ABS nedir, nasıl çalışır?

[asfalt meleği]

ABS ( Anti-Lock Brake System )

ABS fren sistemi üzerinde pek çok yorum yapılmakta, bir çoğu da kulaktan dolma yada tahmini bilgilere dayanılarak yapıldığı için net olarak gerçekleri yansıtmamaktadır. Halen ABS fren sisteminin frenleme verimini artırdığını söyleme hatasına düşen insanlar aramızda bile çoğunlukta. Bu su yüz derecede kaynar demekten bile daha üstünkörü bir yaklaşımdır. Su yüz derecede kaynar ama hangi şartlarda diye kimse sormaz. ABS fren sistemi de fren mesafesini kısaltır der bir çoğumuz. Ama hangi şartlarda kısalttığını, hangi şartlarda fren mesafesini uzattığını düşünme ihtiyacı bile görmez.. Bu sebeple bu bilgileri de paylaşma ihtiyacı duydum. İzin alınmadan kullanılmamasını, alıntı yapılmamasını tekrar rica ediyorum.

Frenleme; hareket halindeki bir aracın hareket ettiren aksamına yani tekerleklerine çeşitli şekillerde dönme momentine ters bir moment tatbik edilerek, tekerleklerin dönmesinin yavaşlatılması veya nihai dönemin sıfır (durma) haline getirilmesidir.

Tekerleklerin dönmesinin yavaşlatılması veya durdurulması araç üzerindeki tekerleklerde aynı anda olmaz. Araç frenine dokunduğumuzda; fren sisteminin etkisi ile tekerlekler yavaşlamaya başlayacaktır. Bu yavaşlama bir veya birkaç tekerde hızlı olacak ve bunlar bloke haline erken geçeceklerdir. Diğer tekerlekler ise halen dönmeye devam edeceklerdir. İşte bu durumda zemin şartlarının aynı olduğunu varsaysak bile araç, bloke durumuna geçmiş olan tekerlekler tarafına doğru çekecektir. Böyle bir durumda aracı kullanan sürücü, aracını doğrultmak için direksiyonu kullanacaktır.

Otomobil tasarımcıları gelişen teknolojiye paralel olarak araçlarda farklı fren sistemlerini de uygulamaya koymuşlardır.

Bu sistemler şöyledir:

1. Mekanik frenler,
2. Hidrolik frenler,
3. Hidrovak (vakum yardımcılı hidrolik ) frenler,
4. Hava yardımcılı hidrolik frenler,
5. Havalı frenler,
6. Elektrik yardımcılı hidrolik frenler,
7. Hidrolik yardımcılı hidrolik frenler,
8. Hidrolik yardımcılı havalı frenler,
9. Retarder (şaft ) freni,

Ancak yukarıdaki sıralamada yer alan fren sistemleri genelde şu dezavantajları bulunmaktadır. Bu dezavantajlar;

- Lastik aşınması fazla,
- Tekerlekler blokaj olduğundan dolayı direksiyon hakimiyeti yok,
- Farklı balata aşınmaları ve aşırı ısınmalarının meydana gelmesi,
- Kayma ve çekme ( sağa – sola ) olayı fazla,
- Araç hakimiyeti azalmakta,
- Emniyetli durma mesafesi yeterli değil,
- Bütün fren sistemlerinin dizaynı birbirinden farklı olup, birbirinin
yerine kullanılamaz,
- Ani durmalarda yaralanma olaylarının meydana gelmesi,
- Yağışlı havalarda ( özellikle inişlerde) tehlike riskinin fazla olması,
- Takla atma ve devrilme olaylarının fazla olması,

Otomobil tasarımcıları tarafından bu dezavantajları ortadan kaldırma
arayışı sonucunda ABS sistemi gelişmiş ve uygulamaya konulmuştur.

ABS sisteminin çalışma prensibi; frenleme anında durma noktasına gelen tekerlek üzerindeki frenleme etkisi kaldırılarak tekerlek dönmeye devam edecek ve diğerlerinin devrine uyacaktır. Böylece tekerleklerdeki yavaşlama ve sonuçta durma bütün tekerleklerde eş zamanlı olmaktadır.

