Konumlanma: Şeridin neresinden gideceğiz?

[zaferce]

Yolun neresinde olacağımıza nasıl karar veririz? Bu soruya OMM, ART ve benzeri yol sanatı ekolüne bağlı yerlerin sağladığı cevap şuna benziyor. Ya da en azından benim aklımda kalan...

Yolun en sağına P1 (Pozisyon 1, Konum 1) dersek kendi şeridimizin ortası P2, kendi şeridimizin en solu ise P3 olur. Sonraki şeridin başladığı yer P4, o şeridin ortası P5, o şeridin en solu da P6. P1, P1.5, P2, P2.5, P3 diye düşünürsek olmayı isteyeceğimiz temelde şeridimizi 5 parçaya bölmüş gibi düşünebiliriz.

Nerede konumlanacağımıza karar verirken üç şeyi göz önünde bulunduruyoruz. Öncelik sırasına göre

(1) Güvenlik
(2) Yol tutuş (stabilite)
(3) Görüş (hem bizim ileriyi ve diğer yol kullanıcılarını daha erken görmemiz hem de diğer yol
kullanıcılarının bizi daha erken görmesi)

Bu sıralamaya dikkat ediyoruz. Hiçbir zaman daha iyi görüş için yol tutuş ve güvenlikten ödün vermiyoruz.

İdeal koşullarda sağ viraja P3’ten sol viraja P1’den giriyoruz. Ama koşullar başka ise önce güvenlik ve yol tutuşa dikkat ediyoruz. Yani sol virajda yolun kenarı mıcırlı tozu ise o toza mıcıra girmiyoruz. Mıcırın başladığı yerin hemen gerisine konumlanıyoruz P1.5 mesela.

Karşıdan gelen varken sağ virajdayız diye P3’ten gitmiyoruz. P2'ye geliyoruz. Araç geçtikten sonra hala viraj devam ediyorsa P3'e geri dönüyoruz.

İdeal koşullarda sol virajdayız P1'den girdik. Virajın çıkışına bakıyoruz. Hala P1'den devam. Artık sonraki viraj göründü. O da sağa dönüyormuş. Bu bilgiyi alabildiğimiz andan itibaren artık virajın sonuna kadar P1'den devam etmek gibi bir durum yok. Artık P3'e yönleniyoruz ve diğer viraj öncesi düzlüğe doğru ivmeleniyoruz. O düzlüğü idea koşullarda ikiye bölüp yarısında hızlanıyor, ikinci yarısında yavaşlıyoruz. Böylece yeni viraj için uygun hızda ve viteste olacağız. Uygun konuma zaten önceki virajın çıkışında gelmiş bulunuyorduk.

Düz yolda ideal şartlarda P3’ten gidiyoruz. (Evet sol ayna karşı şeritte.) Ayna kontrolü yapmayı ihmal etmeyesin…

Düz yolda da aynı şekilde karşıdan gelen olduğunda P2.5 veya gerekirse P2’ye geliyoruz.

Düz yolda karşıdan gelen büyük araç varsa P1.5’a veya P1’e kadar çekiliyoruz ki hem onu sollamak isteyen araç bizi görsün hem de biz onu daha erken görelim.

Bölünmüş yolda, ideal koşullarda, tepe üstü: P3 veya P4. Zaten P3’ten geliyorduysak P3 devam. Yeni sağ viraj dönmüşüz, düzlüğün sonunda tepe üstü varsa P6’dan P4’e yönleniyoruz.

Bölünmemiş yolda, tepe üstü P1. Karşıdan sollamaya çıkmış bir manyakla burun buruna gelmek istemeyiz. Sağda park etmiş bir araba diye endişe edenler için hızın da limit noktası ölçüsünde düşürüldüğünü hatırlatalım.

İdeal koşullar, bölünmüş yol, sağda benzinlik var: P3.

İdeal koşullar, bölünmüş yol, sol arkadan gelen yok, sağdaki benzinlikten kamyon çıkıyor: P6. Geri zekalı gibi "Ne çıkıyorsun be!" diye bağıra bağıra korna çalmaya gerek yok.

