İlk yardımın kime ne faydası var / Ayşe Şule BİLGİÇ

**Erhan Erdil** · 15 Ocak 2009, 22:25

İlk yardımın kime ne faydası var

Bu haftayı, "Faideli Bilgiler Haftası" ilan edip, her ne kadar tatsız mevzulara değinse de İLKYARDIM konusunda birkaç kelam edeyim dedim. Her ne kadar biz Türkler "BİZE BİRŞEY OLMAZ", "ATIN ÖLÜMÜ ARPADAN OLSUN" gibi lafların bilinç altında dolaştığı bir toplum olsak da, faydalı konularda öğrenme eşiğimizi kendiliğimizden düşürsek de hepimizin kafasının köşesinde bir yerlerde kazalarda İLKYARDIM’ın ne kadar önemli olduğu verisi vardır.

Ancak gelin görün ki, bizim başımıza o acil durum hiç gelmeyecekmiş gibi düşündüğümüzden, çoğumuz bu derece önemli olduğunu bildiğimiz halde ilkyardım konusunda kulaktan dolma bilgiler dışında çok da bir şey bilmeyiz, bilmek için de pek çaba sarf ettiğimiz söylenemez. Oysa her insanın her an başına gelebilecek ve belki de basit bir müdahale ile bir canın yaşamına devam etmesini sağlayabilecekken, bu basit bilgilere sırt çevirmemiz anlaşılır gibi değil. İşte istedim ki bugün biraz bu bilgilere sırtımız değil, yüzümüzü dönelim. Külahımızı önümüze alıp 1.5 dakika düşünelim, bu bilgileri öğrenmenin bize ne zararı olabilir ki?

MOTORCULAR DAHA BÜYÜK RİSK ALTINDA

Sayfamızın adı İkiteker, ortak paydamız motosiklet olduğuna göre elbette ki bu ilk yardım olayını, ev kazaları bağlamında değil motosiklet kazaları bağlamında ele almamız gerekiyor. (Aman da aman farkındaysanız faydalı bilgiler haftası deyince pek bir ciddileştim, kendimi gözlüklü evde kalmış, kız kurusu edebiyat öğretmenleri gibi hissettim, ama çok şükür bildiğiniz üzere evde kalmaktan yırtmış bulunuyorum.) Neyse konumuza dönelim. Motosiklet kazalarında en sık karşılaşılan yaralanmalar, bacak zedelenmeleri ve kırıkları. Motosiklet teknolojileri ve kişisel koruma ekipmanları (kas, mont, bot, pantolon, eldiven vs. gibi) motorculara daha güvenli bir sürüş vaad etse de biz motorcuların, otomobilin içindekilere oranla çok daha korumasız ve savunmasız olduğumuz çok açık.

KAZA OLMADAN ALINACAK ÖNLEMLER

Bilmemiz gereken ilk kural elbette kaza meydana gelmeden önce, kazaya mahal verebilecek bilinen tüm etkileri ortadan kaldırmaktır. Bu ne demek oldu şimdi ey Rüzgarın Kızı derseniz hemen açıklayayım. Demem o ki olası kazalardan ve muhtemel yaralanmalardan korunmak hepimizin temel önceliği olmalı. Yani boyu boyumuza huyu huyumuza uygun motor seçimi yapılması, gerekli güvenlik ekip ve ekipmanlarını üzerimizden çıkarmamamız, gerekli sürüş eğitim ve desteğinin alınması, tecrübe eksikliğinin risksiz sürüşlerle arttırılması, motorumuzun teknik bakım ve onarımlarının düzenli yaptırılması, sürüş öncesi alkol, uyuşturucu vs. madde kullanılmaması, kullanıldıysa motor nerdeyse orda bırakılıp eve taksi ile dönülmesi ve elbette bu günkü konumuz olan gerekli ilk yardım eğitimlerinin mutlaka alınması.

GAZETEDEN İLK YARDIM ÖĞRENİLMEZ

Haaa bu arada şimdi oturup size, bu yazdıklarımı okuyunca süper ilkyardım bilgisine sahip olacaksınız dersem, zamanında milletin neyi var neyi yok almak için cennetten arsa satanlardan farkım kalmaz. Bu yazının tek bir faydası olur diye umut ediyorum belki içinizden birkaç kişinin aklına nifak sokarım da, ilk fırsatta bu konuda kendini eğitmek için bir takım girişimlerde bulunur. Tek umudum bu. Yani kimseye gazete aracılığı ile ilk yardım öğretmek gibi bir iddiam yok. Olamaz daÖ Ama bu demek olmuyor ki İLKYARDIM’ın ABC’sinden hiç bahsetmeyeceğim. Nifak tohumları için biraz olaydan haberdar etmek gerekir beyinleri...