ABS, emniyet kemeri ve disk frenlerden sonra otomobil güvenliği konusundaki gerçekleştirilmiş en önemli ilerlemelerden birisidir. Kilitlenmeyi önleyici sistemler üzerinde 1920‘ li yıllarda çalışmaları başlanmış ve yine bu yıllarda patent başvuruları da yapılmıştır. 1954 yılında Bendix firması Chrgseler Imperial modelinde seri olarak ilk defa bu amaçlı bir sistem kullanılmıştır. Elektronik sanayinde dijital sistemlerin ve entegre devrelerin kullanımının yaygınlaşması, ilk önceleri yalnızca pahalı ve lüks otomobillerde bulunabilen bu sistemin giderek daha alt sınıf otomobillerde kullanılabilmesine imkan vermiştir.

ABS ‘nin Avantajları

- Panik halinde frenlemede bile tam direksiyon hakimiyeti sağlar,
- Ağır hava şartlarında korkusuzca frenleme imkanı sağlar,
- Fren yolu (durma mesafesi) kısalmaktadır,
- Tam frenlemede dahi en az lastik aşınması vardır,
- Diğer fren sistemleri ile uyum sağlamaktadır,
- Maliyeti ile faydalanma arasındaki ilişki daima faydalanma lehinedir,
- Bu sistemle donatılmış bir araçta; sistemin devreye girip girmediği bir ikaz ile sürücü uyarılmaktadır. Olumsuz bir durumda araçta bulunan klasik fren sistemi devreye girmektedir.

ABS’ nin Yapısı ve Çalışma Prensibi

ABS sisteminin şematik görünümü



Sistem, her tekerleğin dönme hızını, disklerin veya aksların üzerinde bulunan disk benzeri tetikleyicilerin, hermetik olarak izole edilmiş olan bobin sensörü önünden geçerek etkilenmesiyle belirlenmektedir. Bilgisayar sürekli olarak tekerlekten gelen verileri izleyerek hafızada kayıtlı alanlarda karşılaştırmakta ve saniyede binlerce sinyali izleyerek karar vermektedir. Temel olarak supap işi gören hidrolik modülatör her tekerleğe, fren hidroliğinin akışını denetler. Sistemin beyni olan mikro işlemci frenleme anında araç hızını değerlendirilip herhangi bir tekerleğin kaymakta olup olmadığını; kilitleme noktasına gelip gelmediğini belirleyerek kilitlenen tekerleklerin dönmesini, dönen tekerleklerin hız kazandığında da tekerleklerin kilitlenmesini sağlar.



ABS sisteminin araç üzerinde şematik görünümü

Genel olarak da; ABS fren sistemine sahip araçların; aynı şartlarda ABS fren sistemine sahip olmayan araçlara göre:

Kuru asfalt, buzlu, karlı, sulu kaygan zeminlerde daha rahat durması beklenir.
Ancak asfalt yüzeyindeki pürüzlülük miktarı arttıkça, çakıllı ve taşlı zeminlerde normal frenleme sistemine sahip bir aracın daha çabuk durması beklenir.

ABS sisteminin temel amacı, aracın çabuk durmasını sağlamak değil, frenleme anında direksiyon hakimiyetine imkan verebilmektir. Böylece sürücü frenleme anında bile araca yön verebilmektedir.

[motorhocası]

Önceden motorda ne kadar gereksiz bir şey derdim,(2 tekere ne gerek Abs)Ani frenlemede kilitlenmeyi boşaltırken(Abs devrede iken)motosiklet dengesini kaybeder diye düşünürdüm.
Ama otomobilden daha fazla gereksinim var,tekerler kilitlendikçe farkına varıyorum.

[bkatlav]

ABS : 120 km hızla giden otobüsü ıslak zeminde 3.5 saniyede ve 50 metre mesafede emniyetli bi şekilde durdurabilir .1 sn de disklere 25 defa baskı yapabiliyor.

