĢlerde iki parmağınızın devamlı ön fren kolu üzerinde durması daha hızlı reaksiyon
demektir. Herhangi bir kaza esnasında kapalı olan iki parmağın fren kolunun sıkıĢması ile zarar göreceğini öne
sürerek frenin dört parmakla sıkılmasını ön gören ekollerde vardır. Ben iki yâda tek parmağı tercih ediyorum
neticede motoru bir düĢme anında kasılmayıp zamanında bırakmasını da bilmek gerek. Bu bırakmada baĢta eller
gelir. Sonra bedenen motordan açılır ki darbe sizi havada dönüp motorun önüne düĢürmesin. Motor daima
önünüzde kalsın. Ayrıca performans motorlarda yarım boy elciklerde kullanılmaktadır. Tercih sizin.
Birçok spor motorda gaz aralığı çok kısadır ve motor devrini seyir süratine uydurmak için gaz kolunu fazla
çevirmeğe gerek yoktur. Vites küçültmeyi yumuĢak bir geçiĢle yaptıktan sonra frenleri devreye sokun. Vites
küçültürken frenleri hafifçe sıkın. Pistlerde yapılan yüksek devir ve sert frenlemedir. Caddelerde ise bu daha
evcilleĢtirilmiĢ tarzda olmalı ve bunu yapabilmek içinde yeterince talimle ustalaĢmıĢ olunmalıdır. Talimlere düz bir
yolda ve orta devirlerde baĢlayın. Temel olarak vitesi küçültün ve debriyajı bırakırken ara gazı ile motor devrini
uygun seviyeye yükselterek yapabilirsiniz. BoĢ bir yol olsun.
Slipper debriyajı olan motorlarda ara gazı vermeyip debriyajı daha yavaĢ bırakmak da mümkündür. Bu
frenlemeye de yardımcı olarak kullanılmaktır. Bilhassa son vites küçültmede bu teknik faydalıdır. Ön freni daha
erken bırakmanızı sağlar. Önün üzerinden kritik bir noktada yük almıĢ olursunuz. Fakat bu teknik pistlerde
uygundur ve ara gazına göre çok daha fazla zihinsel yoğunlaĢma ister. ġasenin nasıl etkilendiğini deneyip
görmüĢ olmanız gerekmektedir. Bunun için ara gazı kullanmadan yapılan bu iĢlemi düz bir boĢ yolda talim
yaparak deneyin. Uç durumlarda yarıĢçılar debriyajı arkayı dıĢa atmak için sert fren esnasında kullanırlar, bu
motoru dönüĢ yayına önceden oturtmak içindir.
Kapanan dönüĢlerde son vites küçültmenizi, giriĢteki süratiniz kapanan çıkıĢa göre fazla ise iz frenlemesi olarak
kullanabilirsiniz. Sürücüler genellikle çıkıĢı giriĢte vites küçültme yapmamak için feda ederler. Vitesi çıkıĢa göre
çok yüksek bırakırlar. Ama yeterince usta iseniz frenleme sırasında Ģaseyi rahatsız etmezsiniz ve iz frenlemesi
esnasında vites küçültme yapabilirsiniz. DönüĢe yatmıĢ vaziyette vites küçültmek kapanan dönüĢlerde tek seçim
gibi gözükse de bu durumdan kaçınmak elinizdedir. Hala dik konumdayken ve fren yapıyorken son küçültmenizi
yapın. Bu noktada debriyajı tamamen bırakmak durumundaysanız motor hızı kırmızı hattı bulacaktır. Burada hile
ara gazıdır. Ara gazı motor devrini daha sonra sizin virajda ihtiyacınız olan seviyeye çıkarmalıdır, sonra debriyajı
düzgünce ve kademeli bırakın öyle ki motor devri sizin dönüĢ için yaptığınız frenlemeye uyumlu olsun. Bu çok iyi
debriyaj talimi ister ve zaman alır fakat sizin iz frenlemeniz esnasında vites küçültmenize de olanak sağlar.
Her vites küçültmede ara gazı vermek Ģart olmasa da bunu o kadar sıkı talim edin ki artık düĢünmeden
yapar hale gelin.
Fren Yapmak:
. Gazı kapatın. Ön frenle baĢlayın. Ön fren kolunu ani bir hareketle kapmayın. Önce hafif dokunun (%20)kafa
biraz dalınca daha sıkı(%80) sıkabilirsiniz. Tekerleri kilitlemeden.
. Bu iĢlem esnasında gözünüz ileride ve yol yüzeyinde olsun. Kayganlık belirtisi veren yol yüzeyi renk ve
desenlerinden ön tekeri uzak tutunuz.
. Kaygan zeminde acil frenleme gerekirse frenleme yerine kıvırarak boĢluklara kaçmanız daha uygun olabilir.
. YokuĢ aĢağı gevĢek zeminlerde arka frenle birlikte vites küçülterek motor freni yapmayı tercih ediniz. Ön frene
dokunmayınız.