Çok ana başlıkları ile bilmemiz, kulağımıza küpe etmemiz gerekenleri ben aldığım eğitimlerden kısaca, yerim yettiğince derlemeye çalışacağım şimdi.

SOĞUKKANLI OLMAYAN İLKYARDIM YAPAMAZ

Eveeettt! Allah hiçbir motorcunun başına vermesin ama farz ediyoruz ki bir motosiklet kazası ile karşı karşıyayız. Bu durumda ilk yardım bilgisini kullanacak kişi olduğumuz için, kuracağım mizansenlerde kazayı yapan ya da kazadan direkt etkilenen değil, kaza yerinde sağlıklı kalan kişinin gözü ile olaya girelim. Karşı karşıya kaldığımız kazada ilk yapmamız gereken şey her şeyden önce SOĞUKKANLI kalabilmek, panik yapmadan, sağlıklı düşünme yeteneğimizi kaybetmeden olasılıkları gözden geçirmektir.

KAZA YERİ GÜVENLİ Mİ?

İlk olarak hatırlamalıyız ki kaza yerleri, muhtemel başka kazaların da oluşabilme ihtimali çok yüksek yerlerdir. Bu sebeple öncelikle kaza mekanında hem kazazedenin hem de kendi güvenliğimizin tehlikede olup olmadığını kontrol etmeliyiz. Kazazede tehlikeli bir konumda mı? Benzin sızıntısı, yangın tehlikesi var mı? Güvenliği tehlikeye atan bir trafik akışın ortasında mısınız? Bu tehlikeleri tek başınıza bertaraf edebilir misiniz? Yardım gerekiyor mu? Bu soruların muhakemesini yapmalıyız. Bir yandan bunları düşünürken aynı zamanda da eğer kazanın oluşuna şahit olmadıysak kazazedenin durumunu anlamamıza yardım etmesi için kazanın nasıl gerçekleştiği ile ilgili bilgi toplamaya çalışmalıyız.

KAZAZEDENİN BİLİNCİ AÇIK MI?

Olay yerini değerlendirip (ki bu dakikalar boyunca sürmemeli, saniyeler içinde bu muhakemeleri yapabilmek gerekiyor) güvenli olduğu tespit edildiğini ya da güvenli hale getirdiğimizi düşünelim. İlk yapmamız gereken şey kazaya uğrayan kişinin bilinç düzeyini kontrol etmek olmalıdır. İlk soru genellikle kazazedeye "iyi misin?" sorusudur. Eğer iyiyim diyebiliyor ise, kısmen işimiz daha kolay çünkü bilinci açık olduğundan kazazedenin hasar tespitinde kendisi de bize yardımcı olabilecektir. Yok eğer ilk uyarıcımıza yani hafif dokunarak sarsmadan sorduğumuz soruya cevap vermiyor ise ilk yapmamız gereken şey 112 Acil’i arayıp kazanın tam yeri kazazede sayısı, yaklaşık durumunu bildirmeliyiz.

SUNİ TENEFFÜZ BİLİYOR MUYUZ?

112 gelene kadar eğer ilkyardım bilgimize güveniyorsak, bunun gerçekten eğitimini aldıysak yapmamız gerekenler şöyle sıralanıyor. Bilinci kapalı olan kazazedenin öncelikle hayati olan solunumunun durumuna bakmamız gerekiyor. Yaralının ağzında nefes almasını engelleyecek, kan, kusmuk, toprak, yabancı cisim vs. var mı? Eğer var ise bunu ağızdan çıkarmamız gerekecek. Sırt üstü yatan yaralının dil kökü de nefes yolunu kapatıyor olabilir. Yaralının soluk alıp almadığından emin olmamız gerekiyor. Eğer almadığına emin olunursa suni teneffüz yapmak gerekecektir. Suni teneffüz yapmayı da bilmek gerekecektir elbette. Eğer suni teneffüz solunumu harekete geçirmiyor ise suni teneffüz ile birlikte kalp masajına da başlamak gerekecektir.

KASKI ÇIKARMALI MI ÇIKARMAMALI MI?