[canercamalan]

teşekkürler paylaşım için abi yeni bişiler öğrenmek güzel

[aggressive]

güzel paylaşım bravo

[alp_tunay]

ABS : 120 km hızla giden otobüsü ıslak zeminde 3.5 saniyede ve 50 metre mesafede emniyetli bi şekilde durdurabilir .1 sn de disklere 25 defa baskı yapabiliyor.

50 metrede durması imkansız..... Hele ki otobüs... Bir yanlışlık olmasın?....


Güzel bir konu gencay...Teşekküürler..

[Gökhan]

ABS : 120 km hızla giden otobüsü ıslak zeminde 3.5 saniyede ve 50 metre mesafede emniyetli bi şekilde durdurabilir .1 sn de disklere 25 defa baskı yapabiliyor.

Herşeyden önce şunu bilmemiz gerekiyor. ABS aracı erken durdurmak için yapılmış bir sistem degildir.Yapılış amacı panik frende veya kaygan bir zeminde tekerlerin kilitlenmesini önlemek. Bu sayede araç durana kadar kotrol sürücüde oluyor.Diger şekilde ABS sistemi olmadan araç bir şekilde yolda kaymaya başlarsa o anki agırlık dagılımına göre araç kendine yön veriyor. Yani aracın kontrolü sürücüden çıkıp kendi keyfine kalıyor diyebiliriz.

[myagdi]

ABS : 120 km hızla giden otobüsü ıslak zeminde 3.5 saniyede ve 50 metre mesafede emniyetli bi şekilde durdurabilir .1 sn de disklere 25 defa baskı yapabiliyor.

bu yorumu yapıyorsanız "asfalt meleği" nin yazısını sanki dikkatli okumamışsınız.
1. abs daha kısa mesafede durdurmak için geliştirilmemiştir, fakat fren mesafesini kısaltabilir.
2. frenlere saniyede 5, 10 veya 20 kere baskı uygulamak ne fren mesafesini kısaltır, ne fren güvenliğini arttırır, ne de abs sisteminin normal çalışma biçimidir.

benim kullandığım araçlarda abs'nin devreye girmişliği yılda üç-beş kereyi geçmemiştir; o durumlarda da araç tamamen durana kadar iki-üç defa tıklamıştır, yani saniyede 2 darbe bile yok.

[GuNMember]

ABS'Nin Açılımı (Anti Bloke Brake System) Yani Kilitleme Önleyici Sistem
120 Km Hızla Gıden Bir Otobusun 50 Metrede Durması İlginç Geldi 120 Km İle Giden Bir Otobus 300 İle Giden Bir Ss Gibidir 50 Metrede Durması Benım Dusunceme Gore Imkansız
Abs Sistemi Bazen Güzel Bazende Kötü Bir Sistem Örn. Motorda Ön Frende Abs Olması Güzel Cunkı Ön Lastigin Kilitlenmesı Demek Motorun Kontrolunu Kaybetmek Demek

[motorhocası]

Durdurabilir diyorsa bir bildiği var mutlaka,modifiye,boş otobüsü 40 mt'de de durdurabilirsiniz.
Abs'li bazı modellerde devreden çıkartma düğmesi bulunur. Özellikle karda ve buzda Abs sürekli devreye girdiğinden frenleme çok düzensiz olur,kesik kesik çalışır ve fenleme çok zayıf olur.
Karlı yolda frenlerin ve lastiğin kazıklanıp durması daha iyi netice verir,bu esnada lastiğin önündeki kar birikintileri frenlemeyi arttırır.
''Kulağın çınlasın Rıdvan Hocam,(Uludağ-Otomotiv)''

[avkan65]

otobüslerdeki fren sistemi bir otomobilinkinden daha farklıdır ,ağırlığı nedeni ile 120 km hızla seyrederken 50 mt'relik bir mesafede durması mucize değilki ..(normal yağışsız kaygan olmayan yolda)
yarı futbol sahası uzunluğunda bir alan düşünün az mı ?.Mesafe bakımından

[AYDEMİR]

güzel bir paylaşim teşekür ederim.....