İdeal koşullar, sol arkadan gelen var, sağdaki benzinlikten kamyon çıkıyor: P3. Gerekirse hızı düşürmek için gazı kapatmaya başla. Gerekiyorsa fren yap. Fren yapmaya uğraşıyor olmak yerine korna çalmaya uğramak aptalcadır. Korna bir tehlike gerçekleşmesin, diğer yol kullanıcısı seni fark etsin diye çalınır. Olay artık gerçekleştikten sonra bir halta yaramaz. O değerli zamanı etkili bir fren yapmaya harca, kornaya değil.

Bölünmemiş yol, ileride sol viraj öncesinde sağdan tali yol var. Tali yolun devamı ve orada kimse olmadığı ben gelirken görünüyordu: P1.

Bölünmemiş yol, ileride sol viraj öncesinde sağdan tali yol var. Tali yolun girişinde ağaçlar var. Kimse var mı görmüyorum: P3. Tali yolda kimse olmadığını gördüğüm andan itibaren de P1’e yumuşakça yönleniyorum.

Sol viraj, sağ çizgi ve emniyet şeridi temiz, sağ çizginin 2 metre ötesinde bariyer var: P1.

Sol viraj, mıcır toz yok, sağ çizginin dibinde bariyer var: P1.5.

Sol viraj, zemin temiz, hava rüzgarlı: P1.5 veya rüzgar çoksa P2.

İki şerit bana ait bölünmüş yol, arkadan gelen yok, sağ viraj: P6.

İki şerit bana ait bölünmüş yol, arkadan gelen yok, sağ viraj, yolun dibinde bariyer var: P5.5 veya P5.

İki şerit bana ait bölünmüş yol, sol arkadan benden hızlı veya benle aynı hızda gelen var, sağ viraj: P3.

Bölünmemiş yol, sağ veya sol viraj, arkamda benle aynı hızda veya benden hızlı araba var: P2.

Bölünmüş yol, arkamda benle aynı hızda veya benden hızlı araba var, düz yol, sol veya sağ viraj: P2.

Gece, aydınlatılmış otoyol: P1 kullanmıyoruz. Sağdan hayvan çıkar. En sol şeridin en solunu da aynı şekilde.

Gece, iki şerit bize ait bölünmüş yol, aydınlatılmış: P1 kullanmıyoruz. P6 kullanmıyoruz.

Gece ayınlatılmamış yollarda: Virajda görüş için konumlanmıyoruz. Zaten farın gösterdiği kadar görünüyor daha ne görüşü olacak?

[Emreköktürk]

Zafer Hocam verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim , size bir konuda danışmak isterim; (ben yazınızda göremedim) , yokuş aşağı virajlı yollar için ideal konumlamada, yol sanatında aktarılan tavsiyeler nedir . Daha açıklayıcı olmasi için Balıkesir -Ayvalık yolu arasında ki bu duruma benzer virajlar veya Çanakkale küçükkuyu yolundaki virajlar daki ideal konumlamarı sormak isterim .
Teşekkürler.

[sven]

Nefis paylaşım. Sanırım forumda sadece sizin konuların linklerini kaydediyorum.
Vakit buldukça açıp okuyorum. Zaman, para veya diğer durumlar sebebiyle sürüş eğitimleri alamayanlar da takip edip okusa çok şey öğrenecek.

Bir de bu konuyla birşey sormak istiyorum;

"Bölünmemiş yolda, tepe üstü P1." demişsiniz. Karşıdan sollamaya çıkmış biriyle karşılaşmamak için.

Tepenin hemen sonrası sağa viraj varsa sıkıntıya sokmaz mı bizi? Ben genelde P1.5 veya p2 gibi konumlanıyordum. (Tabi tepede sollamaya çıkmış bir araçla karşılaşma ihtimaline karşı tetikte olarak)

[zaferce]

yokuş aşağı virajlı yollar için ideal konumlamada, yol sanatında aktarılan tavsiyeler nedir

Düzde çıkışta ve inişte konumlanmalar yine aynı ilkelere göre yapılıyor. Dolayısıyla fark yok. Ama pek çok motorcunun çıkış virajlarını sevdiğini, ama inişte daha tedirgin olduğunu görürüz. Konu, konumlanmadan değil, vites seçiminden kaynaklanıyor.