. Bir seneyi doldurmadan yolculu sürüĢler yapmayınız. Dinlemeyip yaparsanız yalnızken yaptığınızdan daha
önceden fren yapmaya baĢlayınız.
5
. DuruĢ yapacaksanız debriyajı çekip 1. vitese kadar vitesleri düĢürünüz. Aksi takdirde tekrar kalkıĢta motoru stop
ettirirsiniz.
Maksimum Frenleme:
. Gazı kapatın.
. Ön freni biraz sıkın.
. Arka freni sıkın.
. Ön freni daha fazla sıkınız.
. Motoru teklemeye düĢürmeden veya stop ettirmeden debriyajı çekiniz.(Vitesli motorlarda).
. Vites ve aynalarla uğraĢmayınız.
. Tekerleri kilitleyip kaydırmaktan kaçınınız.
. Motoru düz bir hatta ve dik tutunuz.
. Gözünüzü ilerinizden ayırmayınız.
. Acil durumlarda motor tam durduğunda sol ayağınızla yere basınız sağ ayağınız arka fren pedalı
üzerinde hazır olsun.
Ġpucu: Kuru havalarda ön freni ağırlıklı kullanın(%80) ve hedefiniz en çabuk olarak en kısa mesafede durmak
olsun. YağıĢlı havalarda, ıslak zeminlerde ön fren ağırlıklı fren yapılmamalıdır. EĢit dağılım (%50-50) tavsiye edilir
ve duruĢ süresi iki misline çıkarılır. Islak havalarda ön tekerin kontrolünü kaybetmek çok kolaydır. Bu yüzden
kaygan zeminlerde hızınızı düĢürün ve takip mesafenizi azaltın.
Durmak:
. Dengeyi muhafaza ederek motoru dik konumda tam duruĢa getiriniz.
. Tam duruĢ gerçekleĢtiğinde iki ayağınızla birden yere basınız.
. Ayaklarınız tüm alt yüzeyi ile yere basınız. Parmaklarınızla yâda ayağınızın yarısıyla değil. Bunu yapamıyorsanız
motor size yüksek geliyor demektir. Bu Ģekilde kullanmayın.
DönüĢ Yapmak:
Teknik:
. Selede ağırlığınızı aktarınız.
. DıĢ(dönüĢün aksi yönündeki) taraftaki dizinizi tanka bastırınız.
. Ġçteki(dönüĢ tarafındaki) pedala ağırlığınızı veriniz.
. Kontrayı basınız. Sağa dönüĢ için sağ elciği sola dönüĢ için sol elciği ileri itin.
. Virajın tam ortasına gelip çıkıĢı gördüğünüzde dıĢ taraftaki pedala ağırlık vererek motoru dik konuma
getirin ve doğru bir Ģekilde pozitif gazlamaya geçiniz.
Prensipler:
. Gözlemek: Her Ģeyden önce aynalardan kontrol ediniz. DönüĢ yapmanınız yoldaki pozisyonunuzu, hızınızı ve
yönünüzü değiĢtirecektir. Bu yüzden hareketinizi emniyete almak durumundasınız.
. Sinyal vermek: Yoldaki araçlar dönüĢ niyetinizi sinyal vererek belli edin.
. Manevra yapmak ve pozisyona girmek: Hareketinizle motoru dönüĢ pozisyonuna sokun; sol dönüĢ için hattın
sol çeyreğine sağ dönüĢ için hattın sağ çeyreğine geçin.
. Hız: YavaĢlamaya baĢlayın(önce ön fren sonra onu arka fren takip etsin) ve vites küçülterek dönemeci almağa
hazırlanın. Doğru yaklaĢım çok önemlidir bu sayede bakmak ve görmek için ve gördüğünüz, üzerinize gelen
tehlikelere karĢıda zamanında reaksiyon göstermek için yeterince vaktiniz olsun.
. Bakın: DönüĢten vazgeçmek için çok geç olmadan yaĢam kurtarıcı bir bakıĢla çevrenize son bir kere bakın. Sağ
dönüĢlerde dıĢ kenarınızı sol dönüĢlerde iç kenarınızı kontrol ederek sizi sıkıĢtıran var mıdır emin olun.
. Kontrol: DönüĢü tamamladığınızda da arkanızı tekrar kontrol edip sinyalinizi söndürmeyi unutmayın.
Ġpucu: Ağır motorlarda veya yolculu sürüĢlerde doğru vitese düĢtüğünüzden bilhassa emin olunuz. DönüĢ sizin
öngördüğünüzden daha dar çıkıp hızınızı düĢürdüğünde tekrar bu hızdan motoru kaldıracak doğru viteste olmak
bazen lüzumsuz yaralanmalara bazen de yaĢam kayıplarına engel olur.
DEFANSĠF SÜRÜġ
Sadece okuyarak ve seyrederek yön verme, gazlama, frenleme ve denge gibi sürüĢ becerilerini kazanamazsınız.