Ama şimdi diyeceksiniz ki kaskı kafasında bir kazazede söz konusu ise ve bilinci kapalı ise bu söylediklerin yalan oldu, o zaman ne yapacağız? Eğer kazazedenin solunumun durduğuna eminseniz ve solunum desteği verilmesi gerektiğine kanaat getirdiyseniz kaskı çıkarmanız gerekecektir. Ancak solunum devam ettiği halde ve siz kaza yapmış bir motorcunun kaskının nasıl çıkarılması gerektiğini bile bilmiyorsanız sakın çıkarmayın. Yani demem o ki zaten, eğer karga tulumba kaskı çıkarmak aklınızdan geçiyorsa muhtemelen kasın üstündeki "ilkyardım ekibi gelene kadar kaskımı çıkarma" yazısı ile burun buruna geleceksiniz. Nasıl çıkarmanız gerektiğini bilmiyorsanız bu güne kadar neden öğrenmediğiniz için kendi kaskınızı çıkarıp kafanızı taşlara vurabilirsiniz. Ama eğer kaskı bir yaralının başından nasıl çıkarmanız gerektiğini biliyorsanız ve yaralının solunumunun durduğunu düşünüyorsanız bu uyarı sizi durdurmasın, biran önce dikkatlice hatta yardım alarak mümkünse 2 kişi çıkarın kaskı.

İLKYARDIM EĞİTİMİ MUTLAKA ALALIM!

Amanın yerim de kalmadı oysa daha anlatılacak o kadar çok şey var ki, Kafa yaralanmaları, Yumuşak Doku Yaralanmaları(kesik, çizik, ezik, sıyrık, yanık), Kanamalar ve Şok, Yabancı Cisim Batması, Kas Yaralanmaları, Kemik (İskelet) Yaralanmaları (kırıklar, çıkıklar) Sıcağa bağlı travmalar( Sıcak Çarpması vs.) , Soğuğa bağlı Travmalar( Hipotermi, Donuk, Yüz Felci)Ö Liste uzayıp gidiyorÖ Siz siz olun eğer bu yazdıklarımı azcık okuduysanız kendiniz ve belki bir gün karşınıza çıkacak size muhtaç yaralılar için bir iyilik yapın, ilk yardım eğitimi alabileceğiniz bir yerler bulun ve bu eğitimi mutlaka alın. Fazla bilgi Göz çıkarmaz, eksik bilgi Allah korusun sadece göz çıkarmakla da kalmaz. Hepinize keyifli, sağlıklı, kazasız sürüşler diliyorum efenim ve sevgili editörüm Emre "Rüzgarın Kızı dedik bağrımıza bastık da kardeşim biz de haber yapıyoruz biz de yazı yazıyoruz bu gazeteye, versek bütün sayfalarda ikiteker yazacaksın maşallah, eee yeter bitir artık yazıyı" demeden bu haftaki konumu burada bitiriyorum! Sevgiler saygılar en güzel günler en güzel akşamlar sizlerin olsun!!!

Ayşe Şule BİLGİÇ
ruzgarinkizi@hurriyet.com.tr
Rüzgarın Kızı - Ayşe Şule Bilgiç'in Yazıları Her Çarşamba Hürriyet Gazetesi Otoyaşam Ekinde Yayınlanır.

**jr.** · 17 Ocak 2009, 00:32

bu "ilkyardım ekibi gelene kadar kaskımı çıkarma" yazısı önemli bunu yazmak lazım. hatta "müdahale etmeyin 112yi arayın" da olabilir.

**babaçi** · 18 Ocak 2009, 13:09

ilk yardım kursuna katıldık ve sertifikamızı aldık,

kurs sonunda omurilik travmalarını gösteren 12 yıl ilk yardım ekibinde doktora şunu sordum.

sonuçta bu eğitimi alsakta bir süre sonra unutacağız bize işin özünü anlatırmısınınz dedim.

1.yaralıya müdahale etmezseniz yaşama şansı %50 (kazalarda ölenlerin yarısı yanlış müdahale sonucu olmaktaymış)
2.çevrenizdeki bilinçsiz kişilerin müdahele etmesini engellerseniz şansı %70
3.olurya boğazına bir cisim kaçtı veya nefes yolunu açtınız şansı %80
4.şahsın solunumu ve kalbi durdu ve aklınıza kalp masajı geldi ve yaptınız

KAHRAMANSINIZ

bize aynen bunlar söylendi.

hergün trafikteyiz ve en çok yaralanan kişiler olarak mutlaka ama mutlaka bu işin ehli kişiler tarafından verilen kurslara katılmalıyız