Yokuş çıkarken de inerken de eğimsiz yolda da virajlı parkurlarda (ve şehir içi trafikte) motorumuzun devri redline'ının başlangıcının en az % 50'si olmalı. Buna göre vites seçeceğiz. Bu sayede motorumuz gazı açınca ilerlediği güçle gazı minicik kapatmamızla aynı güçle yavaşlayacak. Mesela 10 bin devirde redline'a giren motorumuz virajlı parkurlarda ve şehiriçi trafikte 5 bin devirle 10 bin devir arasında gidip gelecek. Maksimum beygir gücünü verdiği yer mesela 8500 devir ise 5000 ile 8500 devir arasında gidip gelecek.

Bir virajdan çıktığımızda ara düzlüğün sonundaki diğer virajı görüyorsak vitesi yükseltmek için acele etmeye gerek yok. Zaten yavaşlayacağız. Çoğu sürücü motorun sesinden tedirgin olup düşük devir, yüksek vites kullandığı için motor gazı kapatınca yavaşlamaz. Bu kompresyon avantajını yokuş inişlerde de kullanırız. Böylece iniş virajları bizi daha az tedirgin eder. Motor akıp gitmediği için fren yapmak ihtiyacımız daha az olur. Dönüşlerde kasılma yaşamayız.

Bir başka olay da her durumda her şartta her virajda gaz açılması gerektiğine inanmakla ilgili bir sıkıntıya dayanıyor. Çok dik bir yokuştan inerken viraj dönüyorsak ve hızımız bizi tedirgin ediyorsa gaz açmamalıyız. Gazı açtıkça motor dışarı açılır. Hele yüksek viteste iniş esnasında virajda zaten hızlı yakalanmışsak bir de gaz açınca iyice hızlanır, açılır, tedirgin eder. Bazı çok dik inişlerde motoru yerçekimi yeterince güçlü hızlandırıyorken ekstradan gaz açmadan da dönüşü yapabiliriz. o durumda, gazı açmadım diye dertlenmeye gerek yok. bir de zaten doğru viteste olunca gazı kolundaki hakimiyet hissi gazı açmayı kolaylaştıracak.

Ezcümle, olay konumdan değil vitesten oluyor hocam. Bir veya iki vites aşağıda olursak iniş virajlarını da aynı keyifle döneriz.

"Bölünmemiş yolda, tepe üstü P1." demişsiniz. Karşıdan sollamaya çıkmış biriyle karşılaşmamak için.

Tepenin hemen sonrası sağa viraj varsa sıkıntıya sokmaz mı bizi? Ben genelde P1.5 veya p2 gibi konumlanıyordum. (Tabi tepede sollamaya çıkmış bir araçla karşılaşma ihtimaline karşı tetikte olarak)

Sağda park etmiş bir araba diye endişe edenler için hızın da limit noktası ölçüsünde düşürüldüğünü hatırlatalım.

Hızımız da düşüyor hocam. Ne kadar görüyorsak o kadar gidiyoruz. Limit noktası takibi yapıyorsak, tepenin arkasındaki virajda savrulmayı geçtik, orada duran bir cisme bile çarpmayacak kadar hızlıyız.

---------- Mesajlar birleştirildi - 15:48 ---------- bir önceki mesaj zamanı 15:22 ----------

Bir iki örnek daha vardı aklımda onu yazmayı unutmuşum.

İki şerit bana ait bölünmüş yol, arkadan gelen yok, sol viraj, sağ şeritte kamyon var: P5'ten yaklaşıyoruz ve P5'ten devam ediyoruz. Öncesinde bir konum değişikliğine (P4'e gitmeye mesela) gerek yok.