6
Okuyarak ve izleyerek kulak ve göz dolgunluğunuz olur ki buda eğitime çok yardımcı bir faktördür. Ancak
uygulama Ģarttır fakat sürüĢ kontrolü sizin kendi yapabildiklerinizi bilerek o sınırlar içinde sürüĢ yapmanız ve
bunlarla birlikte trafik kurallarını bilip onlara uymanızla baĢlar. Bilgi ve beceri sınırlarınızın içinde kalarak sürüĢ
yapınız.
1. ÇEVRENĠZĠ SÜREKLĠ ARAġTIRIN,
2. DURUMUNUZU DEĞERLENDĠRĠN,
3. DEĞERLENDĠRMELERĠNĠZĠN SONUCUNA GÖRE STRATEJĠ UYGULAYIN.
A) Çevre araĢtırması:
1. KarĢıdan gelen ve sola önünüze doğru dönme ihtimali olan trafiği
2. Sağınızdan yâda solunuzdan gelmekte olan trafiği
3. Arkanızdan yaklaĢmakta olan trafiği
4. Tehlike arz edebilecek yol Ģartlarını araĢtırın.
B) Durum değerlendirmesi:
1. Duran nesneleri – çukurlar, orta ve yan kaldırımlar, köprüler, telefon direkleri, ağaçlar
2. Trafik kontrol cihazlarını – ıĢıklar, iĢaretler, yol çizgileri
3. Diğer araçlar, yayalar, hayvanlar – aniden önünüze atlayabilirler, değerlendirin.
C) Strateji uygulaması:
1. Orada olduğunuzu ıĢık veya korna çalarak belli ediniz
2. Hızınızı gaz açarak, kapatarak yâda durarak ayarlayınız
3. Pozisyonunuzu ve/veya yönünüzü ayarlayarak uygulamayı gerçekleĢtiriniz.
Ne kadar dikkatli olsanız da kendinizi zor durumlarda bulacağınız zamanlar gelecektir. Bu zor durumlardan
kurtulabilmeniz sizin çabuk ve doğru reaksiyon gösterebilme yeteneğinize bağlıdır. Genelde kazalar sürücü kaza
kaçınıcı manevralarda yeterince usta olmadığından olmaktadır. Ne zaman ve nasıl durulacağını yâda kıvırmanız
gerektiğini bilin.
Durmak yâda kıvırıp etrafından dolanmak; bu iki beceri kazaları önlemede en kritik yerdedirler. Her zaman
durmak mümkün olmayabilir bu sebeple engelin/tehlikenin etrafından dolanabilmelisiniz. Bu temel becerileri
kazanmadan trafiğe çıkmayınız. Ġlaveten duruma göre çabuk karar vermek de çok önemlidir. Çabuk karar
verebilme becerisinin de kazanılmıĢ olması gerekir.
BakıĢlarınızla önünüzü çok iyi tarayınız. Hiçbir objeye bakıĢlarınız iki saniyeden fazla sabitlenmesin. Ayrıca
aynalardan her 7-10 saniyede bir arkanızı kontrol altında tutun. Aynalardan gördüğünüz arkanızdaki nesnelerin
size olan mesafelerini doğru tahmin etmeyi öğreniniz.
Talim Önerisi: Durduğunuzda arkanızda duran bir aracı aynanızdan görün ve zihninizde aranızdaki mesafeyi
tahmin edin. Daha sonra baĢınızı çevirip bu araca fiilen bakın ve tahmininizde gerçeğe ne kadar yaklaĢmıĢ
olduğunuzu görün. Bu araĢtırmayı tahminlerinizi keskinleĢtirinceye kadar sık olarak yapın. Yine de,
tahminlerinizde gerçeğe yakın gibi değerlendirme ustalığına eriĢmiĢ olsanız da hat değiĢtirirken ekstra mesafe
bırakın.
SARSMADAN SÜRÜġ SANATI
Motosiklet üzerindeki oturuĢ Ģekliniz motorunuzun yönetimini direk olarak etkiler. Maalesef birçok insan doğru
oturma Ģeklini hiçbir zaman öğrenmezler.
Performans motora mümkün olduğunca öne, kemer kavuĢma çizginizi tanka bastırır Ģekilde oturunuz. Öne eğiliniz
ve tankın üzerinde baĢınız camın arkasında kalacak Ģekilde durunuz ama tankın üzerine abanmayınız, karın
kaslarınızla kendinizi tutunuz. Öyle ki ellerinizi elciklerden çekseniz de pozisyonunuz bozulmasın. Bunu motor
dururken çalıĢarak karın kaslarınızın bu alıĢkanlığı kazanmasını sağlayınız. Ancak 183cm den daha uzunsanız bu
durum sizi uzun mesafede yoracaktır. Dirsekleriniz kırık dizlerinize değecek Ģekilde olarak sürüĢ yapılır. YavaĢ
sürüĢ kontrolü ve kaygan zeminde sürüĢte de öne doğru oturulması kontrolün sağlanması açısından avantajlıdır.
Ama bu durumlarda öne eğilme yoktur. Dik oturulur tıpkı frenleme esnasında ve dönemeçlerde yapıldığı gibi.
Esas olarak herkes için tek bir kural vardır denemez. Mesela tur tipi bir motorla uzun yol yapacaksanız size nasıl
rahat geliyorsa ve yormuyorsa ona göre oturunuz.
Kötü zeminlerde sürüĢ yaptığımızı farz edelim ve düz bir hatta nasıl yumuĢak bir tarzda sürebiliriz konusuna
7
odaklanalım. Burada performans motor sürüĢündeki kapanmayı bir kenara bırakarak aĢağıdaki önemli noktalara
yoğunlaĢalım:
. Kumandaları en iyi kullanabileceğiniz ve nereye gittiğinizi en iyi görebileceğiniz pozisyonu bulun.
. Motor üzerinde rahat olun ve bacaklarınızın ikinci bir süspansiyon görevi yapmasına izin verin.
. Dirseklerinizi kilitlemeyin; bu size yönlendirme üzerinde iyi bir kontrol sağlamınız için gereklidir ayrıca
elciklere stres geri beslemesi de yapmamıĢ olursunuz.
Ayak pedalları(pegler) üzerinde biraz baskı uygulayın. Bu baskı sizin sele üzerinde hafifçe oturuyor olmanıza
yetecek kadar olmalıdır. Dizlerinizle tankı sıkıca tutunuz ve dirsekleriniz serbest olsun. Gidonun elciklerine
dayanmak virajda kontrolü yok eder ve düz yolda ise motorda salınıĢlara sebebiyet verebilir. Dizlerin tankı tutması
baldırlarınızın aktif süspansiyon görevi görmesine olanak sağlar, sırtınızı destekler. Bu da dirsek ve omuzlarınızın
serbest kalmasını sağlayacaktır. Bu Ģekilde çatal ve Ģok altınızda bağımsız olarak çalıĢabilir. Bir jokeyin atını
dörtnala kaldırmasındaki gibi sizde motorunuzla bir uyum içinde olmalısınız. Bu hem size hem de motorunuza
iĢleri kolaylaĢtıracaktır. Böylece motorunuz engellere karĢı daha yumuĢak tepkiler vererek sizin de motor üzerinde
sağ kalabilmek için akrobasiler yapmanıza gerek bırakmayacaktır.
Yapınıza uygun tarzda bükülmek yerine camın altına girmeğe kendinizi zorlarsanız bu durumda da kendiniz için
rahat olan bir Ģekil bulmalısınız. Dirsekleriniz gevĢek ve sürüĢünüz rahat olmalıdır. Uzun boylu sürücüler
kendilerini sele üzerinde geri itmek mecburiyetindedirler. Kısa olanlar öne doğru oturmakla daha mutlu
olacaklardır.
Fren yaparken gevĢemiĢ ve rahat olacak Ģekilde dik olarak oturun. Tam Ģekil motorun tipine ve sizin fiziksel
özelliklerinize bağlıdır. Dik oturduğunuzda öne doğru gelme durumunuz olur ama kemer birleĢim noktanızın tanka
dayanması gerekmemektedir. Ancak oturuĢunuzun, dizlerinizle hız kesilmesinin yaratacağı güçleri dengeleyecek
oranda tankı sıkı tutabileceği bir pozisyonda olması gerekmektedir. Bu dik konum gidon üzerine ani ve sert bir
savrulma ile eğilmenizi engelleyecek sırt desteğini de size sağlayacaktır. Ancak çok sert frenlemelerde çok dik
oturmaktan kaçınınız, bu sizin frenleme gücülerinin bir kısmını kollarınıza almanızı ve cam üzerinden ileri doğru
motorun üstünden uçmanıza sebep olabilir. Frenleme sırasında vücut ağırlığınızın bir kısmını bacaklarınıza alınız,
burada önemli olan çuval gibi tüm ağırlığınızla selenin üzerinde oturuyor olmamanızdır. Bunun amacı da dönüĢ
safhalarına sizin hazırlanabilmenizi engelleyebilecek frenleme ve süspansiyon hareketlerinin geri dönüĢüm
etkilerini asgariye indirmektir.
Frenleri düzgünce kullanarak süspansiyonları dönüĢ için hazırladınız, birçok sürücü burada tam dönüĢe
baĢladıkları anda oturuĢ pozisyonlarını değiĢtirmek gibi bir hataya düĢer. Ve motosikletin ayarlanmıĢ olan
süspansiyon dengesini tekrar bozarak kararsızlaĢtırırlar. Doğrusu ise en geç olarak frenleri bıraktığınız anda
oturuĢ pozisyonunuzun ayarlanmıĢ olmasıdır. Tabi tam pozisyon alma motor tipine göre yapılır. Spor
motosikletlerde kollarınızın dirsekle bilek arası olan ön kısımlarını elciklerle aynı seviyede ve doğrultuda tutmanız
gerekir ki size kontrada maksimum destek sağlayabilsinler. Eğer motorla vücudunu dönüĢlerde bir doğrultuda
tutanlardan iseniz kol ve bacaklarınızın altınızdaki motorun rahat çalıĢmasını sağlayacak Ģekilde aktif
süspansiyon iĢlevini yapmasına izin veriniz. ġayet motordan viraj içine sarkarak dönecekseniz bu pozisyona
dönüĢe baĢlamadan geçmiĢ olmanız Ģarttır. DıĢtaki bacağınızla motorun tankına sıkı sarılın ve dirseklerinizin
serbest durumunu muhafaza edin. Yine tam doğrulmadan merkezi konum oturma pozisyonuna geçemeye
çalıĢmayınız.