Bölünmüş yol, düzlükteyiz, arkadan gelen yok, soldaki bariyer uzakta, sağ şeritte kamyon var: P6. Sonrasında yeni sollama planı varsa P6'dan devam. Normal boşlukta düz seyredeceksek gazı açıp kamyondan iyice uzaklaştıktan sağ aynada kamyonu görebiliyor olduktan sonra P3. Cart diye kamyonun önüne değil. Önemli olan ileri giderek hızla uzaklaşmak. Sertçe sağa kayıp kamyonun önüne atlamak akıllıca değil.

Bölünmüş yol, düzlükteyiz, arkadan gelen yok, soldaki bariyer şeridin dibinden başlıyor, sağ şeritte kamyon var: P5.5 veya P5.

[Emreköktürk]

Zafer Hocam verdiğiniz bilgi için teşekkür ederim.
Saygılarımla

[GezeGeze]

Çok güzel özetlemişsiniz. Okurken bir an sınavda hissettim kendimi.

Metindeki P'lerin konumunu doğru belirleyemeyen arkadaşların sürüş tekniklerini gözden geçirmelerinde büyük yarar var. Hatta arkadaşlarınızla birbirinize P'nin konumlarını sorarak eğlenceli bir halde konuyu çalışabilirsiniz.


Çok teşekkürler yazınız için.

[zaferce]

İki şerit bana ait bölünmüş yol, sol arkadan benden hızlı veya benle aynı hızda gelen var, sağ viraj: P3.

Bunu netleştirmek lazım galiba. Eğer arkadaki araba ile aramızı açıyorsak, yani arabanın bizi virajda geçme durumu olmayacaksa P3.

Araba bize yaklaşıyorsa ve virajda bizi geçecek gibi bir izlenim veriyorsa o zaman kesinlikle P2. Zira eğitimsiz motosiklet sürücüleri gibi araba sürücüleri de etrafta biri olsun veya olmasın fark etmeksizin virajları pistte gider gibi apeks yaparak ilerlerler. Yani sağ viraja sizin solunuzdan başlayıp hemen ön tekerinizin 10 cm önüne doğru içeri kırarlar. Dolayısıyla sağ virajda bizi bir araba sollayacaksa P2’den devam ediyoruz. Ve önümüze kırması olasılığına karşı gazı kısmaya veya P1’e kadar çekilmeye hazırlıklı oluyoruz. Arabalardan daha güçsüz kalan küçük motor sürücüleri için bu dertler daha belirgin. Daha hızlı motorlara sahip sürücülerin daha az dert edebileceği bir konu.

Aynı şekilde bölünmüş yolda sol virajda da eğer biz sol şeritteysek (ki daha hızlı değilsek orada olmamalıyız) sağdan gelip önümüze kırabilir. Farkında olarak tehlike gerçekleşirse ne yapacağını bilerek ilerlemek akıllıca olacaktır.

[FB10ur]

Harika bir yazı ve anlatım elinize sağlık..
Gayet açıklayıcı olmuş teşekkürler Zafer Hocam

[ZümeR]

Benim şerit olayı şöyle değişiyor..

0-100 km/h = P1 P2
100-160 km/h = P3 P4 P5
160-240 km/h = P5 P6 P7

[zaferce]

Elim değmişken şunu da netleştireyim.

İdeal koşullar, sol arkadan gelen var, sağdaki benzinlikten kamyon çıkıyor: P3. Gerekirse hızı düşürmek için gazı kapatmaya başla. Gerekiyorsa fren yap. Fren yapmaya uğraşıyor olmak yerine korna çalmaya uğramak aptalcadır. Korna bir tehlike gerçekleşmesin, diğer yol kullanıcısı seni fark etsin diye çalınır. Olay artık gerçekleştikten sonra bir halta yaramaz. O değerli zamanı etkili bir fren yapmaya harca, kornaya değil.

Gelen hızlıysa sola geçersek arada kalacaksak P3'te kalır hız keseriz. Ama arkadan gelen bir hayli geride ve biz kamyonu geçtikten sonra ancak yakalayabilecekse (veya yakalayamayacaksa) P6.

[Ultraviolet]

Böyle güzel bir paylaşım altta kalmasın arkadaşlar. Zaferce bey uğraşıp yazıyorsunuz, sizin de elinize emeğinize sağlık.