ġunu unutmayınız: DönüĢ esnasında neler yapmak durumunda olursanız olun yâda nelerle karĢılaĢırsanız
karĢılaĢın sizin durumunuz(pozisyonunuz) her zaman kumandaları rahatlıkla kontrol edebileceğiniz bir durumda
olmalıdır. BaĢınız dönemecin içine doğru rahatlıkla çevirebileceğiniz bir durumda olmalıdır- bunu virajın tam
ortasında tankın üzerine yatmıĢ durumda iken yapmaya çalıĢın. Kollarınız kasılı olmamalıdır.
Rahat bir pozisyonu muhafaza edebilmek çabuk yorulmanızı da engelleyecektir.
Rahat bir pozisyonda olmak ve dirseklerin gevĢek olması neden bu kadar önemlidir?
Ġki sebebi vardır:
1. GevĢek, kırık vaziyette tutulan dirsekler aynen kırık dizlerimiz gibi amortisör vazifesi görürler.
2. Eğer dirseklerinizi kilitler ve gidon elciklerine dayanırsanız motordan gelebilecek her yol sarsıntısını
aynen gidona aktarırsınız.
Dirsekleri kırık ve serbest tutmakla yönlendirmeyi kol kaslarınızla yaparsınız hâlbuki dirseklerinizi kilitler ve
kollarınızı kasarsanız yönlendirmeyi omuzlar ve sırtınızla yapıyor olursunuz- bu da neredeyse imkânsızdır. Bu
Ģekilde doğru ve tam bir yönlendirme yapılamaz.
Gidonlara yüklenmemek, dirseklerin kırık ve kolların gevĢek tutulması zamanla kazanılan bir alıĢkanlıktır.
Kendiliğinden ve bir kerede olmaz. Üzerinde çalıĢılması gereklidir.
8
Genellikle gidona dayanma-abanma aĢağıdaki durumlarda gerçekleĢir:
1. Uzun sürüĢlerde yorgunluk baĢlayınca
2. Yolculu sürüĢlerde
3. Engebeli yollardaki sürüĢlerde
4. Sert frenlemelerin yapıldığı keskin virajlı yollarda
5. Yoğun trafikteki sürüĢlerde
6. YavaĢ sürüĢlerdeki dar alan dönüĢlerinde
7. Stres altındaki sürüĢlerde-sizden daha usta kiĢilerle birlikte limitlerinizi zorlayarak yaptığınız sürüĢlerde.
Dirseklerinize sürüĢ esnasında içe dıĢa sallama hareketi yaptırın. Bunu yapabiliyorsanız dirsekleriniz serbest
demektir. Yoğun trafikte kendinizi denetleyerek stresinizi kontrol edecek zihinsel telkinlerde bulununuz. Trafikte
limitlerinizin üzerinde sürüĢ yapmaktan kaçınınız.
MOTOSĠKLETLE YÜRÜMEK
Motosikleti yanınıza alıp yürümek durumunda kalırsanız motorunuzu itmeyin çekin. Küçük motorları itmeniz
problem olmayabilir ama ağır motorları kontrol etmek de zorlanırsınız.
Teknik:
. Bedeninizi gidona yakın tankın yanında tutunuz. Motorun kütlesinin büyük bölümü arkanızda kaldığında
motorla birlikte yürürken manevra yapmanızın daha kolay olduğunu göreceksiniz.
. SürüĢ pozisyonundaki gibi gidon elciklerini iki elinizle iki taraftan tutunuz. Ön freni gerekirse kullanınız.
Tekeri kilitlemek den kaçınınız.
. Motoru hafif kendinize doğru yatırın. Dik tutmaya çalıĢmayın. Dik durumda iki tarafa da düĢebilir ve
sizden uzağa doğru düĢerse tutmanız mümkün değildir.
. BaĢınızı yukarıda tutarak gittiğiniz yere bakınız ve diğer yolu kullananların da farkında olunuz.
Ġpucu: Ağır motorlarda motordan inmeden yan ayağı açmıĢ olmayı adet haline getiriniz. YürüyüĢü bitirip tekrar
motora bindiğinizde yan ayağı tekrar kapatınız.
Uygun bir sürüĢ eğitiminden geçmiĢ olmak güvenliğiniz açısından Ģarttır. Yol ve trafik kurallarını iyi öğreniniz.
Mutlaka ehliyet alınız. Yollara ehliyetsiz çıkmanızı hiç bir Ģey mazur gösteremez. Bunu asla yapmayınız.
Motosiklet kullanmak zor değildir. Yeter ki siz acele etmeyiniz, eğitim alınız ve ne motorunuzun nede kendinizin
sınırlarını zorlamayınız.
DÜġÜK HIZLARDA U DÖNÜġÜ
U dönüĢü tekniğinin anahtarı yavaĢ sürüĢ kontrolüdür. Esası motorun dönüĢ boyunca hareketini sağlamak ve hızı
arka fren vasıtasıyla kontrol altında tutmaktır.
AĢağıda temel teknik safhaları verilmiĢtir:
. Pozisyon seçmek: Yolun mümkün olduğunca en fazlasını kullanınız. Kaldırıma mümkün olan en yakın
noktadan baĢlayınız. Ayağınız için gerekli yeri bırakmanız yeterlidir.
. Gözlemek: BaĢlamadan önce çevrenizin serbest ve güvenli olduğundan emin olunuz. Ön ve arkanızı gelen
vasıtalar olup olmadığı konusunda kontrol ediniz. Yayalara dikkat ediniz.
. Hareket: Motor devrini normalden biraz yüksek tutunuz. Ön frene dokunmadan debriyajı kavrama noktasına
getirip hareketi baĢlatınız, ayağınız arka frende olsun. Dengenizi sağlamak için dönüĢün tersi yönüne biraz
sarkınız. Son bir bakıĢla kontrolünüzü yapınız. Gidonu eĢit ve rahat hareketlerle ama sonuna kadar çevirmeden
döndürünüz. Hareket esnasında hızınızı arka frenle kontrol ediniz. BakıĢlarınız dönmek istediğiniz yöne doğru
olmalıdır. Yere yâda kaldırıma bakmayınız.
. BitiĢ: DönüĢü tamamlayıp baĢladığınız pozisyonun karĢı tarafına ulaĢtığınızda durunuz ve uzaklaĢmadan evvel
tekrar ön ve arkanızı kontrol ediniz.
Ġpucu: ġayet devrilir gibi bir eğilim olursa debriyajı biraz daha bırakarak süratinizi artırınız. Yeterince dar
dönemezseniz arka frene basarak hızınızı düĢürünüz. YokuĢ yukarı iseniz daha fazla gaz ve yokuĢ aĢağı iseniz
daha fazla arka fren gerekecektir. Ters eğimli yollarda da aynı durum geçerlidir.
J. SürüĢe mani haller:
9
a. Yorgunluk
b. Alkollü olmak
c. Hasta olmak
d. ÜĢümüĢ olmak
e. Stres altında olmak
f. Öfke içinde veya çok dalgın olmak
g. Çok açıkmıĢ yâda sıkı bir yemekten yeni kalkmıĢ olmak
SÜRÜġTE ARKANIZIN KONTROLÜ
Trafikte sürüĢ yaparken arkanızın kontrolü çok önemlidir. Duracağınız zaman veya yavaĢlamak istediğinizde sizi
takip eden arkanızdaki trafiğin nasıl etkileneceğini bilmek zorundasınızdır. Ayrıca trafiğin ne zaman sizi sollamaya
ya da sizinle birlikte yan yana akmaya niyetleneceğini bilmek mecburiyetindesinizdir.
Bu yüzden kendinize Ģu üç soruyu sorun:
. Ne için bakıyorum?
. Baktığıma nerede bakıyorum?
. Ne beklenebilir?
Arkanızın kontrolünü siz:
. Sinyal vermeden önce
. Hat değiĢtirmeden önce
. Yön değiĢtirmeden önce.
Yani daha açarsak:
. Hareket etmeden önce
. Sağa ve sola dönüĢten önce
. Sollamadan önce
. Hat değiĢtirmeden önce
. YavaĢlamadan veya durmadan önce
. Potansiyel bir tehlikeye yaklaĢırken yapınız.
ġayet bunları yapmazsanız; arkanızdan gelebilecek muhtemel tehlikelere karĢı nasıl önlem alınabilir? Hatırlayın
“AraĢtır, Tahmin et ve Uygula” ileri sürüĢ stratejisinin temel davranıĢlarıdır.
ġimdi bir dönemeç dönerken hatlarda geliĢigüzel yerleĢmiĢ trafik ıĢıklarında bekleyen bir araba kuyruğu ile karĢı
10
karĢıya geldiniz. Önünüzdeki trafikte ıĢıklarda durmak için fren yapıyor ve sizi de sert bir Ģekilde fren yapma
durumunda bırakıyor. Sinyallerinizle yeterli bir ön uyarı vermek için çok geç, iĢte Ģimdi arkanızın kontrolü yapmak
için önemli bir an mıdır? Veya siz zaten arkanızı kontrol etmiĢ ve ne olduğunu biliyor olsaydınız daha mı iyi
olurdu? Veya bu an arkanızda bir araç olup olmadığını fark etmenin iyi bir zamanı mıdır? Acaba bunun için
ayıracak bir zamanınız var mı? Tehlikeyi gördüğünüzde arkanızı zaten biliyor olmanız size bunun için
harcayacağınız zamanı önünüze bir kaçıĢ noktası gözlemlemekle geçirme imkânı verse daha iyi olmaz mıydı?
Arkanın kontrolü, arkanızda nelerin olduğunu omuz üstü bakıĢı ile ve aynalardan sağlanır.
Siz bunları birleĢtirin:
. Düzenli ve makul bir ayna kontrolü
. Hat değiĢtirmeden önce arkanızdaki kör alanların omuz üstünden kontrolü.
Aynaların orada olmaları boĢuna değildir. Bazı eski tip motorlardaki aynaların sürücünün dirseklerini görmekten
baĢka bir iĢe yaramaması dıĢında yeni modellerin aynaların geniĢ bir arka görüntü verecek cihazlar olarak
tasarımlandıklarını görüyoruz. Aynalarınızın saplarını uzatmanız daha iyi görüĢ vermelerini sağlayabilir ama
vibrasyona sebep oluyorsa buda görüntüyü bozacaktır. Bu yüzden ucuz çözümlere itibar etmeyiniz. Tabi kaliteli
aynalarda da dıĢbükeyi, mesafenin doğru algılanamamasına, araçları olduğundan uzakta göstermesine sebep
olduğunu biliyoruz. Zamanla buna alıĢabilirsiniz ama değiĢik aynalı bir motora bindiğinizde ne olacak?
Aynalardan düzenli olarak arkanız kontrol edilerek beyninizde 360 derecelik bir görüntünün her zaman
sağlanması gereklidir. Bu düz yolda ya da dönemeçlerde olsun fark etmez. Her 10 saniyede bir arkanızı
aynalardan kontrol ediniz. ġayet bir vasıtayı ancak sizi solladıktan sonra fark ediyorsanız ya da birisinin sizi çok
yakın takip ettiğini birden ve baĢlangıcını görmeden fark ediyorsanız siz arkanızdan habersiz riskli sürüĢ
yapıyorsunuz demektir. Bunlara ilaveten aynalardan göremediğiniz kör alanlarınızı omuz üzerinden kontrol etmeyi
unutursanız hat değiĢmeye kalktığınızda kendiniz hızla yaklaĢmakta olan bir kamyonun önünde bulabilirsiniz.
Bazı güvenlik kuruluĢları baĢın tam arkaya döndürülerek bakılmasını tavsiye etse de bu en az 2 saniye demektir
ve önünüzün görüntüsünü kaybettiğiniz bu iki saniye çok büyük tehlikelerin kaynağı olabilir. 50km hızla bunu
yaptığınızı sayalım. Bu iki saniye takribi 50mlik bir ön mesafeyi görmeden kör bir gidiĢ demektir. Hele hafif sis
varsa bu durum daha da vahimleĢir. Buna rağmen arkaya tam dönerek bakıĢ fiziksel olarak zordur ama yapmaya
karar verirseniz sakın gidonu gayri ihtiyari olarak kendinizle birlikte döndürmeyin. Hatta omuz üstü kontrolde de
farkına varmadan gidonu kendinizle birlikte çekerek motoru sarsmaktan kaçınınız.
Omuz üstü kontrolü bilhassa:
. Pozisyon değiĢtirirken ve sağa dönerken
. Hat değiĢtirirken
. Sollamaya baĢlamadan önce.
Aynalar baĢın tamamen arkaya çevrilerek bakılması görevini artık geliĢmiĢ tasarımlarıyla ele almıĢlardır. Ama bu
bakıĢ gereğinden fazlada uzatılmamalıdır. Aynalara bakarken peri ferik görüĢle de gittiğiniz yönü kontrolde
tutmanız Ģarttır. Eskiden bizim zamanımızda sola dönerken sağ omuz üzerinden sağa bakmamız öğretilirdi ki bu
eğitimin sonuçları itibari ile bir iĢe yaramadığı inancını doğurmuĢtu bir zamanlar. Tabi bunun yanlıĢ olduğu Ģimdi
ortaya çıkmıĢtır.
Sağduyu bize iki temel kural verir:
. Hareket etmek üzere olduğumuz yöne bakmak
. Her hangi bir diğer vasıtanın girebileceği boĢluğa bakmak.
Netice olarak siz sağa dönecekseniz sağa ve sola dönecekseniz sola omuz üzerinden bir kontrol bakıĢı yapınız.
Tek yönlü yolda hat değiĢtirirken de aynı Ģekilde değiĢeceğiniz yöne doğru bakıĢ kontrolünüzü yapınız.
Göbeklerde dönerken mutlaka birisinin girmek isteyeceği boĢ bir alanı bir yanınızda bırakırsınız. ĠĢte bu
boĢluğunda omuz üstünden kontrolünü yapmayı unutmayınız.
Omuz üstünden kör noktaların kontrolü ile aynalardan arkanın kontrolünü birleĢtirmek:
ġunu anlayınız bu ikisi birbirinin alternatifi değildir. Farklı iĢlevleri vardır ve birini diğerinin yerine kullanmak olmaz.
Aynalar arkanızı, omuz üstü bakıĢ ise aynalardan göremediğiniz arkanızdaki kör alan üçgenlerini kontrol etmek
içindir. Burada maharet ikisini birleĢtirmektir. Saniyeden az bir zaman içinde aynaya bakıp takiben omuz
üzerinden kontrolü birlikte yapabilmelisiniz.
Arkanızdan sizi yakın takipte olan biri siz baĢınızı yana çevirdiğinizde sizin dönmek üzere olduğunuzu
varsayabilir. Bunu bir ikaz olarak alıp geride kalabileceği gibi bunu kendisini gördüğünüz Ģeklinde de algılayabilir.
Dikkatli olunuz.
11
Arkanızın kontrolü sizde otomatikleĢinceye kadar pratik yapınız. Sürekli arkanızda ne olduğunu kendinize
sorunuz.
Sadece bakmak da yeterli değildir.
Bakmak dıĢında:
. Gördüğünüze göre hareket etmelisiniz
. Hareketlerinizin çevrenizdeki trafiğe nasıl bir etki yapacağını düĢünmelisiniz.
Kör noktalardaki motosikletler karĢılaĢabileceğiniz bir olasılıktır ve daha zor fark edilirler.
Peki, gittiğimiz yönden bakıĢlarımızı ayırmak güvenli midir?
Elbette buna ayırdığınız zaman çok önemlidir ve olmadık yanlıĢ zamanlarda yapmak tehlikelidir.
Arka kontrolü sırasında:
. Önünüzdeki olan bitenle irtibatınız kaybolur.
. Motorunuz hattından sapabilir.
Yüksek süratlerde ya da sıkıĢık trafiklerde dikkatiniz önünüze odaklanır. Bu durumlarda arkaya bakıĢ için
zamanlamanız çok uygun olmalıdır. Yan yoldan bir araba önünüze fırlamak üzereyken, bunu bırakıp arkanızı
düĢünmek yanlıĢtır. Esasen bunu evvelden düzenli yapmıĢ olsaydınız o an zaten arkanızı da biliyor olacaktınız.
Arkanızın kontrolünün zamanlanması çok iyi yapılmalıdır. Kontrol sürüĢünüzün güvenli ve sakin olan zamanlarına
rastlatılmalıdır. Bu yoğun trafik içinde sürüĢ yaparken uygun olan her anın değerlendirilmesi demektir.
Arka kontrollerinizi sayınız, süresini uzatmayınız, gereksiz tekrarlamalar olmasın. BaĢın tam çevrilerek eski usul
arka kontrolünü ise aynaların size yanlıĢ intiba vereceği durumlarda trafiğe girerken, baĢka bir aracın önünden
manevralar yaparken kullanınız. Çünkü bu durumlarda araçların konumu ve yaklaĢım süratlerinin doğru olarak
tahmin edilmesi çok önemlidir.
BakıĢların Kullanımı:
. Omuz üzerinden geriye bakıĢ alıĢkanlığını kazanın.
. Ġleriye bakmayı öğrenin.
Baktığınız objeye yönelirsiniz. Bu yüzden bakıĢlarınız hiçbir obje üzerinde iki saniyeden fazla takılı kalmamalıdır.
Devamlı bir sonraki varmanız gereken güvenli alana ve ileriye bakın. SürüĢ esnasında en önemli olay ileriye
bakabilmektir. Ġleriye bakabilmek, neyin önemli olduğunu fark etmek, motosiklet sürücülüğünün hayati öneme haiz
bir unsurudur. Bu unsur sanki herkesin kolayca uygulayabileceği bir ĢeymiĢ gibi gözükebilir fakat göreceksiniz ki
ileriye bakıĢ hakkında öğrenilecek çok Ģey vardır. Baktığınız tarafa doğru sürersiniz bu yüzden dönüĢü iyi
öğrenebilmeniz içinde doğru yöne bakmak zorundasınız. Trafikte sürüĢ esnasında potansiyel tehlikeleri önceden
fark edebilmek için genelde gördüğünüzden fazlasını fark etmek zorunda olduğunuzu zamanla anlayacaksınız.
Aynaların Kullanılması:
. Birbirlerinin eksiğini tamamlayacak Ģekilde arkanızda olabildiğince kör nokta kalmayacak Ģekilde
aynalarınızın ayarını yapınız.
. Herhangi bir yan aynadan kolunuzu veya omzunuzu görüyorsanız o aynayı daha fazla yola doğru açınız
ki daha fazla yolu ve daha az kendinizi göresiniz.
. SürüĢ esnasında 5-7 saniyede bir arkanızı aynalardan kontrol etmeyi alıĢkanlık haline getiriniz.
Ayna ayarınızı yaparken Türkiye de sağ trafik yavaĢtır sol hızlıdır diye bir ayrımla ayardan kaçının çünkü
maalesef bu kurala uyan pek yok.
12
Şu an bu konu içerisinde 4 kullanıcı var. (0 üye ve 4 misafir)
KISMETTE NE VARSA;KAŞIKTA O ÇIKAR
